Morgunblaðið - 17.02.2005, Qupperneq 39

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. FEBRÚAR 2005 39
MINNINGAR
Jóni Ólafssyni. Skammt stórra
högga á milli. Það er margs að
minnast þegar litið er um öxl og
genginn vegur skoðaður.
Auður var alla tíð heimavinnandi
húsmóðir, enda nógur starfi, fimm
börn og þar af fjórir kröftugir
strákar. Það hefur ugglaust stund-
um verið full þörf á þeirri skapfestu
og röggsemi sem Auður átti í svo
ríkum mæli. Auður var einnig mikill
húmoristi.
Það er hlutskipti margra þeirra
kvenna, sem giftar eru mönnum
sem félagsmálum sinna, að standa
nánast nafnlausar, þétt að baki
mönnum sínum en í raun ósýnileg-
ar. Þetta var ekki máti Auðar. Það
fór aldrei á milli mála að hún stóð að
baki Jóni í hans félagsmálavafstri,
sem var á stundum heilmikið. En
menn þekktu Auði líka.
Minnisstætt er lítið atvik úr sveit-
arstjórnarmálum á Kjalarnesi. Jóni
fannst ómaklega að sér vegið af
mótherja og raunar lítilmannlega.
Hann sagði þá að viðkomandi ætti
að fara heim og ræða málin við konu
sína fyrst áður en hann geystist
fram með þessum hætti.
Einhvern veginn virkaði þetta
þannig að þessi væri aðferð þeirra
hjóna, þau voru svo samstiga í öllu.
Auður var ávallt réttsýn og varkár í
allri sinni umræðu um menn og mál-
efni.
Auður var félagi í Kvenfélaginu
Esju og var gott að vinna með henni
á þeim vettvangi, hún var traust,
hlý og skemmtileg.
Við fjölskyldan vottum eftirlif-
andi ættingjum okkar innilegustu
samúð, við minnumst þeirra hjóna
með hlýhug.
Guð blessi ykkur öll.
Áslaug og Þór.
Ég vil minnast Auðar með nokkr-
um orðum. Hún var gift Jóni föð-
urbróður mínum, sem lést á síðasta
ári, og minningar mínar um Braut-
arholt tengjast þeim sterklega. Við
systkinin lékum okkur við frænd-
systkin okkar í Brautarholti. Seinna
meir, þegar ég vann í Brautarholti,
gisti ég í sjónvarpsherberginu hjá
Auði og Jóni í nokkur sumur.
Auður hélt fallegt heimili og
fannst manni sem hún gerði það
áreynslulaust. Það getur ekki hafa
verið auðvelt vegna þeirrar vinnu
sem stunduð var í Brautarholti,
svínabúskapur og graskögglaverk-
smiðja sem fylgdi bæði ryk og lykt.
Í mörg ár sá Auður um allar mál-
tíðir og var oft þröngt við matar-
borðið því stundum voru nokkrir
vinnumenn í mat auk heimilisfólks-
ins, en ekkert virtist Auði ofvaxið í
þessum málum. Auður var kraft-
mikil kona en jafnframt blíðleg og
góð. Hún ól strákana og Emilíu upp
í góðu og kristilegu uppeldi og
minnist ég að áður en farið var að
sofa var farið með bænirnar.
Það var regla á hlutunum hjá
Auði og sumir hlutir breyttust ekki
hjá henni gegnum árin. Eins og t.d.
sú hefð að hafa saltfisk í hádeginu á
laugardögum.
Auður var borgarbarn en festi
rætur í Brautarholti. Hún hafði af-
skaplega skemmtilegt skopskyn og
sá spaugilegar hliðar á mörgum
málum. Hlátur hennar var smit-
andi.
Síðustu árin barðist Auður við ill-
vígan og erfiðan sjúkdóm og aldrei
heyrðist kvörtunarorð af hennar
vörum. Já, ræturnar rofnuðu aldrei.
Auður dó heima.
Auður skilur eftir hlýjar og góðar
endurminningar.
Vottum börnum Auðar og Jóns
okkar samúðarkveðjur.
Kveðja frá mér og Margréti,
systkinum mínum og foreldrum.
Bjarni Ólafur Ólafsson.
Auður Kristinsdóttir er látin, að-
eins rúmum sjö mánuðum eftir að
eiginmaður hennar, Jón Ólafsson,
lést. Auður kynntist Jóni, ungum
bóndasyni frá Brautarholti á Kjal-
arnesi, og fluttust þau þangað eftir
að þau giftu sig. Þau voru þá byrjuð
að byggja sér íbúðarhús sem þau
svo fluttu í ásamt elsta syninum
Ólafi. Sumarið sem Óli varð tveggja
ára réð ég mig í vist hjá Auði og
Jóni sem barnapía en það sumar
fæddist svo Kristinn Gylfi.
