Morgunblaðið - 13.09.2005, Blaðsíða 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 13. SEPTEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Samkvæmt upplýs-ingum frá Siglinga-stofnun Íslands
voru í janúar sl. 365
skemmtibátar á skipaskrá
hérlendis en segja má að
skemmtibátasiglingar séu
vaxandi íþrótt hérlendis.
Undir það tekur Hafþór
L. Sigurðsson, formaður
Snarfara, félags sport-
bátaeigenda. „Það hefur
verið stígandi undanfarin
ár og mikil fjölgun í minni
bátum, þ.e. bátum undir
sex metrum, sem eru
óskráningar- og óskoðun-
arskyldir.“ Hann bætir því við að
menn fái sér slíka báta til að losna
undan þeim stífu öryggiskröfum,
og háu gjöldum, sem eru gerð hér-
lendis til skemmtibátaeigenda.
„Menn eru að fara á óöruggari
báta út af kröfunum. Þetta er
náttúrulega skelfileg þróun og við
höfum áhyggjur af því.“ Hafþór
segir Snarfara berjast fyrir því að
umhverfið í kringum skemmti-
báta geri mönnum kleift að stunda
íþróttina og það af öryggi. Hann
bendir á að sömu reglur gildi um
skemmtibáta og atvinnubáta sem
sé furðulegt í ljósi þess við hvaða
aðstæður menn noti bátana sem
séu gjörólíkar. Sú krafa er þó ekki
gerð til skemmtibáta að vera með
sjálfvirka tilkynningaskyldu né
sjálfvirkan neyðarsendi hérlendis.
Hins vegar tilkynni menn það
þegar þeir sigli úr og í höfn.
Öryggi er í fyrirrúmi að sögn
Hafþórs sem bendir á að í 30 ára
sögu Snarfara hafi engin alvarleg
slys orðið þrátt fyrir einstaka
óhöpp, þ.e. enginn mannskaði fyrr
en nú um sl. helgi. Menn geri sér
fyllilega grein fyrir því að hafa ör-
yggismál á hreinu enda sé þeim
annt um sitt eigið öryggi og ekki
síður sinna vina og vandamanna.
Mikilvægt er að láta skoða
skemmtibátana að mati Hafþórs
en misjafnt sé hvernig staðið sé að
því. Hann segir að víða erlendis sé
bátaeigendum treyst fyrir sínu
eigin öryggi. Þeir umgangist
bátana daglega og hafi þ.a.l. bestu
þekkinguna á bátnum og hans
ástandi. Slys geti þó ávallt hent í
þessu eins og öðru sem menn taki
sér fyrir hendur.
Undir það tekur Jón Gunnars-
son, framkvæmdastjóri Lands-
bjargar. Hann segir að menn
megi ekki hugsa á þann veg að
menn fari að herða öryggiskröfur
í ljósi þess að slys hafi orðið. Með
aukinni umferð skemmtibáta
megi reikna með auknum óhöpp-
um. Hann segir að Landsbjörg
muni beita sér fyrir aukinni
fræðslu, í samvinnu við viðkom-
andi félög, varðandi öryggismál til
eigenda skemmtibáta og þeirra
sem hyggjast fara að fjárfesta í
slíkum gripum. Hann segir ávallt
vandratað hversu stífar reglur
menn eigi að setja almennt séð.
Þær megi ekki vera með þeim
hætti að þær hindri fólk í því að
stunda íþróttina en brýni þó fyrir
því að fara með gát.
Siglingastofnun sendi frá sér
tillögur í maí sl. varðandi hvort og
með hvaða hætti skuli draga úr
kröfum til íslenskra skemmtibáta.
Þetta var gert í kjölfar umræðna
með fulltrúum skemmtibátaeig-
enda á síðasta ári. Þar kemur m.a.
fram að Siglingastofnun telur að
ekki séu rök til þess að falla frá
gildandi kröfum um gúmbjörgun-
arbát í skemmtibátum sem séu 8
metrar að lengd eða lengri, og í
skemmtibátum 6–8 metra með
heilsárshaffæri. Hafþór bendir á
að þarna sé um séríslenskar kröf-
ur að ræða. Björgunarbátarnir,
sem sé krafist, kosti um 250 þús-
und krónur. Hins vegar sé hægt
að fá ódýrari báta sem séu við-
urkenndir fyrir skemmtibáta.
