Morgunblaðið - 13.09.2005, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. SEPTEMBER 2005 41
KRINGLAN AKUREYRI
NÝ GAMANMYND FRÁ
LEIKSTJÓRA
ÍSLENSKA DRAUMSINS
OG MAÐUR EINS OG
Búið ykkur undir bragðbestu skemmtun ársins.
Sat tvær vikur á toppnum í USA.
kl. 8.20 B.i. 16
kl. 10.40 B.i. 16
m/ísl.tali. kl. 3.50 - 6
kl. 8.15 - 10.30
m/ísl.tali. kl. 4
m/ensku kl. 6 - 8.15 - 10.30
CHARLIE AND THE CHOCOLATE FACTORY
kl. 5.45 - 8 - 10.15
STRÁKARNIR OKKAR kl. 8 - 10 b.i. 14
DUKES OF HAZZARD kl. 8.15 10.30
RACING STRIPES m/ísl.tali. kl. 5.50
HERBIE FULLY LOADED kl. 4
BATMAN BEGINS kl. 5.50 B.i. 12 ára.
CHARLIE AND THE CHOCOLATE FACTORY
kl. 6 - 8 - 10
RACING STRIPES kl. 5.50
STRÁKARNIR OKKAR kl. 8 - 10 b.i. 14

NÝ GAMANMYND FRÁ LEIKSTJÓRA ÍSLENSKA
DRAUMSINS OG MAÐUR EINS OG ÉG
Með hinum eina sanna Johnny Depp (“Pirates of the
Caribbean”) og frá snillingnum Tim Burton kemur
súkkulaðiskemmtun ársins.
H.J. / Mbl.
TOPP5.IS
KVIKMYNDIR.COM
KVIKMYNDIR.IS Ó.H.T. / RÁS 2
DV
10.09. 2005
15
3 4 6 3 2
9 8 7 9 6
23 24 26 33
37
07.09. 2005
11 15 23 32 38 48
3 31 35
VÁKORT
Eftirlýst kort nr.
4539-8618-0017-6940
4741-5200-0012-5404
4507-4500-0029-0459
Afgreiðslufólk, vinsamlegast takið
ofangreind kort úr umferð og
sendið VISA Íslandi sundurklippt.
VERÐLAUN kr. 5000
VISA ÍSLAND
Álfabakka 16,
109 Reykjavík.
Sími 525 2000.
Í DAG verður endursýndur fyrri
hluti heimildarmyndar Jóns Egils
Bergþórssonar um ævi Jóhanns Sig-
urjónssonar skálds, Leiftrið bjarta.
Jóhann lést árið 1919, aðeins 39 ára
að aldri, en í ár eru 125 ár liðin frá
fæðingu hans. Hann átti stormasama
og litríka ævi; flutti til Kaup-
mannahafnar til að verða heimsfrægt
stórskáld og samdi þar verk á borð
við Fjalla-Eyvind og Galdra-Loft.
Jón Egill segist lengi hafa haft
mikinn áhuga á verkum Jóhanns og
þótt hann vera frábært skáld. „Svo,
þegar ég fór að kynna mér lífshlaup
hans fannst mér það mjög æv-
intýralegt og spennandi. Hann var
sonur eins mesta bónda landsins í lok
19. aldar og á þessum tíma var nán-
ast óþekkt að menn í hans stöðu fet-
uðu ekki í fótspor feðra sinna eða
helguðu sig einhverju hagnýtu,“ seg-
ir Jón.
Heimsyfirráð eða dauði
Jóhann orti mikið, allt frá barn-
æsku. Hann gekk í Lærða skólann og
skrifaði þar sitt fyrsta leikrit, sem
núna er týnt. „Maður getur ímyndað
sér að hann hefði getað tileinkað sér
gamla Smekkleysuslagorðið,
„Heimsyfirráð eða dauði“, því hann
yfirgaf allt á Íslandi áður en hann
lauk námi í Lærða skólanum og flutti
til Kaupmannahafnar, þar sem hann
byrjaði að skrifa á dönsku til að ná
sem mestri athygli,“ segir Jón Egill.
Segja má, segir Jón, að Jóhann
hafi komist nálægt takmarki sínu um
heimsfrægð með Fjalla-Eyvindi, sem
kom út árið 1912. „Þá varð hann
frægur í allri Skandinavíu og
reyndar víðar, og var verkið m.a. sett
upp í Chicago í Bandaríkjunum árið
1917 eða 18. Hollywood-„gangster-
inn“ Edward G. Robinson, sem
margir muna m.a. eftir sem mótleik-
ara Humphreys Bogarts, lék í þeirri
uppsetningu,“ segir Jón Egill.
