Morgunblaðið - 30.03.2005, Blaðsíða 47
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. MARS 2005 47
MENNING
Djassklúbburinn Múlinn stendur umþessar mundir fyrir tónleikum áfimmtudagskvöldum í Gyllta salnum áHótel Borg og verður svo út apríl.
Tónleikar Múlans hafa fyrir löngu skipað sér
fastan sess í tónleikaflóru höfuðborgarsvæðisins,
en til þeirra var stofnað árið 1997.
Nú í vor verða haldnir tíu tónleikar í röðinni
og voru þeir fyrstu haldnir þann 17. febrúar síð-
astliðinn, þegar kvartettinn Pólís reið á vaðið.
Næstu tónleikar raðarinnar verða haldnir annað
kvöld þegar hljómsveitin Skonrokk, skipuð þeim
Sigurdóri Guðmundssyni bassaleikara og hljóm-
sveitarstjóra, Ívari Guðmundssyni á trompet,
Óskari Guðjónssyni á tenórsaxófón, Sigurði
Rögnvaldssyni á gítar og Jóhanni Hjörleifssyni
á trommur, flytur frumsamda tónlist og hefjast
tónleikarnir kl. 21.
Benedikt Garðarsson situr í stjórn Múlans
ásamt Ólafi Jónssyni og Ásgeiri Ásgeirssyni og
spurði Morgunblaðið hann út í röðina í ár.
Hvað er það sem einkennir tónleikaröðina í
ár?
„Við höfum haft dálítið af mjög flottri klassík,
en þó hefur líka verið ýmislegt annað. Til dæmis
var tríó sem kallar sig GRAMS með tónleika 24.
febrúar, sem spilaði svolítið pönkskotna og
frjálsa músík og Skonrokk, sem leikur á næstu
tónleikum, flytur frumsamda tónlist, sem er ef-
laust dálítið rokkskotin.“
Hvernig veljast flytjendur í tónleikaröðina?
„Við höfum umsóknareyðublöð sem eru að-
gengileg á Netinu og tónlistarmenn sækja því
sjálfir um að fá að vera með. Langflestir sem
sækja um að vera með tónleika innan raðarinnar
komast að. Við högum röðinni einfaldlega eftir
því hversu marga álitlega tónlistarmenn við
fáum til að spila hjá okkur.“
Er mikil gróska í íslensku djasslífi?
„Já, ég myndi segja það. Það er alltaf að
koma nýtt og nýtt fólk út úr djassdeildinni í
Tónlistarskóla FÍH sem bætist í hópinn og held-
ur tónleika bæði í Múlanum og víðar. Og síðan
bætast líka við eldri tónlistarmenn í flóruna,
eins og eiginmaður Sunnu Gunnlaugsdóttur pí-
anóleikara, Scott McLemore trommuleikari, sem
er farinn að spila hérna núna, og Zbigniew Jar-
emko saxófónleikari, sem starfar sem tónlistar-
kennari í Bolungarvík og hefur haldið nokkra
tónleika í Reykjavík. Þannig að þetta eru ekki
bara krakkar, heldur líka eldra fólk sem er að
koma inn.“
Hvers konar fólk kemur á tónleika Múlans?
„Það er nú allur skalinn og töluverð breidd í
aldri áheyrenda.
Það er heldur ekki alltaf sami hópurinn sem
mætir, þó að það sé viss kjarni sem mæti á
flesta tónleikana.“
Er Múlinn kominn til að vera?
„Já, það held ég örugglega. Við finnum fyrir
miklum áhuga og menn eru staðráðnir í því að
halda þessu gangandi. Tónleikar Múlans eru að
vissu leyti leiðandi, því þetta eru tónleikar sem
hafa verið fastur liður síðustu átta ár í djasslíf-
inu á höfuðborgarsvæðinu.“
Tónleikar | Djassklúbburinn Múlinn í fullri sveiflu á Borginni um þessar mundir
Múlinn festir sig í sessi
Benedikt Garð-
arsson er fæddur árið
1949 á Selfossi, en
hefur síðan verið bú-
settur á höfuðborg-
arsvæðinu. Hann er
hárskeri að mennt og
starfar sem slíkur.
