Morgunblaðið - 13.09.2005, Blaðsíða 14
14 ÞRIÐJUDAGUR 13. SEPTEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
KOSNINGARNAR í Noregi í gær
gætu haft áhrif á fiskveiðistjórn-
unarkerfið þar í landi. Flestir þeir
sem starfa í sjávarútvegi bíða
spenntir eftir niðurstöðum kosning-
anna. Þær áherslur sem sitjandi
ríkisstjórn hefur staðið fyrir und-
anfarin fjögur ár hafa átt uppá pall-
borðið hjá mörgum í norskum sjáv-
arútvegi, sérstaklega þeim sem
stýra stórum fyrirtækjum í útgerð
og vinnslu. Talsmenn jaðarbyggða
hafa hins vegar verið ósáttir og
kallað eftir breytingum og sértæk-
um aðgerðum.
Frá þessu er greint í Morg-
unkorni Íslandsbanka. „Áherslan
síðastliðin ár hefur verið á að
breyta regluverki í frjálsræðisátt
til að bæta afkomu útgerðar,
vinnslu og fiskeldis. Fyrr á þessu
ári var t.a.m. löggjöf breytt þannig
að útgerð sem rekur marga báta í
sama útgerðarflokki getur nú hag-
rætt með því að færa kvóta af einu
skipi yfir á annað og þannig fækkað
skipum. Því hefur stjórnkerfið í
Noregi smám saman verið að breyt-
ast í átt að því íslenska þótt enn
vanti mikið uppá að kerfin séu sam-
bærileg.
Síðustu daga hafa margir aðilar í
norskum sjávarútvegi komið fram
með þá skoðun sína að núverandi
stefna í sjávarútvegsmálum skuli
áfram þróuð óháð því hvernig kosn-
ingarnar í dag fara. Eftir stendur
þrýstingur talsmanna jaðarbyggða
sem eru ósáttir við núverandi fyr-
irkomulag fiskveiðistjórnunar og
nýlegar breytingar á kerfinu og
hafa sumir stjórnarandstöðuflokk-
ar tekið upp málstað þeirra,“ segir í
Morgunkorninu.
Kosningar gætu haft
áhrif á útveginn
LOKIÐ er árlegri stofnmælingu
Hafrannsóknastofnunarinnar á út-
hafsrækju fyrir norðan og austan
land. Vísitala stofnstærðar sam-
kvæmt fyrstu útreikningum er að-
eins hærri í ár miðað við árið 2004
ef litið er á svæðið í heild, en er þó
ennþá 27% lægri en árið 1999 sem
var lakasta árið á tíunda áratugn-
um. Vísitala rækju lækkaði enn
meir á miðunum við Austfirði og var
þar afli afar lítill nema á Rauða
torgi. Sé litið á aðalrækjusvæðið
Norðurkantur – Grímsey er hækk-
un vísitölu 19% miðað við árið 2004.
Mun meira fékkst af þorski en ár-
ið 2004 einkum á Halanum, við
Sporðagrunn, í Skagafjarðardjúpi,
Bakkaflóa og Héraðsdjúpi. Þó
fékkst ekki jafn mikið og árin 1997
og 2003 þegar mest hefur fengist af
þorski í stofnmælingu úthafsrækju.
Miðað við stofnmælinguna árið 2004
hefur meðalstærð rækju staðið í
stað á Norðurkanti og við Kolbeins-
ey en rækja hefur stækkað á flest-
um öðrum svæðum. Stærst var
rækjan á Norðurkanti, 183 stk./kg,
en smæst við Sléttugrunn, 304 stk./
kg. Bráðabirgðaútreikningar sýna
að nýliðun er mjög slök eða fjórð-
ungur á við nýliðunina árið 2004.
Hafrannsóknastofnunin hefur
lagt til að upphafsafli úthafsrækju
verði 10 þús. tonn fyrir yfirstand-
andi fiskveiðiár. Enn er eftir að
vinna úr ýmsum gögnum sem safn-
að hefur verið í stofnmælingu út-
hafsrækju. Einnig verður farið yfir
öll gögn sem safnað er um úthafs-
rækju, svo sem afla á togtíma frá
rækjuskipum ásamt upplýsingum
um göngur þorsks og þau notuð við
endanlegar tillögur um hámarksafla
úthafsrækju fyrir fiskveiðiárið 2005/
2006.
Mælingin fór að þessu sinni fram
á Bjarna Sæmundssyni á tímabilinu
19. júlí–22. ágúst. Verkefnisstjóri er
Unnur Skúladóttir. Auk Unnar var
Guðmundur Skúli Bragason leið-
angursstjóri í fyrsta hluta. voru Ingi
T. Lárusson og Guðbjartur I. Gunn-
arsson.
