Morgunblaðið - 07.06.2005, Blaðsíða 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 7. JÚNÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Tíðni MÓSA-sýkingaeykst nú hratt áNorðurlöndum en
þau lönd hafa ásamt Hol-
landi lengi staðið sig betur
en önnur Evrópulönd í
vörnum við þessum al-
gengu spítalasýkingum.
MÓSA er skammstöfun
fyrir Methisillín ónæmur
staphylococcus aureus en
það gæti útlagst sem
„Klasakokkar ónæmir fyr-
ir klasakokkapensilínum.“
Klasakokkar eru meðal al-
gengustu sýkingarvalda
en hins vegar bera 30–50% heil-
brigðra einstaklinga slíkar bakt-
eríur á sér og við það er ekkert
óeðlilegt. Ef við skerum okkur,
förum í aðgerð eða húðin rofnar af
öðrum ástæðum og bakteríur
komast inn er um að ræða algeng-
ustu sára- og spítalasýkinguna.
Ónæmir stofnar svara fæstum
sýklalyfjum – eru fjölónæmir – en
ekki er hægt að vita hvort sjúk-
lingur er með næma eða ónæma
bakteríu fyrr en við ræktun. Hér-
lendis eru einungis ræktuð sýni
frá sjúklingum sem koma af
sjúkrahúsum erlendis frá vegna
þess kostnaðar sem fylgir.
Karl G. Kristinsson er yfir-
læknir á sýklafræðideild Land-
spítalans. Hann bendir á að tíðni-
tölur MÓSA-sýkinga á Norður-
löndum aukist mjög hratt. „Það
veldur auknu álagi á heilbrigðis-
stofnunum og miðað við getuna á
Norðurlöndum verður ekki ráðið
við aukninguna.“ Karl bendir á að
í Bretlandi hafi einmitt það gerst,
en Bretar hafi í raun gefist upp
gagnvart vandanum og tíðnin sé
mjög há þarlendis. „Áhyggjur
okkar núna eru þær að ef ekkert
frekar er gert siglum við í kjölfar-
ið á öðrum Evrópulöndum.“ Hann
bendir á að í þeim aðgerðum, sem
nú er beitt, hafi lengi verið horft
til Norðurlandanna þar sem ár-
angur hafi verið góður. Nú þurfi
hins vegar að efla sýkingarvarn-
irnar þar sem tíðnin eykst á öllum
Norðurlöndum.
Erfitt að greina áhættuhópa
„Við þurfum samhæfðar reglur
um öll Norðurlöndin með áherslu
á að þeim sé fylgt eftir. Víða er tal-
ið að MÓSA-sýkingar séu ekki
vandamál og það gerir öðrum erf-
iðara fyrir. Það er ein ástæða mik-
illar tíðnihækkunar í Finnlandi en
annað er að allar forvarnir hafa
beinst að sjúklingum sem koma af
sjúkrahúsum erlendis sem hefur
verið langstærsti áhættuhópur-
inn. Hingað til hafa slíkar forvarn-
ir skilað sér en nú sleppa fleiri og
fleiri sýktir einstaklingar frá eft-
irliti því sýkingar koma í vaxandi
mæli innanlands frá.“ Hérlendis
eru engar rannsóknir til sem hægt
er að byggja greiningu áhættu-
hópa í þjóðfélaginu vegna MÓSA-
sýkingar á. Karl segir þó að talið
sé að mestu vandamálin geti verið
tengd öldrunarheimilum.
Í meðfylgjandi töflu má sjá tíðni
nýgengis MÓSA á Íslandi undan-
farin ár. Árið 2002 varð mikil
aukning og mun ástæðan sú að
gagnstætt hinum árunum náði
bakterían að dreifa sér innan-
lands. Mikið átak var gert í fram-
haldinu og hefur starfsfólk
sjúkrahúsa verið vakandi fyrir
sýkingum og tilfelli þannig fundist
áður en smit fer af stað. „Síðan
höfum við bara verið heppin,“ seg-
ir Karl. Á töflunni má sjá að stefn-
ir í talsverða aukningu í ár.
Í raun þarf tvennt að gera að
sögn Karls: Efla þurfi sýkingar-
varnir og þá þannig að allir hlíti
reglunum. Hins vegar þurfi að
finna áhættuþætti innanlands.
„Ef tíðnin verður sú sama og á
Bretlandi væri það mjög hættu-
legt því erfitt er að berjast við
þessa bakteríu. Hún lifir vel í um-
hverfi eftir að hún nær útbreiðslu
og smitast auðveldlega.“
Kostnaðarsamt er að leita að
bakteríum og einangra sjúklinga
vegna MÓSA-sýkinga. Jafnvel
getur þurft að loka deildum með-
an sótthreinsun stendur yfir. Karl
segir að þörf sé á miklum skilningi
varðandi forvarnir. Hann bendir í
því samhengi á að dýrt sé að
sporna við en dýrara að gera ekki.
Samkvæmt bandarískum tölum sé
beinn kostnaðarauki yfir 10.000
dollarar á sjúkling, fái hann
MÓSA-sýkingu í blóðið.
Fréttaskýring | Fjölónæmar bakteríur
í sókn á Norðurlöndum
Stefnir í mörg
tilfelli í ár
Norðurlöndin gætu misst stjórn á
vandanum ef ekki er frekar að gert
Sýkingarvarnir skipta máli í baráttunni.
Einangrun mikilvæg við að
ráða niðurlögum smits