Ég dvaldist svo á sumrin í Brautó
til ársins 1969 en þá höfðu Björn og
Jón Bjarni bæst við. Loks kom svo
stúlkan Emilía Björg 1970. Það var
afskaplega gott að vera í Brautó og
var ég þar oft um helgar á veturna
og í skólafríum. Þetta var mitt ann-
að heimili. Auður og Jón voru sér-
staklega samheldin hjón og aldrei
fór styggðaryrði þar á milli. Jón var
sérlega ljúfur og góður drengur
sem aldrei mátti neitt aumt sjá. Við
hlið hans stóð Auður eins og klettur
og með samheldni náðu þau að
rækta garðinn sinn svo unun var á
að horfa. Þau höfðu bæði afskaplega
góða nærveru og alltaf var gott að
koma í Brautó. Auður var listakokk-
ur og bakaði mikið, ekki hvað
minnst hér áður fyrr þegar margt
var í heimili. Auður var einnig mjög
lagin í höndunum og prjónaði og
saumaði mikið á börnin þegar þau
voru yngri. Hún var alltaf að en
hafði þó gott skipulag á hlutunum.
Heimilið var sérlega fallegt og hlý-
legt, bæði innan og utan, enda hafði
hún mikinn áhuga á garðinum sín-
um. Auður og Jón ferðuðust mikið
bæði innanlands og til útlanda. Þær
eru nokkrar bændaferðirnar sem
þau fóru í og vorum við hjónin svo
heppin að fara í eina slíka með þeim
til Ítalíu. Þar nutu þau sín eins og
alltaf og Jón hélt uppi söng á hverju
kvöldi enda mikill söngmaður.
Síðustu ár hefur Auður átt við al-
varleg veikindi að stríða og tók hún
þeim með æðruleysi og kvartaði
ekki. Hún vissi að hverju dró og var
sátt við það.
Elsku Óli, Kristinn Gylfi, Björn,
Jón Bjarni, Emilía Björg, tengda-
börn og barnabörn. Okkar dýpstu
samúð vottum við ykkur.
Kristín Elísabet Möller.
Það var sérkennileg tilviljun að
daginn sem Auður lést rakst ég á
ljósmyndir sem ég tók í Brautar-
holti seinna sumarið sem ég aðstoð-
aði Auði og Jón með börnin og
heimilisreksturinn. Emilía, einka-
dóttirin, var á fyrsta ári og strák-
arnir fjórir í tröppugangi í aldri þar
fyrir ofan. Þessi sumur var lagður
grunnur að áralöngum tengslum
mínum við fjölskylduna í Brautar-
holti sem ég met mikils og þykir
vænt um.
Sem ætíð var mikið annríki í
Brautarholti. Búreksturinn var um-
fangsmikill og bræðurnir í Braut-
arholti stórhuga. Heimilið var stórt
og myndarlegt, börnin voru mörg
og ung. Að auki voru sumarvinnu-
mennirnir kostgangarar á heim-
ilinu, sem skapaði vissulega auka-
álag á heimilið. En eins og Auði var
líkt gekk hún að þessu verki af rösk-
leika, myndarskap og útsjónarsemi.
Mestallt brauð var t.d. bakað heima
og ég held að allir muni eftir heita
formbrauðinu sem var dásamlega
mjúkt undir tönn, með heimalagaðri
rabarbarasultu og ískaldri mjólk.
Auður var heimskona, hún var
sterk, sjálfsörugg, röggsöm og
hafði góða kímnigáfu. Hún var orðin
þroskuð kona þegar hún giftist og
mér þótti mikið til þess koma
hvernig hún hafði notið sjálfstæðis
síns og ferðast áður en hún festi ráð
sitt. Í sveitinni með Jóni og stækk-
andi barnahópi skapaði hún sér þá
tilveru sem hún óskaði og naut ríku-
lega.
Það varð skammt á milli þeirra
hjóna, Auðar og Jóns. Ég hitti þau
síðast saman fyrir utan Landspít-
alann örfáum dögum áður en Jón
lést. Hún var að koma úr lyfjameð-
ferð og þau á leið heim.
Þrátt fyrir erfiða baráttu ein-
kenndist yfirbragð þeirra af þeim
styrk, snerpu og ferskleika sem ég
þekkti þau svo vel af. Þeim hafði
með einhverjum hætti tekist að
varðveita æskublóma sinn saman.