Nýliðun úthafs-
rækju mjög slök
ÚR VERINU
ATVINNA
mbl.is
7 89: ;
<
;
89:
,=
> ,
-
;
,1 "$*234
( "'$*234
(*5 +34102
& $*234
&6$*234
($ 34
7 34
S 57 34
8 *29 ( 34
8' *34
6 7 34
O
34
-&34
- **&+
7 34
:*34
<;
, $*234
& 5* 34
25 34
T1
1$*234
6);5*34102
O 1& 334
/<3
34
. 234
=U&, 1=
*
>% 5'534
?*'534
!
" # $ =
&
@% 5 34
6 ) 34
-+*A -*5* "4
>;;34
$ %
> TB@V
-)5
"54"
5
C
C
C
C
C
C
C
C
(
% +
% "54"
5
C
C C C
C
C C
C C
C C C
C C C
C
C C
C
C C C
C
C
C
C
C
C
C
C
P
CP
CP
C
P
C
CP
C
CP
C
CP
C P
C
C
P
CP
C
C
CP
C
C
CP
CP
C
P
C
C
C
C
C
C
C
"52
>75)
8 *2-
4 4
4 4 4
C
4 4 4 C
4 4 4
4 4 4 C
4
4
4 4 4 C
C
C
C
C
?52)9D44
,>4W,3* * &'
"52
C
C
C
C
C
C
C
C
,>4C?
%3* 5 + 4 ,>4C&%3* 5* *4
ÞETTA HELST ...
VIÐSKIPTI
● HLUTABRÉF lækkuðu í verði í
Kauphöll Íslands í dag eftir nánast
samfellda hækkun í síðustu viku. Úr-
valsvísitalan lækkaði um 1,08% og
er 4.695 stig. Viðskipti með hluta-
bréf námu 2.187 milljónum, þar af
676 milljónum með bréf Landsbank-
ans.
Bréf Líftæknisjóðsins hækkuðu
um 50% í einum litlum viðskiptum.
Bréf Vinnslustöðvarinnar hækkuðu
um 2,38% og bréf Atlantic Petrolium
hækkuðu um 0,78%. Bréf Hampiðj-
unnar lækkuðu um 2,86% og bréf
Nýherja um 1,85%.
Lækkun hlutabréfa
● NETUPPBOÐSFYRIRTÆKIÐ eBay
hefur keypt Skype, sem sérhæfir sig
í fjarskiptum á Netinu. Kaupverðið er
2,6 milljarðar Bandaríkjadala, jafn-
virði liðlega 160 milljarða íslenskra
króna. Verðið getur þó hugsanlega
hækkað í allt að 4,1 milljarð dala,
eða nærri 260 milljarða íslenskra
króna, verði tilteknum rekstrarnið-
urstöðum náð til ársins 2008.
Fram kemur í frétt á vefmiðli Fin-
ancial Times að salan á Skype sé
lokapunkturinn á tilraunum net- og
fjölmiðlafyrirtækja til að kaupa fyr-
irtækið. Í tilkynningu frá eBay segir
að við samruna fyrirtækjanna verði til
netverslunar- og fjarskiptatæki sem
eigi sér engan sinn líka á Netinu.
EBay kaupir Skype
● HAFIN er sala á nýju húðlyfi frá
Actavis. Um er að ræða samheita-
lyfið Terbinafine en einkaleyfisvernd
þess rann nýlega út. Lyfið er selt til
15 Evrópulanda og segir í tilkynningu
frá Actavis að fleiri lönd muni bætast
við fyrir árslok. Þá segir að fyrstu
pantanir hafi numið um 10 millj-
ónum taflna og reiknað sé með að
Terbinafine verði söluhæsta húðlyf
Actavis. Lyfið er notað gegn sveppa-
sýkingum í húð og nöglum. Þetta er í
annað skipti sem markaðssetning á
nýju lyfi fer fram frá verksmiðju
Actavis á Möltu.
Húðlyf frá Actavis
á markað
STJÓRN sænska tryggingafélagsins Skandia ætl-
aði að koma saman í gær og taka afstöðu til tilboðs
suður-afríska tryggingafélagsins Old Mutual í
Skandia, að því er fram kemur frétt í Financial
Times.
Fram kemur í fréttinni að efasemdir séu á báða
bóga um ágæti þessara viðskipta. Í Svíþjóð sé litið
til þess að Skandia sé elsta fyrirtækið sem skráð
er í kauphöllinni í Stokkhólmi, og því líti sumir á
það sem hálfgerða þjóðareign. Um helmingur
sænsku þjóðarinnar sé í viðskiptum við fyrirtækið
og þess vegna vakni spurningar um ágæti þess að
selja það til erlendra aðila. FT segir að hluthafar í
Old Mutual hafi einnig efasemdir um hverju þessi
viðskipti muni skila þeim og að sumir þeirra hafi
beint hörðum spurningum að stjórnendum Old
Mutual þar að lútandi.