Benedikt hefur setið í
stjórn djassklúbbsins
Múlans undanfarin
tvö ár.
Eiginkona Benedikts
er Elín Helgadóttir og
eiga þau tvær dætur.
ANNAR píanókonsert Rakhman-
inoffs er besta tónverk allra tíma
að mati hlustenda bresku útvarps-
stöðvarinnar
Classic FM.
Þetta er
fimmta árið í
röð sem verkið
ber sigur úr
býtum í ár-
legri könnun
stöðvarinnar.
A Lark
Ascending eft-
ir Vaughan
Williams varð í
öðru sæti og
klarínettukonsert Mozarts í A-dúr
í því þriðja.
Fimmti píanókonsert Beethov-
ens hafnaði í fjórða sæti og Fiðlu-
konsert Bruchs í g-moll varð
fimmti í vali hlustenda. Síðast-
nefnda verkið varð hlutskarpast í
fimm ár í röð áður en píanókons-
ert Rakhmaninoffs steypti því af
stóli.
Á listanum eru 300 verk og er
Mozart það tónskáld sem á flest
verk, 21 að tölu.
Rakhmaninoff
á besta verkið
Sergei
Rakhmaninoff
VERK sjö listamanna frá Pierogi
gallerí í New York hefur verið komið
fyrir í Safni í bland við verk sem eru
þar fyrir. Sýning Pierogi kallast
þannig á við heimaverkin og sýningu
Ingólfs Arnarsonar sem var opnuð
samtímis. Fyrir þá gesti sem heim-
sækja Safn að staðaldri er sýningin
bæði kunnugleg og ný en verkin eru
komin í annað samhengi sem býður
upp á nýjar tengingar. Samspilið er
vel heppnað eins og oft áður í safn-
inu og sýningin í sýningunni með
einkasýningu Ingólfs verður að
áhugaverðri sýningarheild.
Sýningarstjóri er Joe Amrhein
myndlistarmaður og eigandi Pierogi
gallerísins. Hann er líka einn af sjö-
menningunum sem eiga verk á sýn-
ingunni. Í verkinu nýtir Amrhein að-
ferðir skiltagerðarmanna hvað
varðar texta, umbrot og stafagerðir
til að mynda orð sem sótt eru í gagn-
rýni og umfjöllun alþjóðlegra list-
tímarita. Sjónræn framsetning
orðanna byggist á dramatísku sam-
spili ljóss og skugga í afmörkuðu
rými þar sem auglýsinga- og list-
heimurinn sameinast í allt að því
trúarlegri upphafningu.
Þetta kaldhæðna verk er í takt við
þær gagnrýnisraddir sem telja að
listheimurinn sé orðinn svo upptek-
inn af sjálfum sér að helsta nýsköp-
unin felist í umsögnum, gagnrýni,
listfræðilegum úttektum og auglýs-
ingamennsku.
Joe Amrhein opnaði Pierogi gall-
eríið fyrir rúmum áratug með það að
leiðarljósi að gefa listamönnum sem
höfðu fá eða engin sýningartækifæri
möguleika á að kynna verk sín.
