24 stundir - 15.12.2007, Blaðsíða 38
38 LAUGARDAGUR 15. DESEMBER 2007 24stundir
Í upphafi var ekki eitt einasta
orð. Það var hugsun, það var til-
finning, það var skynjun, það var
lotning, það var dýrð og jafnvel
gleði, en það var ekkert orð.
Og ekki guð.
Bara ég sjálfur í niðamyrkri með
rauða útsaumaða skikkju á öxlun-
um og prik í hendi.
Og yfir mér hvolfdist alheimur-
inn.
Úti í kartöflugarði
Ég var sjö ára og stóð úti í kart-
öflugarði úti á Seltjarnarnesi, spöl-
korn frá heimili mínu að Lindar-
braut 10. Byggðin á Nesinu var
ennþá strjál og ekki allt útbíað í
ljósum; á stóru svæði andspænis
Lindarbrautinni ríkti myrkrið eitt
þegar kvöldaði. Þetta var síðla
hausts, það var svolítið andkalt en
samt var ég bara á peysunni og
með þessa skikkju á öxlunum.
Upphaflega var þetta rauður borð-
dúkur þar sem mamma hafði
saumað út skrípafígúrur sem pabbi
teiknaði; ég hafði tekið hann til
handargagns og gert hann að ridd-
araskikkju. Og prikið í hendi mér
var skínandi sverð. Það leið að
kvöldmat á Lindarbrautinni en ég
hafði brugðið mér út til að fella
nokkra óvini áður en ég færi aftur
inn að háma í mig soðnar kjötboll-
ur í káli. Úti í kartöflugarðinum
höfðu leynst nokkrir illskeyttir
óvinir í myrkrinu og það tókst
grimmileg orrusta. Að lokum réði
ég samt niðurlögum þeirra allra.
Og þar sem ég stóð nokkuð víga-
móður í kartöflugarðinum með
skínandi sverðið í hendinni þá varð
mér litið upp.
Allar stjörnur himinsins
Þótt húsin á Lindarbraut væru
ekki allfjarri og handan Lindar-
brautar byggðin á Seltjarnarnesi og
handan Seltjarnarness glóði
Reykjavík, þá var birtan frá þessum
ljósum samt ekki meiri en svo að ég
sá himininn.
Himininn með öllum sínum
stjörnum.
Þetta var ógnarleg sjón. Ég hafði
auðvitað oft skoðað himininn áð-
ur, já, ég hafði meira að segja sér-
stakan áhuga á himninum og
stjörnunum og reikistjörnunum,
en í þetta sinn var þessi sjón eitt-
hvað undarlega áhrifarík.
Já, nú man ég! Það var eitthvað
að. Ég hafði ekki bara farið út til
þess að berjast glaðbeittur í kart-
öflugarði við óvini. Ég hafði farið
út til að losna. Losna við andrúms-
loft sem ég man ekki lengur af
hverju stafaði; það þarf ekki að hafa
verið merkilegt. En var nógu þrúg-
andi til að sjö ára piltur skrýddist
skikkju og gyrti sig sverði og fór út í
myrkið til að hefna þess í héraði
sem hallaðist á alþingi. Og hafði nú
lagt að velli óvinina í kartöflugarð-
inum en ennþá var fjandi í sálinni.
Svo þegar ég leit upp, þá var ég
vissulega veikur fyrir.
Stjörnurnar syngja
Það þyrmdi yfir mig. Ég hef séð
himininn seint að kvöldi norður á
Ströndum þar sem sannlega var
ekkert ljós í mílu fjarlægð og
stjörnurnar fengu að njóta sín ein-
ar, og ég hef verið í fullkomnu
myrkri á Holtavörðuheiði og séð
norðurljósin bylgjast um himininn
í litbrigðum sem ég gæti ekki leikið
eftir þótt ég fengi alla heimsins liti
til að mála með. En aldrei hefur
himinninn haft önnur eins áhrif á
mig og þarna, í þessum kartöflu-
garði á Seltjarnarnesi árið 1967.
Ég á engin orð til að lýsa því. Ég
get sagt stjörnur og ég get sagt
myrkur og ég get sagt ótölulegur
grúi af stjörnum og ég get sagt
blika og skína og tindra og sindra
og margt, margt fleira get ég vissu-
lega sagt en engin mín orð komast
samt nálægt því að lýsa þessari sjón
af því ég er ekki skáld.
En ég heyrði stjörnurnar syngja.