Kom undir sig fótunum
Sigurjón faðir Jóhanns ákvað að
hætta að styrkja son sinn þegar hann
hætti við að læra dýralækningar í
Kaupmannahöfn og ákvað að helga
sig listinni. „Hann átti þess vegna í
nokkru basli til að byrja með, en náði
að koma undir sig fótunum þegar
Fjalla-Eyvindur sló í gegn. Svíinn
Victor Sjöström, einn af helstu og
fremstu leikstjórum Svía fyrr og síð-
ar, gerði mynd eftir leikritinu árið
1917, tveimur árum áður en Jóhann
dó,“ segir Jón.
Þá hafði hallað töluvert undan fæti
hjá Jóhanni. Hann skrifaði tvö leikrit
eftir Fjalla-Eyvind, Galdra-Loft og
Mörð Valgarðsson, en þau náðu ekki
almennri hylli og fengu ekki mjög
góða dóma, þótt a.m.k. Galdra-
Loftur hafi vaxið í áliti á seinni tím-
um. „Þetta mótlæti fór svolítið fyrir
brjóstið á honum og hann ætlaði und-
ir lokin að fara meira út í viðskipti,
því hann hafði alltaf alið með sér
draum um að verða ríkur á mjög
skömmum tíma. Hann var sífellt að
velta fyrir sér viðskiptahugmyndum
og uppfinningum; fann m.a. upp ryk-
lok á ölkrúsir, en varð aldrei mjög
ríkur á því,“ segir Jón.
Jón byrjaði að rita handritið að
myndinni fyrir átta árum. „Þá var
mjög lítið um heildstæðar heimildir
um Jóhann og æviferil hans. Ég
þurfti að púsla saman litlum skrifum
um hann, héðan og þaðan, í þessa
mynd sem birtist af honum í heimild-
armyndinni,“ segir Jón.
Yfir 20 leikarar
Í myndinni notast hann við á þriðja
tug leikara, en í hlutverki Jóhanns
sjálfs er Stefán Jónsson. „Viðfangs-
efnið var í rauninni tvíþætt; annars
vegar þurfti ég að skrifa handritið
sjálft, textahandritið eins og það er
kallað, en hins vegar hið svokallaða
myndhandrit, sem er myndútfærsla
lesna textans. Það er ekki hlaupið að
þessu, þegar umfjöllunarefnið er
maður sem lést árið 1919 og það eina
sem maður hefur til að styðjast við er
nokkur handritsblöð og fáeinar ljós-
myndir. Ég hef gert á annan tug
heimildarmynda og hef tileinkað mér
þá leið að færa frásögnina töluvert í
stílinn og búa til heim sem ég hef
nokkra stjórn á. Það veitir mér visst
frelsi,“ segir Jón.
Aðspurður hvort ekki sé hætta á
að þessi aðferð komi niður á efninu
segist hann ekki geta dæmt um það.
„Auðvitað orkar þetta alltaf tvímælis.
Ég get ekki svarað því. Það eina sem
ég get gert er að draga upp eins
sanna og nákvæma mynd og mér er
unnt og leggja hana í dóm áhorf-
enda.“
Sjónvarp | Heimildarþáttur um Jóhann Sigurjónsson í Sjónvarpinu
Jón Egill Bergþórsson er leikstjóri
og handritshöfundur Leiftursins
bjarta.
Ævintýramaður og skáld
Leiftrið bjarta er á dagskrá Sjón-
varpsins kl. 21.05 í kvöld.
KVIKMYNDASAFN Íslands sýnir í
kvöld sígildu myndina Charade frá
árinu 1963. Þarna gefst gott tæki-
færi til að sjá stórstjörnur á stóru
tjaldi en myndin, sem er bæði
spennumynd og rómantísk gam-
anmynd, er með Audrey Hepburn
og Cary Grant í aðalhlutverkum.
Myndin segir frá Reggie Lambert
(Hepburn) en eiginmaður hennar er
myrtur og hún stendur eftir slypp og
snauð í París, hundelt af skuggaleg-
um náungum auk þess sem lög-
reglan grunar hana um morðið. Eins
og í öllum almennilegum ástar-
sögum kemur aðlaðandi maður
(Grant) henni til hjálpar, en áður en
yfir lýkur kemur í ljós að hann býr
líka yfir leyndarmálum. Leikstjóri
myndarinnar er Stanley Donen en
hann er kannski þekktari fyrir
myndina Singin’ in the Rain. Hann
leikstýrði Audrey einnig fjórum ár-
um síðar í myndinni Two for the
Road.
Þess má geta að tónlistin í
Charade er eftir Henry Mancini og
föt Hepburn eru sem oftar hönnuð
af Hubert de Givenchy.
Kvikmyndir | Charade í Kvikmyndasafni Íslands
Hepburn
og Grant
Samleikur Audrey Hepburn og Cary Grant er góður í Charade.
Charade verður sýnd í Bæjarbíói í
Hafnarfirði í kvöld kl. 20 og á
laugardaginn kl. 16. Miðaverð er
500 kr.
Fréttir
í tölvupósti