Ásamt því að reka sýningarsal hefur
hann skapað galleríinu sérstöðu með
því að vera með mikið magn verka til
sýnis og sölu í stórum skjala-
skúffum. Listamennirnir sem eiga
verk í skúffum eru af öllum sortum,
óþekktir, upprennandi eða vel
þekktir. Áherslan hefur verið á að
hafa á boðstólum ódýr verk svo sem
skissur og teikningar, þótt einnig sé
þar að finna dýrari verk. Hug-
myndin er sú að bjóða upp á hvers-
dagslegri og persónulegri nálgun við
myndlist en á hefðbundnum sýn-
ingum og auka við möguleika al-
mennings að eignast myndlist. Verk-
in í skúffunum eru því aðallega
teikningar grafíkverk og ljósmyndir
eða önnur flöt verk, eftir sístækk-
andi hóp listamanna sem eru orðnir
rúmlega 700 talsins. Áhersla á teikn-
ingu og handgerðri list hefur farið
vaxandi í Bandaríkjunum und-
anfarin ár og hefur heyrst að Pierogi
galleríið eigi þar hlut að máli. Á sýn-
ingunni í Safni er einnig lögð áhersla
á teikningar af ýmsum toga. Dawn
Clements teiknar sitt raunverulega
umhverfi sem inniheldur m.a. sjón-
varpsþætti og kvikmyndir á meðan
Kim Jones dregur upp „stríðsteikn-
ingar“ á ímynduðum vettvangi þar
sem hann strokar út og bætir við eft-
ir framvindu bardagans. Brian Conl-
ey, John J ÓConnor og Daníel Zeller
sýna innbyrðis ólík verk, ljósmyndir
eða teikningar sem eiga rætur í nátt-
úruvísindum, ferlum og rannsóknum
á furðulegustu hlutum. Tavares
Strachan slær síðan á íróníska
strengi í þessu samhengi með inn-
setningu brotinnar bjórflösku á gólfi
sem hann hefur með hjálp hátækni í
glerskurði endurgert af mikilli ná-
kvæmni og komið fyrir á fleiri stöð-
um í safninu.
Safn og Pierogi virðast eiga lítið
sameiginlegt hvað varðar rekstr-
arform og áherslur, en samstarfið
gengur í alla staði vel upp. Ef verk
Amrhein er ádeila á listheiminn bít-
ur hún í skottið á sér, en það eru ör-
lög slíkra verka ef þau ná athygli
eins og listasagan hefur kennt okk-
ur.
Töfrabrögð teikninga
og skúm í skoti
Fínlegar og nánast eintóna teikn-
ingar Ingólfs Arnarssonar þar sem
hann mettar pappírinn með daufum
laufléttum möskvum dregnum með
hörðu blýi eru listunnendum hér vel
kunnar. Uppsetning myndanna er
þó frábrugðin því sem ég hef áður
séð en þær eru límdar án glers beint
á vegginn í óreglulega þyrpingu.
Sýningunni fylgir mjög ítarlegur
texti eftir Halldór Björn Runólfsson
þar sem hann segir að teikningarnar
séu ekki allar þar sem þær eru séðar
og innihald þeirra ekki eins augljóst
og ætla mætti. Fyrst varð ég undr-
andi yfir hversu mikið og kræsilega
væri hægt að skrifa um jafnnaum
verk og hér eru fram borin og varð
hugsað af því tilefni til innsetningar
Joe Amrhein á öðrum stað í húsinu,
en hann byggir sín verk alfarið upp á
orðum fengnum úr textum listfræð-
inga. Þá er ekki laust við að um sjón-
rænan skyldleika sé að ræða milli
þessara tveggja innsetninga, ekki
síst vegna hins upphafna hreinleika í
gegnsæi grátónanna. Teikningar
Ingólfs kallast á við fleiri verk úr
smiðju Pierogi listamanna á Safni.
Hið sterka tilfinningasamband lista-
manns og miðils sem krefst langtíma
yfirlegu og þolinmæði vélrænna
endurtekninga er sameiginleg teikn-
ingum Ingólfs og ótrúlega fíngerð-
um blekteikningum Daniel Zellers.
En lengra nær líkingin ekki því öf-
ugt við þann síðarnefnda sem aug-
ljóslega verður að halda hnífbeittri
athygli við teiknivinnuna er engu lík-
ara en Ingólfur sé með hugann
handan tímans við gerð sinna verka
sem bera vott af hugleiðsluástandi.
Þegar ég ætlaði að gera nákvæma
skoðun á myndum Ingólfs í leit að
smásmugulegum mismun í áferð og
þéttleika brá svo við að ég fékk eins
og lopa í augun, myndirnar fóru all-
ar á ið og runnu saman í þokumistur.