Um leið og ég þakka Auði í Braut-
arholti samfylgdina og þann vin-
skap og velvilja sem þau hjónin
sýndu mér og mínu fólki alla tíð
sendum við systkinunum í Brautar-
holti og öðrum vandamönnum inni-
legar samúðarkveðjur og biðjum
góðan Guð að styrkja þau í sorg
sinni.
Ásta Möller.
Elsku amma okkar
er látin. Þótt hún hafi
verið á hundraðasta
aldursári þá áttum við ekki von á
því að við myndum missa hana í
bráð, hún var alltaf svo heilsu-
hraust og hress, og við vorum al-
veg handvissar um að hún yrði
allra íslenskra kvenna elst. Við
systkinin og frændsystkini sem
búum erlendis höfðum það í huga
að næst þegar við hittumst öll yrði
það á stórafmæli ömmu í haust til
þess að fagna og gleðjast, það kom
engum til hugar að það yrði fyrr,
og þá til þess að kveðja.
Amma var alltaf svo góð til
heilsunnar, hún var eiginlega aldr-
ei veik og skýringuna á því kvað
hún vera að hún borðaði allt sem
að kjafti kæmi. Hún var líka svo
skemmtilegur persónuleiki, létt-
lynd og kát með kímnina í fyr-
irrúmi. Það var alltaf stutt í hlát-
urinn hjá henni. Svoleiðis
einstaklingar verða að sjálfsögðu
langlífir. Hugarfar ömmu var líka
einstakt. Orðið „gamall“ var ekki
til í hennar orðaforða, a.m.k. ekki
ef það átti við um hana sjálfa, og
svei þeim er missti það út úr sér
að hún væri gömul kona. 98 ára
gömul fór hún í mánaðardvöl á
öldrunarstofnun og kvartaði þar
sáran yfir því að ekki væri hægt
að halda uppi samræðum við neinn
því aðrir vistmenn (miklu yngri en
hún) væru svo gamlir, heyrnar-
lausir og sljóir. Hún hélt sitt eigið
heimili fram á nítugasta og níunda
aldursár og síðasta eitt og hálfa
árið var móðir okkar, Þorbjörg,
hjá henni til að hún gæti verið á
sínu eigin heimili til æviloka.
Amma hafði óskaplega gaman af
því að fá fólk í heimsókn og þá sér-
staklega ungt fólk og börn. Það
var líka alltaf svo notalegt að
koma til hennar, fá kaffi og spjalla
við eldhúsborðið. Hún þreifst vel á
því að tala um málefni líðandi
stundar við okkur unga fólkið og
það var ekkert umræðuefni sem
henni kom ekki við. Amma fylgdist
vel með fréttum og öllu sem var að
gerast í þjóðmálunum og var
áskrifandi að Morgunblaðinu
meirihluta ævi sinnar. Hún hafði
skoðanir á öllu, hvort sem það
voru stjórnmál eða ástamál og hún
hikaði ekki við að segja manni sín-
ar skoðanir umbúðalaust og af
mikilli hreinskilni. Henni var það
t.d. mikið kappsmál að koma ólof-
uðum einstaklingum út og vildi að
sjálfsögðu fá að vita í smáatriðum
hvernig næturlífið og ástamálin
gengju hjá þeim sem voru úti á
„veiðum“. Henni fannst enginn til-
gangur vera í því að fara út að
skemmta sér nema til að ná sér í
mann, en auðvitað var þetta nú
oftast í gríni sagt. Og þegar makar
voru loks komnir í hús, þá var hún
jafn opin og hlý gagnvart þeim
eins og sínu eigin fólki, hvort sem
um útlenda eða innlenda var að
ræða. Ekki lét hún tungumálin
heldur flækjast fyrir sér, og tókst
að halda uppi hrókasamræðum þar
sem enska, íslenska og handamál
hjálpuðust að. Spænskur eigin-
maður annarrar okkar hreifst mik-
ið af þessari lífsgleði hennar.
Jóladagur hjá ömmu hefur verið
fastur punktur í jólahaldi stórfjöl-
skyldunnar alla okkar tíð og það
verður tómlegt án hennar næstu
jól. En nú er hún örugglega ham-
ingjusöm hjá afa, manninum sem
hún var gift í næstum 60 ár, og
fylgist alveg jafn vel með okkur
GUÐBJÖRG BERG-
SVEINSDÓTTIR
✝ Guðbjörg Rann-veig Bergsveins-
dóttir fæddist í Ara-
tungu í Staðardal í
Steingrímsfirði 10.
september 1905. Hún
lést á öldrunardeild
Landspítala í Foss-
vogi 1. febrúar síð-
astliðinn og var útför
hennar gerð frá Bú-
staðakirkju 14. febr-
úar.