Tilfinningar ráða
Skandia Liv, sem er líftryggingararmur
Skandia, á stóra hluti í ýmsum af þekktustu fé-
lögum í kuphöllinni í Stokkhólmi, svo sem í Erics-
son, Volvo og Electrolux. Segir FT að margir Sví-
ar myndu ekki vilja að þessir hlutir kæmust í
hendur erlendra aðila.
Þrír af ellefu stjórnarmönnum í Skandia hafa
lýst yfir stuðningi við tilboð Old Mutual. Segir í
frétt FT að ýmsir stofnanafjárfestar og margir
einstakir fjárfestar í Skandia hafi verið að bíða
með að taka afstöðu til tilboðsins. Hefur blaðið eft-
ir heimildarmanni, sem sagður er þekkja til mál-
efna félagsins, að ákvörðun stjórnarinnar muni
koma til að hafa meira að gera með tilfinningar en
skyldur gagnvart hluthöfum. Blaðamenn FT, sem
skrifuðu greinina um Skandia, segja að við fyrstu
sýn ætti að vera borðleggjandi að stjórn félagsins
taki tilboði Old Mutal. Hvert hneykslið af öðru hafi
dunið yfir Skandia, allt frá því nokkrum fyrrver-
andi stjórnendum voru réttar 170 milljóna sterl-
ingspunda bónusgreiðslur á árinu 2000, sem svar-
ar nú til um 20 milljarða íslenskra króna. Þá hefur
afkoma félagsins í Svþjóð verið neikvæð frá árinu
2000.
Stofnanafjárfestar eiga samtals um 35,5%
hlutafjár í Skandia en afgangurinn er í eigu
minnni fjárfesta, aðallega sænskra. FT segir að
þessir minni fjárfestar geti haft sitt að segja um
afstöðuna til tilboðs Old Mutual. Þeir séu margir
þekktir fyrir að vera frekar bráðir.
Tilboð Old Mutual í Skandia hljóðar upp á 43
milljarða sænskra króna, jafnvirði um 380 millj-
arða íslenskra króna. Það skiptist þannig að fyrir
hverja 100 hluti í Skandia fá hluthafar 1.650
sænskar krónur og 137 hluti í Old Mutual. Burðar-
ás á tæplega 37 milljónir hluta í Skandia og myndi
félagið fá tæplega 5 milljarða íslenskra króna auk
ríflega 50 milljónir hluta í Old Mutual fyrir hlut
sinn. Burðarás hafði framselt atkvæðisrétt sinn í
Skandia vegna yfirtökumálsins til sænska
fjárfestingarfélagsins Cevian Capital en eigandi
Cevian hefur lýst yfir stuðningi við yfirtökuna.
Óvissa um afstöðu stjórnar
Skandia til tilboðs í félagið
Efasemdir Bæði sænskir og suður-afrískir fjár-
festar eru sagðir efast um ágæti þess að Old
Mutual kaupi Skandia.
Í DAG, þriðjudag, verður haldinn
kynningarfundur á vegum Atlants-
hafsbandalagsins (NATO) og utan-
ríkisráðuneytisins um möguleg við-
skiptatækifæri á vettvangi Evrópu-
og Atlantshafsherstjórnar NATO.
Verður fundurinn haldinn í fundar-
sal utanríkisráðuneytisins við Rauð-
arárstíg klukkan níu og munu þar
Paul Buades og Lee H. Weber, yf-
irmenn útboða hvorrar herstjórnar
um sig, kynna starfsemi þeirra, gera
grein fyrir útboðsferlum og eðli
verkefna sem boðin eru út á þeirra
vegum sem og kynna fyrir íslenskum
fyrirtækjum hvernig nálgast megi
þau verkefni.
Hafa forgangsstöðu
Weber sagði í samtali við Morg-
unblaðið að stærð og eðli samning-
anna sem bandalagið gerði væri afar
mismunandi og langt því frá að þeir
væru allir tengdir hernaði eða her-
búnaði. „NATO þarf ritföng, hús-
gögn og allt það annað sem venjuleg-
ar stofnanir þarfnast,“ segir hann.
Buades segir fjarlægð Íslands frá
meginlöndum Ameríku og Evrópu
vissulega hafa áhrif á möguleika ís-
lenskra fyrirtækja á að ná samning-
um við bandalagið í ákveðnum tilvik-
um.
„Nú er því hins vegar háttað þann-
ig að marga þjónustuna er hægt að
veita yfir Netið og þá skiptir engu
máli hvar þjónustuaðilinn er staddur
í heiminum.“ Þeir Weber og Buades
leggja mikla áherslu á samkeppni
fyrirtækja á milli um samninga, enda
náist með þeim hætti betri kjör en
ella.
Viðskiptatæki-
færi hjá NATO
Y 5 6
Z
5 6
Z
5 5
5 5
Z
[
6 5