Þeir kosti um 70–80 þúsund kr. að
því meðtöldu að virðisaukaskatt-
urinn yrði niðurfelldur líkt og sé
gert hjá atvinnubátum. Hafþór
bætir því við að það sé jafnframt
ósk Snarfara að björgunarbátarn-
ir verði auk þess skoðaðir á þeim
árafjölda sem framleiðandinn gefi
upp (t.d. á tveggja eða fjögurra
ára fresti) í stað árlega. Það kosti
á bilinu 50–70 þúsund kr. Menn
eigi hreinlega ekki ávallt fyrir
þessu og hafi þ.a.l. þurft að hætta
að stunda íþróttina. Hann segir
þessar stífu öryggiskröfur leiða
m.a. til þess að menn kaupi
smærri og óöruggari báta eða
skrái báta sína erlendis, allir vilji
þó vera skráðir á Íslandi.
Í tillögum sínum telur Siglinga-
stofnun að nauðsynlegt sé að
ganga úr skugga um ástand
skemmtibáts og búnaðar hans á
reglulegu tímabili eins og skipa
sem notuð eru í atvinnuskyni.
Hins vegar sé álitamál hvernig
staðið verði að slíkri skoðun og
hver eigi að sjá um hana. Á það að
vera skoðunarstofa skipa, í
skyndiskoðunum Siglingastofn-
unar, eða eigandi sjálfur? Stofn-
unin telur að ástæða sé til að
kanna kosti þess að breyta fyrir-
komulagi skoðunar á skemmtibát-
um til reynslu án þess þó að talið
verði að öryggi sé skert verulega.
T.d. með því að reglubundin að-
alskoðun á skemmtibátum verði
gerð af skoðunarstofum skipa
fjórða hvert ár. Þess á milli fram-
kvæmi eigandi skips árlegar skoð-
anir á skipinu, fylli út skoðunar-
skýrslu og sendi Siglingastofnun.
Á grundvelli hennar fái skipið út-
gefið haffærisskírteini.
Fréttaskýring | Skemmtibátar á Íslandi
Umdeildar
öryggiskröfur
Mannskæð slys í tengslum við siglingar
skemmtibáta eru afar fátíð
Bátasiglingar njóta sífellt meiri vinsælda.
Algengt verð skemmtibáta
um 15 milljónir kr.

Skemmtibátar geta verið af
öllum stærðum og gerðum. T.d.
frá 4 metrum upp í 20. Algeng
stærð báta í Snarfara, félagi
sportbátaeigenda, er 10–12
metrar og algengt verð í kring-
um 15 milljónir kr. Verðið getur
að sjálfsögðu verið mun lægra
eða hærra en það fer m.a. eftir
stærð, tækja- og vélabúnaði,
íburði o.fl. Í félaginu, sem er hið
stærsta sinnar tegundar á Ís-
landi, eru um 120–130 bátar.
Eftir Jón Pétur Jónsson
jonpetur@mbl.is
UM FJÖRUTÍU þingmenn jafnrétt-
isnefndar Evrópuráðsþingsins
funda þessa dagana í Reykjavík.
Sólveig Pétursdóttir, formaður Ís-
landsdeildar Evrópuráðsþingsins,
segir að nefndin hafi í gær fundað
með íslenskum þingmönnum, þar
sem m.a. hafi verið rætt um at-
vinnuþátttöku kvenna og lög um
fæðingarorlof.
Sólveig segir að jafnréttisnefndin
hafi verið stofnuð árið 1998.
„Hún hefur frá stofnun fjallað
um jafnréttismál í víðum skilningi,
kvenréttindi og baráttuna gegn of-
beldi gegn konum. Jafnframt legg-
ur hún áherslu á aukna þátttöku
kvenna á öllum sviðum samfélags-
ins. Á síðustu tveimur árum hefur
nefndin beitt sér mikið í málefnum
er lúta að mansali og vændi.“
Sólveig segir að nefndin hafi
einnig rætt m skýrslu um konur og
trúarbrögð. Þar hafi m.a. verið
rætt um hvernig trúarbrögð séu
stundum notuð til að halda konum
niðri. Sólveig vonast til þess að
nefndin samþykki skýrsluna og að
hún verði í framhaldinu lögð fram á
Evrópuráðsþinginu.