öllum að handan eins
og í lifanda lífi. Hún
má auðvitað ekki
missa af neinu. Við er-
um afar þakklátar
fyrir að hafa átt
ömmu sem var stór-
brotinn persónuleiki
og umfram allt
skemmtileg að um-
gangast. Minning
hennar mun ætíð lifa í
hjörtum okkar.
Guðbjörg og
Hildur.
Elsku besta amma er farin. Hún
fór áður en hún varð 100 ára þrátt
fyrir að hún hefði verið búin að
lofa stórri veislu og búin að bjóða
mörgum í hana. Við trúðum henni
öll. Það var ekki annað hægt þegar
hún hló sínum dillandi og smitandi
hlátri og gerði grín að aldrinum.
Amma tók ekki mikinn þátt í fé-
lagsstarfi aldraðra. Hún sagði að
það væri nefnilega aðeins fyrir
gamalmenni. Það var yndislegt að
heyra nærri því 100 ára konu
segja þetta og hlæja svo hátt og
smitandi á eftir, eins og lítill
prakkari sem veit að hann kemst
upp með prakkarastrikið.
En amma var ekki bara gömul,
lífsglöð og hláturmild kona. Áður
var hún ung, lífsglöð og hláturmild
kona. Margar sögur sagði hún sem
tengdu okkur barnabörnin hennar
við fortíðina, við lífið snemma á
seinustu öld, torfbæinn, grútar-
lampana og lífið án véla, rafmagns
eða rennandi vatns. Þrátt fyrir að
foreldrar hennar hafi ábyggilega
oft barist í bökkum með sín 15
börn, lýsti amma aldrei neinni fá-
tækt, sem lýsir kannski meira
hennar hugarfari en heimilisað-
stæðum.
Við systkinin vorum svo heppin
að alast upp í næsta nágrenni við
ömmu. Sumar af fyrstu minning-
um okkar eldri bræðranna eru frá
heimili afa og ömmu á Fossvogs-
bletti 7, en síðar úr Brautarland-
inu þar sem við bjuggum í sömu
raðhúsalengju. En þá fórum við yf-
ir til að fá okkur nýbakaðar klein-
ur og mjólkurglas. Seinna þegar
amma var hætt að vinna stundaði
hún bæjarferðir. Í bænum fékk
hún sér kaffi á kaffihúsum og gaf
sér tíma til að tala við útigangs-
menn og unglinga á Hlemmi. Svo
kom hún heim til okkar systk-
inanna, í Hæðargarðinn, og hellti
uppá kaffi þar og gaf okkur smjör-
köku eða hunangsköku sem hún
kom með úr bænum. Hún sagði
okkur frá því sem á daga hennar
dreif og hlustaði á okkur og vini
okkar sem gjarna sátu með okkur í
eldhúsinu á þessum stundum. Allt
mátti ræða og amma hafði skoð-
anir á öllu og sagði alltaf það sem í
huga hennar bjó og hvatti okkur
til hins sama. Í mörg ár voru þess-
ar stundir meðal bestu stunda
dagsins og þær gleymast ekki.
En amma veiktist síðastliðið
sumar og þrátt fyrir mikið lífsþrek
og óbilandi kjark fór hún á fund
skapara síns og afa. Hún skilur
eftir sig góðar minningar og við
vitum að þrátt fyrir söknuð okkar
var hennar tími að renna út. Nú er
hún frjáls og getur ferðast á nýj-
um slóðum í góðum félagsskap.
Við sem eftir erum höfum lært
mikið af henni og er það von okkar
að við getum notað það til að gera
líf okkar jafn ríkt og hennar líf
óneitanlega var.
Börnin í Hæðargarði.
Ég kynntist Guðbjörgu þannig
að hún var tengdamóðir systur
minnar – mamma hans Kalla mágs
míns. Þegar ég hugsa til baka
kemur upp í hugann glaðvær kona,
kvik í hreyfingum, forvitin á já-
kvæðan hátt sem hló oft.
Ég þekkti Guðbjörgu í næstum
40 ár. Ég hitti hana oftast í fjöl-
skylduboðum hjá systur minni og
mági. Það var alltaf gaman að
hitta hana. Hún var skemmtilega
pjöttuð – alltaf fallega klædd,
gjarnan í litfögrum kjól og með
hatt í stíl og bar fallega skartgripi.