Eftir dágóða stund í rýminu varð ég
síðan fyrir þeirri furðulegu upplifun
að milli mín og myndanna spruttu
fram litlir gráir efniskenndir en
gagnsæir skýjabólstrar líkastir
húsaskúmi sem snerust í kringum
mig, lækkuðu flugið í vinstri snúning
og virtust hafna í horni fyrir aftan
mig. Þegar hér er komið sögu er
reynsla mín á sýningunni hrokkin í
takt við lokaorð Halldórs Björns í
sýningarskránni þar sem hann talar
um blikandi grátónaspil sem komi
hreyfingu á heildina og hvernig það
skapist þensla líkt og um þrívídd sé
að ræða sem aftur gefi til kynna hve
auðvelt er að blekkja augað. Full
ástæða er til að hvetja fólk til að fara
í Safn og láta reyna á galdur teikn-
inga, Ingólfs jafnt sem Pierogi
manna.
Auglýsingamennska, teiknikúnstir
og hávísindalegur sóðaskapur
MYNDLIST
Safn
Sýningarnar standa til 17. apríl
Pierogi/Ingólfur Arnarsson
Þóra Þórisdóttir
Morgunblaðið/Einar Falur
Verk eftir Joe Amrhein á sýningunni frá Pierogi-galleríinu í New York sem nú stendur yfir í Safni.
LEIKRITIÐ Kaffi Kash hjá MK var
skrifað í spunavinnu með leik-
hópnum sem telur tuttugu manns.
Djarft var teflt því unnið var sam-
kvæmt þeirri að-
ferð láta leik-
arana hafa stök
orð eða setningar
sem þau urðu að
spinna í kringum.
Aðferðin er erfið
fyrir óvana en
gekk merkilega
vel upp hjá Sauð-
kindinni. Það var
einnig djarft að
láta leikarana blandast gestum í
stórum sal Félagsheimilisins en við
það urðu áhorfendur nálægari örlög-
um persónanna.
Leikritið er um gesti og starfsfólk
veitingahúss nokkurs. Það sýnir
undirheimafólk, undirmálsfólk og
venjulegt fólk. Það var vel til fundið
að láta mismunandi hópa vera í mis-
munandi litum, í búningum, leik-
munum og lýsingu. Í hópi veitinga-
húsgestanna voru litríkir
persónuleikar og aðrir hógværari.
Þarna var flagarinn með margar í
takinu, maður sem selur kærustuna
sína fyrir dóp- og spilaskuldir, dóp-
arinn sem gerir unga stúlku ólétta,
vændiskona og blind systir hennar,
samkynhneigð barstúlka, forstjóri í
kröggum og óvægnir handrukkarar.
Þetta er ekki beinlínis sá veruleiki
sem æskilegur er fyrir unga fram-
haldsskólanemendur að hrærast í en
í leikskrá segist höfundur hafa hlust-
að á hvað krakkarnir höfðu til mál-
anna að leggja og komist að því að
svona væri lífið. Sýnin er dökk en
sem betur fer sigrar enginn svindl-
aranna. Niðurstaðan er karl-
mönnum í óhag, það eru konurnar
sem standa uppréttar þó að engin
þeirra sé beinlínis hamingjusöm.
Það er umhugsunarvert hvað lokin
eru dapurleg ef það er svona sem
ungt fólk sér lífið. Það besta við sýn-
inguna, fyrir utan hvað aðferðin er
spennandi, er að Gunnar nær fram
andrúmslofti trega og vonbrigða í
leikhópnum.
Það er ekki ofsögum sagt af metn-
aði og krafti leikfélaga framhalds-
skólanema sem ætla má að eigi fullt í
fangi með námið sitt. Þessi sýning
Sauðkindar MK var engin und-
antekning þó að umfram allt hafi
hún verið forvitnileg og öðruvísi en
gengur og gerist.
LEIKLIST
Sauðkindin
Leikfélag MK
Höfundur og leikstjóri: Gunnar Ingi
Gunnsteinsson. Búningar: Brynja
Ingimarsdótttir.
Frumsýning í Félagsheimili Kópavogs
17. mars 2005.
Kaffi Kash
Hrund Ólafsdóttir
Gunnar Ingi
Gunnsteinsson