Morgunblaðið - 21.08.2005, Blaðsíða 17

Aldrei kysst fæturna á neinum
Þeir virkilega slást orðið um að
hafa hann með í myndum sínum ungu
og efnilegu leikstjórarnir og skrifa
hlutverkin gagngert fyrir hann. Hann
virðist kominn í guðatölu hjá þeim.
Hvernig lítur hann á þessa eftirsókn-
arverðu stöðu sína og er þetta eitt-
hvað sem kemur honum á óvart?
„Ég er þakklátur fyrir þá vel-
gengni sem ég hef notið. Og ég get
ekki skýrt það öðruvísi en að geta
þess hversu lánsamur ég var í upphafi
ferils míns. Ég var umkringdur mjög
öflugu fólki. Það má ekki vanmeta t.d.
hversu áhrifamikill Jim Belushi var
og hversu mikið við sem unnum með
honum gátum lært af honum. Það var
hann sem braut ísinn. Hann var ótta-
laus og sköpunarkraftur hans átti sér
engin takmörk. Það var hann sem
ruddi brautina fyrir okkur, inn í meg-
instraum dægurmenningarinnar, án
þess nokkru sinni að slaka á listræn-
um metnaði sínum. Þessu varð ég
vitni að og gat lært af. Ég gat líka lært
af því hvað kom fyrir hann eftir að
hann varð heimsfrægur. Þegar hann
varð asni, sem hendir alla sem verða
frægir … Þetta verðið þið að hafa
hugfast; allir sem slá í gegn verða
asnar í einhvern tíma og það verður
bara að reyna að umbera það – upp að
vissu marki. Þetta kom vissulega fyrir
mig og þess vegna veit ég hvað er í
gangi þegar ég hitti ungstirni með
óþolandi stæla; reyni bara að leiða
það hjá mér og gef þeim séns. Þetta
eru geggjuð tvö ár sem hafa ótrúleg
áhrif á líf manns. Ég upplifði þessi tvo
ár undir verndarvæng Saturday
Night Live-gengisins, Jims, Gildu
[Radner, sem lést úr krabbameini
1989] og Dannys [Aykroyds] og bý
enn að því. Það hjálpaði mér við að fá
tiltrú á sjálfan mig og finna það að ég
væri það góður að ég þyrfti ekki að
breyta mér til að þóknast öðrum og
laga mig að kröfum annarra. Ég hef
aldrei þurft að kyssa fæturna á nein-
um til að fá vinnu og ég hef aldrei tek-
ið að mér hlutverk bara vegna pen-
inganna. Læri maður þessa lexíu
snemma er maður í góður málum,
sérstaklega í Hollywood. Það er
ástæða fyrir því að ég bý ekki þar. Ég
hef þannig aldrei orðið mér til
skammar. Og fyrir vikið hefur ný
kynslóð kvikmyndagerðarmanna
stigið fram á sjónarsviðið sem segir
með sér: Bíddu, hann hefur aldrei
leikið í lélegri mynd, best að prófa
hann. Ef maður klúðrar ekki of miklu
í þessum bransa ætti maður að geta
verið í svona góðum málum.“
Kynþokki er tvíeggja sverð
Í viðtölum hefur Jarmusch lýst
Murray sem barnslegum náunga.
Hvernig lýst Murray sjálfum á að
vera lýst þannig?
„Já, ég veit ekki hvernig honum
dettur svona lagað í hug. Ég veit eig-
inlega ekki hvað hann á við og hef svo-
litlar áhyggjur. Hvort hann sé að
segja mig barnalegan, eða hvað?“
Það er ekki oft sem Murray hefur
leikið kvennabósa. Oftar er hann í
hlutverki þumbara og þöngulhausa
sem eru á skjön við allt og alla, þar
með talið kvenfólk. En hann er eins
sannfærandi og menn geta orðið í
slíku hlutverki, er svalur og uppfullur
af angistarfullri dulúð. En hvernig
undirbjó hann sig fyrir hlutverk
svona ólæknandi kvennabósa?
„Svo lengi lærir sem lifir,“ segir
Murray og brúnin lyftist – lymsku-
lega.
„Allir kvennabósar eru ólæknandi
held ég. Sjálfur hef ég stundum fund-
ið fyrir kvennabósanum í mér. Ég er
rómantískur og hef farið á nokkur
stefnumót í gegnum tíðina. Það er góð
tilfinning að hitta einhvern sem
manni líkar við, þessi tími uppgötv-
unar. Nú þegar ég er orðinn þrosk-
aðri, ekki lengur barnalegur – heyrðu
það, Jim – verður maður að taka inn í
orsök og afleiðingar. Ég hef fallið fyr-
ir mörgum konum, og þær fyrir mér.
Það var meira um þetta hjá mér hér
áður fyrr. Þegar maður er í nýju sam-
bandi er svo auðvelt að gera hlutina
upp, byrja bara upp á nýtt. Don í
myndinni hefur upplifað svo mikla
rómantík að hann er orðinn einn og
einmana, sem er sorglegt. Kynþokk-
inn er tvíeggja sverð, getur verið
manni hjálplegur en getur hreinlega
verið til ama þegar menn eins og Don
ætla að nota hann til að bjarga sér
undan ábyrgð og skuldbindingu.“
En er Murray sjálfur nægilega
hugrakkur til að þora að leita uppi
gamlar kærustur?
„Ég hef gert það. Það er álíka dul-
arfullt og myndin gefur til kynna. Ég
reyndi þetta einu sinni og velti fyrir
mér hvort ég fyndi aftur staðinn,
hvort ég væri búinn að gleyma um-
hverfinu. Ég velti mikið fyrir mér
hvað hefur orðið um fólk sem ég bar
sterkar tilfinningar til hér einu sinni
en hef misst sambandið við. Það er
skrítið að hitta einhvern eftir svona
langan tíma. Orðinn svo ókunnugur,
en samt þekkir maður hann. Þetta er
sama manneskjan og þú þekkir svo
vel sem á sér núna líf sem er manni
gjörsamlega framandi.“
Gallaður náungi
Broken Flowers var ein af mörgum
myndum á kvikmyndahátíðinni í
Cannes sem fjallar um samband föð-
ur og sonar. Aðspurður segist
Murray halda að það geti verið vegna
þess að nú á tímum efnahyggjunnar
sé fólk almennt mjög farið að velta
fyrir sér lífstilgangi sínum, afstöðu til
fjölskyldunnar og þýðingu hennar.
Sjálfur segist Murray velta þessum
málum fyrir sér, tekur föðurhlutverk-
ið alvarlega, kannski vegna þess að
hann saknaði þess alltaf að vera í
meira sambandi við föður sinn.
„Ég er gallaður náungi, en ég held
samt að ég sé góður pabbi. Ég reyni í
það minnsta, sérstaklega því ég er svo
meðvitaður um hversu afbakaða
mynd þau fá af föður sínum, verandi
út um allt, á hvíta tjaldinu, á sjón-
varpsskjánum og auglýsingaspjöld-
um. Ég get sem betur fer nefnt
nokkra hluti sem ég geri vel og kann.
Ég kann að leika, finn mig vel fyrir
framan tökuvélina, tel mig þekkja inn
á kvikmyndagerð. Og ég finn mig líka
vel í föðurhlutverkinu. Líður vel með
börnum, enda sjálfur barn – er það
ekki, Jim?“
skarpi@mbl.is
’Ég er gallaðurnáungi, en ég
held samt að ég
sé góður pabbi.
Ég reyni í það
minnsta.‘
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21. ÁGÚST 2005 17
RopeYoga