Það gustaði af henni – hún var
hress í bragði og lá ekki á skoð-
unum sínum. Hún fylgdist afar vel
með, bæði þjóðfélagshræringum
og fólkinu sem hún þekkti. Ég
man eftir tímabili fyrir svona 15–
20 árum. Þá lagði Guðbjörg í vana
sinn að taka strætó niður á Hlemm
á daginn og setjast inn í strætó-
skýlið og horfa á mannlífið. Hún
gerði þetta af forvitni – þessari
dásamlega jákvæðu lífs-forvitni
sinni sem entist henni til æviloka.
Það hefur eflaust ýmislegt borið
fyrir augu hennar þarna á Hlemmi
sem var misfagurt en lýsingar
hennar á því sem hún sá voru allt-
af bjartar. Hennar háttur var að
vera hrein og bein og koma til dyr-
anna eins og hún var klædd og hún
spurði fólk að því sem hana lang-
aði að vita hvort sem það voru ást-
armálin eða heilsa fjölskyldunnar
og hvert sem umræðuefnið var
fann maður að hún vildi manni
ætíð allt það besta. Hún var hlý og
innileg manneskja. Ég hitti Guð-
björgu síðast í fjölskylduboði
heima hjá systur minni og mági í
fermingarveislu yngri sonar
þeirra. Guðbjörg var þá orðin 98
ára, búin að missa sjónina að
mestu en þekkti fólk á röddum
þeirra. Hún var sjálfri sér lík í fal-
legum bláum silkikjól með bláan
hatt, bar sig vel, spurðist fyrir um
allt milli himins og jarðar. Og hló
sínum glettna hlýja hlátri.
Ég þakka fyrir löng og góð
kynni og votta ástvinum Guðbjarg-
ar mína innilegustu samúð.
Anna Karin.
Hún var keik og bein hún Guð-
björg móðursystir mín. Ákveðin í
framgöngu, hlý, gjafmild, rökföst
og kom skoðunum sínum á fram-
færi á fágaðan en einarðan hátt.
Hún ferðaðist með strætó á meðan
hún gat, talaði við unglinga, las
mikið, fór á enskunámskeið, lagði
upp úr því að halda huganum í
stöðugri leikfimi. Hún var dæma-
laust skemmtileg kona.
Gugga systir eins og mamma
kallaði hana jafnan, hefur alltaf
tengst sólskinsdögunum í lífinu og
mér fannst hún alls staðar vera í
fararbroddi. Hún var elst margra
systkina, fylgdist með þeim og lét
sig varða hvað þau höfðust að.
Hún var tengiliðurinn á milli
þeirra. Þau voru þarna úti í ver-
öldinni vissi maður, hægt að
þekkja þau úr fjöldanum á göngu-
lagi fram á annan fótinn, sérstök-
um málrómi örlítið ofan í koki og
dillandi hlátri sem kom neðan úr
maga. Þökk sé frænku minni fyrir
að halda bandinu milli systkina
sinna traustu og óslitnu.
Það voru engar hversdagsheim-
sóknir þegar Guðbjörg, Marinó og
fjölskylda komu í heimsókn þegar
ég var krakki. Það voru sparidag-
ar. Smágjafir handa öllum, hlátur
og skemmtilegheit. Seinna þegar
ég fór að búa og eignast börn voru
enn hátíðisdagar á hverju sumri
þegar Gugga kom að dvelja orlofs-
nætur hjá systur sinni. Þeir urðu
ævinlega kátir elstu synir mínir
tveir þegar fréttist að von væri á
ömmusystur. Enn leyndist í far-
angri hennar sælgæti og skemmti-
legar gjafir. Í huga strákanna var
bara til ein ömmusystir. Þeir urðu
reyndar svolítið hissa þegar þeir
seinna áttuðu sig á því að hún hét
líka nafni. Þökk sé ömmusystur
fyrir hlýjar, bjartar og góðar
minningar sem hún skilur eftir í
huga krakkanna minna. Þökk sé
frænkunni minni góðu fyrir dýr-
mæta gleði sem hún veitti inn í líf
mitt, systkina minna og mömmu
sem nú saknar Guggu systur.
Samskipti þeirra hafa einkennst af
þessum dásamlega dillandi hlátri,
hlýju og heilindum sem aldrei hef-
ur komið brestur í.
Ég sé hana fyrir mér setjandi
upp kollu eða jafnvel hatt og
skunda af stað keika og beina að
kanna nýjar slóðir.
Ragnhildur Magnúsdóttir.