Nægilegur fjöldi einangr-
unarherbergja skiptir miklu máli
í baráttunni við fjöldasmit af
völdum MÓSA. Talið er að skort-
ur á þeim hafi haft talsvert að
segja við útbreiðslu smits í Bret-
landi. Norðurlöndin eru ekki
nægilega vel undir búin að þessu
leyti. Með tilkomu nýs sjúkra-
húss hérlendis gæti það breyst
þar sem nær eingöngu verður
um að ræða einstaklingsstofur.
Eftir Önnu Pálu Sverrisdóttur
aps@mbl.is

 


 

















  

   
          
     


 
 
 
 

  ! "

#
SAMNINGANEFND Rafiðnaðar-
sambandsins og Ratsjárstofnun hafa
undirritað viðauka við kjarasamning
starfsmanna og verður viðaukinn
ásamt samningnum nú lagður fyrir
starfsmenn í póstatkvæðagreiðslu.
Í viðaukanum kemur meðal annars
fram að stofnunin muni ekki ráða
ófaglærða starfsmenn í stað þeirra
fjórtán tæknimanna sem sagt var upp
um síðustu áramót, en sá orðrómur
komst á kreik eftir að fyrri samning-
urinn hafði verið undirritaður.
Varð það meðal annars til þess að
starfsmenn Ratsjárstofnunar felldu
fyrri samninginn í atkvæðagreiðslu
sem lauk 23. maí sl. og eins og Morg-
unblaðið hefur greint frá.
Fá 2–3 mánuði greidda án
vinnuskyldu eftir uppsögn
Auk yfirlýsingar um að ófaglærðir
starfsmenn verði ekki ráðnir er í við-
aukanum tekið fram að staðaruppbót
starfsmanna á Stokksnesi hækki í
10% og starfsmönnum verði veittur
styrkur til að sækja námskeið.
Ennfremur er þar ákvæði sem lýt-
ur að starfsmönnum sem sagt var
upp, þannig að þeir sem eru 50 ára og
eldri fá þrjá mánuði greidda án vinnu-
skyldu og þeir sem eru undir fimm-
tugu fá tvo mánuði án vinnuskyldu
eftir að uppsagnir þeirra taka gildi í
október, samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins. Kostnaðarauki
vegna viðaukans er talinn nema um
einu til einu og hálfu prósenti auka-
lega.
Ólafur Örn Haraldsson, forstjóri
Ratsjárstofnunar, segir að í fram-
haldi af því að fyrri samningurinn var
felldur, hafi samningsaðilar komið sér
saman um að hittast. „Menn komust
að þeirri niðurstöðu sem Rafiðnaðar-
sambandið vill leggja fyrir sína
starfsmenn og við vonum bara það
besta,“ sagði Ólafur.
Allir 32 starfsmenn Ratsjárstofn-
unar sem eru innan Rafiðnaðarsam-
bandsins, þ. á m. þeir sem sagt hefur
verið upp, eiga rétt á að kjósa um
samninginn og stendur kosning til 20.
júní nk.
RSÍ og Ratsjárstofnun undirrita viðauka við kjarasamning
Ófaglærðir ekki ráðn-
ir í stað tæknimanna
Eftir Árna Helgason
arnihelgason@mbl.is
ALÞJÓÐLEGI umhverfisdagurinn var haldinn hátíð-
legur á sunnudaginn en dagurinn var að þessu sinni til-
einkaður sjálfbærum borgum. Í tilefni dagsins efndi
Vistvernd í verki, umhverfisverkefni Landverndar, til
hjólalestar í samvinnu við Landssamtök hjólreiða-
manna en hjólað var undir yfirskriftinni „Hjólavæna
borg“. Með lestinni var hvatt til þess að litið yrði á hjól-
reiðar sem fullgildan samgöngumáta við vegagerð.
Hjólað var frá hafnarbakkanum í miðbæ Reykjavíkur
út í Nauthólsvík þar sem Landvernd afhenti Ylströnd-
inni í Nauthólsvík Bláfánann, alþjóðlega viðurkenn-
ingu fyrir strandir og smábátahafnir sem veitt er fyrir
góðan árangur við að vernda umhverfi og standast
kröfur um vatnsgæði, öryggismál og þjónustu. Þetta
var í þriðja sinn sem Ylströndin í Nauthólsvík hlýtur
Bláfánann.
Morgunblaðið/Golli
Umhverfisráðherra, Sigríður Anna Þórðardóttir, formaður Landverndar, Björgólfur Thorsteinsson, og forseti
borgarstjórnar Reykjavíkur, Stefán Jón Hafstein, voru í fararbroddi hjólalestarinnar með Bláfánann.
Alþjóðlegi umhverfisdagurinn
tileinkaður sjálfbærum borgum