Morgunblaðið - 31.10.2004, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31. OKTÓBER 2004 15
800 7000 - siminn.is
Við hjálpum þér
að láta það gerast
Það er sama hver staðan er, þú getur alltaf hringt kollekt
Viðskiptavinir Símans geta alltaf hringt kollekt sín á milli úr GSM í GSM með
því að slá fyrst inn *888* og síðan númerið sem þeir ætla að hringja í.
Ótrúlega einfalt - og móttakandinn greiðir fyrir símtalið.
E
N
N
E
M
M
/
S
IA
/
N
M
13
8
14
fara til starfa í Afganistan taka forn-
ámskeið hér heima og fara síðan á
tveggja vikna undirbúningsnámskeið
í Noregi, þar sem þeir hljóta grund-
vallar vopnaþjálfun og ýmsa fræðslu,
meðal annars um jarðsprengjur og
hvernig eigi að takast á við hindranir
eins og vegartálma. Auk þess er
þjálfuninni viðhaldið meðan á gæslu-
störfunum stendur.
Íslensku friðargæsluliðarnir í Kab-
úl bera skammbyssur og herriffla til
sjálfsvarnar. Að sögn Arnórs er það
að kröfu NATO, sem geri það að skil-
yrði að friðargæsluliðarnir geti varið
sig. Hann segir reglur kveða skýrt á
um að þeir megi eingöngu grípa til
vopna ef þeir lenda í lífshættu, og tel-
ur af og frá að með vopnaburðinum
séu friðargæsluliðarnir komnir í hlut-
verk hermanna.
Arnór segir að hættan sé metin lítil
innan flugvallarsvæðisins í Kabúl.
Reglur eru til um það hvernig starfs-
mennirnir eigi að haga ferðum sínum
utan vallarins, en ekki eru neinar al-
gildar reglur um hvert þeir megi fara
og hvert ekki. Ferðareglur eru al-
mennt ákvarðaðar af yfirstjórn frið-
argæsluliðsins. Lagt er mat á það á
hverjum tíma hvaða svæði eða leiðir
eru ótrygg og hversu mikil eða lítil
hættan sé. Arnór nefnir sem dæmi að
þegar kosningar fóru fram í landinu
fyrir skemmstu hafi meiri varúðar
verið gætt en venjulega.
Gengið inn í herskipulag
Ýmsir hafa sett spurningarmerki
við að íslenskir friðargæsluliðar beri
hernaðarleg tignarheiti og gangi í
einkennisbúningum. Arnór svarar
því til að þeir gangi einfaldlega inn í
það skipulag sem sé til staðar og það
sé hernaðarlegt. Íslensku friðar-
gæsluliðarnir þurfi að starfa með fjöl-
þjóðlegu liði, undir merkjum NATO,
og ekki sé hjá því komist að laga sig
að því umhverfi.
Uppi hafa verið raddir um að ein-
kennisbúningarnir geri friðargæslu-
liðana að skotmörkum þeirra sem
berjast gegn veru erlends herliðs í
Afganistan, en Arnór bendir á að
óeinkennisklæddir starfsmenn hjálp-
arstofnana á borð við Rauða krossinn
og Lækna án landamæra hafi einnig
orðið fyrir árásum í landinu. Enginn
sé óhultur ef því er að skipta. Hann
leggur jafnframt áherslu á að það sé
engin nýlunda að Íslendingar sem
sinni friðargæslustörfum erlendis
beri einkennisbúninga, það hafi tíðk-
ast allt frá því að þeir fyrstu fóru til
starfa í Bosníu-Herzegóvínu fyrir
áratug.
adalheidur@mbl.is
þjóðaverkefnum á sviði þróun-
arhjálpar, það er mikilvægt fyrir
okkur sem sjálfstæða þjóð að vera
einnig sýnileg í tvíhliða samstarfi
við þróunarríkin. Það sama á við um
friðargæsluna. Það væri til dæmis
mjög slæmt ef við legðum ekkert
fram á vettvangi Atlantshafs-
bandalagsins. Þótt við séum lítil
þjóð hafa litlu stærri ríki, eins og
Lúxemborg, lagt sitt af mörkum og
við verðum að gera það líka. Við
getum ekki bara verið þiggjendur í
þessu samstarfi, við verðum líka að
axla ábyrgð.“
Hvernig sérð þú fyrir þér að Ís-
lenska friðargæslan þróist á næstu
árum?
„Með þeim hætti sem við höfum
ákveðið, að haldið verði áfram að
efla friðargæsluna og fjölga þeim
sem þar eru á skrá. Allir sem fara til
þessara starfa gera það af áhuga
og frjálsum vilja. Þeim er gerð ná-
kvæmlega grein fyrir því hvað er
um að ræða, þeir fara í sérstaka
þjálfun til að undirbúa sig og er það
ljóst að hætta getur verið til staðar.
Mér finnst að það hafi verið mjög
vel að þessum málum staðið. Ég hef
heimsótt friðargæsluliða í Bosníu,
Kosovo og Afganistan og er mjög
stoltur af verkum þessa fólks. Það
hefur staðið sig frábærlega vel og
komið heim reynslunni ríkara. Það
hefur haldið áfram við störf hér á
landi, hjá lögreglunni, í slökkviliðinu,
fjölmiðlum og á ýmsum sviðum
þjóðfélagsins. Öllum þeim sem ég
hef rætt við finnst þeir hafa öðlast
mikla reynslu og þroska. Ég tel að
þetta sé ekki bara gagnlegt fyrir
einstaklingana heldur fyrir þjóðfé-
lagið í heild sinni, því að reynsla
þessa fólks nýtist mjög vel þegar
það kemur til baka.“
Þekking nýtt
Sérstök skrifstofa Íslensku friðar-
gæslunnar var sett á fót innan utan-
ríkisráðuneytisins í febrúar á þessu
ári og telur hún þrjá starfsmenn.
„Þátttaka Íslendinga í svona verk-
efnum getur fært okkur mjög dýr-
mæta reynslu og þekkingu. Unnið
verður að því í ráðuneytinu að safna
henni saman og mynda eins konar
þekkingarbrunn,“ segir Arnór. „Auk
þess höfum við af því mikinn ávinning
gagnvart bandalagsþjóðum okkar í
NATO. Nú erum við líka gefendur í
samstarfinu, ekki bara þiggjendur.
Íslensk stjórnvöld hafa fengið lof fyr-
ir þetta frumkvæði. Það er ástæða til
að undirstrika að starfsmenn ís-
lensku friðargæslunnar hafa staðið
sig mjög vel á vettvangi og þeir hafa
getið sér góðan orðstír.“