Í mínu litla hjarta sem hafði flúið
út í myrkrið undan einhverju sem
ég man ekki lengur hvað var en
svolítið náð að braggast með því að
fella þessa óvini sem lágu nú dauðir
í kartöflugarðinum, í þessu litla
hjarta þá heyrði ég stjörnurnar
syngja.
Ég heyrði dyn þeirra aftan úr
öldum þegar þær voru að myndast,
aftan úr myrkri svo dimmu að það
svartnætti væri engin leið að
skynja, aftan úr sögu sem ég mundi
aldrei frétta; ég heyrði þrumandi
dyn, lágværan klið, örlitla melódíu
og allt í algjörri þögn.
Nema bíll keyrði eftir Mela-
brautinni.
Tign og fegurð
Ég hugsaði um tign, ég hugsaði
um fegurð, ég hugsaði um ógurleg-
an mikilfengleik þessa stjörnuhim-
ins og ég hugsaði um hvar hann
gæti endað. Ég hafði lesið greina-
flokk um sólkerfið og himingeim-
inn í barnablaðinu Æskunni og
vissi vel að geimurinn var óend-
anlegur með einhverju sem ég
skildi ekki en vonaði að ég myndi
skilja þegar ég yrði stór. Og þar sem
ég stóð í sandbornum kartöflu-
garðinum og góndi upp í bjartan
himininn í myrkrinu, þá hvarflaði
að mér að kannski væri allur sá al-
heimur sem við sæjum og skynj-
uðum ekki annað en örlítill partur
af ennþá stærri og kannski allt
öðruvísi alveröld – já, ég man ég
hugsaði að kannski væri alheimur-
inn okkar ekki annað en lítið sand-
korn í hinum stærri heimi, eins og
eitt þeirra korna sem marraði í
undir fótum mér.
Mér skilst að hinir lærðustu
stjarneðlisfræðingar séu einmitt
um þessar mundir að hugsa ná-
kvæmlega þetta. Samt var ég bara
einn í kartöflugarðinum, og sjö
ára.
Hvergi var við guð
Kannski var það bara andartak
sem ég stóð þarna og horfði upp í
himininn og fannst ég skynja al-
heiminn svo djúpt, og ég hugsaði
og skildi svo margt sem ég kom
engum orðum að og kem ekki enn.
En mergurinn málsins er sá að þótt
ég bæði bænirnar mínar samvisku-
samlega á hverju kvöldi þá varð ég
hvergi var við guð í þessum kraft-
birtingarhljómi þarna í kartöflu-
garðinum. Ég leiddi ekki einu sinni
að honum hugann og furðaði mig
svolítið á því seinna meir - en það
rann þá upp fyrir mér að þessi
heimur þurfti ekkert á guði að
halda.
Þaðan af síður ég. Ég var kannski
einn undir þessum risavaxna
himni og yrði alltaf einn. En ég var
þarna samt og hver gat vitað nema
í hverjum einasta blóðdropa mín-
um, hverri frumu, væri sjálfstæður
alheimur þar sem líka stæði sjö ára
strákur með skikkju og prik og
horfði upp í himininn.
Rotturnar
Þá heyrði ég þrusk. Ég sleit mig
frá stjörnuþyrpingunum og leit í
kringum mig. Sá hreyfingu, og
aðra.
Rotturnar á Nesinu voru komn-
ar á kreik.
Svo ég mundaði prikið og tók á
rás heim. Mamma væri líka eflaust
tilbúin með kjötbollurnar.
Kraftbirtingar-
hljómur alheimsins
aIllugi Jökulsson horfði til stjarnanna
Í mínu litla
hjarta sem
hafði flúið út í
myrkrið und-
an einhverju
sem ég man
ekki lengur
hvað var, þá heyrði ég
stjörnurnar syngja.
www.eirberg.is • 569 3100 • Stórhöfða 25
Nuddbekkir í miklu úrval
• Ferðanuddbekkir • Rafknúnir meðferðabekkir
• Fjölbreytt val fylgihuta • Viðurkenndar nuddolíur
Verð ferðabekkja frá 43.000 krónum
GARJA
og fleira fólk á förnum vegi
KENÍA, EÞÍÓPÍA, TANSANÍA
OG BÓLIVÍA.
TÆPLEGA 60 FRÁSAGNIR
SEM SNERTA VIÐ OKKUR.
TÆKIFÆRI TIL AÐ KYNNAST LÍFI,
MENNINGU OG KJÖRUM FÓLKS
Í FJARLÆGUM LÖNDUM.