Sólveig segir jákvætt að nefndin
skuli hittast hér á landi. „Flestir ef
ekki allir erlendu þátttakendurnir
hafa aldrei áður komið til Íslands,“
segir hún. „Við höfum auðvitað upp
á mjög margt að bjóða í jafnrétt-
ismálum. Ég tel mikilvægt að miðla
af okkar reynslu til annarra Evr-
ópuþjóða. Það er jafnframt áhuga-
vert fyrir okkur að fá viðbrögð
annarra við því sem við erum að
gera.“
Morgunblaðið/Jim Smart
Katrín Júlíusdóttir, Guðlaugur Þór Þórðarson, Siv Friðleifsdóttir og Sólveig Pétursdóttir.
Um 40 þingmenn ræða jafnréttismál
PERSÓNUVERND telur ekki
ástæðu til að hafa afskipti af því að
Smáís, Samtök myndrétthafa á Ís-
landi, hafi beðið breska fyrirtækið
Sky að hafna viðskiptum við þá
sem greiða fyrir áskrift að sjón-
varpsstöðvum fyrirtækisins með ís-
lenskum greiðslukortum.
Einstaklingur kvartaði til Per-
sónuverndar og taldi að upplýsing-
ar sem hann veitti greiðslukorta-
fyrirtæki ættu að vera trúnaðarmál
milli hans og fyrirtækisins og að
kortið eigi ekki að nota til að kanna
persónuupplýsingar, s.s. um það að
viðkomandi sé Íslendingur.
Í svarbréfi segir Persónuvernd,
að stofnunin úrskurði í ágreinings-
málum sem upp kunni að koma um
vinnslu persónuupplýsinga á Ís-
landi. Af kvörtuninni verði ekki
ráðið að Smáís hafi unnið með per-
sónuupplýsingar um íslenska kort-
hafa, þ.e. fengið afhentar persónu-
upplýsingar eða miðlað þeim til
annarra. Aðeins liggi fyrir að sam-
tökin hafi óskað eftir því að Sky
kanni hverjir greiða fyrir áskrift
með íslenskum greiðslukortum og
hafni viðskiptum við þá aðila. Það
sé því ekki á valdsviði Persónu-
verndar að skera úr um lögmæti
slíks.
Persónuvernd segist hafa í tilefni
af erindi kæranda og fjölmörgum
fyrirspurnum sem borist hafa
stofnuninni símleiðis um þessar að-
gerðir, haft samband við íslensku
greiðslukortafyrirtækin. Bæði fé-
lögin hafi lýst því yfir að þau kæmu
ekki að umræddri lokun á íslensk
kort hjá Sky. Bent var á að fyrstu
sex stafirnir í kortanúmeri beri
með sér hver útgáfubankinn er og
á þann hátt gæti Sky hugsanlega
greint íslensk greiðslukort frá öðr-
um.
Persónuvernd segir síðan, að þar
sem ekki liggi fyrir að kortafyr-
irtækin hafi miðlað persónuupplýs-
ingum til Sky séu ekki talin efni til
að hafa afskipti af málinu. Úr-
skurðarvald um ágreining um lög-
mæti þeirrar vinnslu persónuupp-
lýsinga, sem eigi sér stað hjá
bresku sjónvarpsstöðinni, sé í
höndum bresku persónuverndar-
stofnunarinnar.
Ekki ástæða til afskipta
LÖGREGLAN í Hafnarfirði hand-
tók fjóra unga menn vegna fíkniefna-
máls sem upp kom um helgina. Í
tengslum við málið var farið í hús-
leitir í Hafnarfirði og Kópavogi.
Lagt var hald á verulegt magn fíkni-
efna, e-töflur, amfetamín og hass og
voru efnin ætluð til sölu. Talið er að
um sé að ræða um það bil 50 e-töflur,
50 grömm af hassi og álíka mikið af
hvítu efni.
Að auki komu tvö önnur fíkniefna-
mál upp í Hafnarfirði um helgina og
eru þau upplýst ásamt fyrstnefnda
málinu.
Fjórir teknir
vegna
fíkniefna
♦♦♦