Fréttablaðið - 08.10.2004, Blaðsíða 41

26 8. október 2004 FÖSTUDAGUR
EKKI MISSA AF…
Belgísku Kongó eftir Braga
Ólafsson í Borgarleikhúsinu í
kvöld...
DUENDE - FLA-
MENCO FUSIO,
bræðingi klass-
ískrar flamenco-
tónlistar og nú-
tímalegra strauma
í flamenco-tónlist,
í Salnum í Kópavogi í kvöld...
Málþingi um framtíðarvarð-
veislu myndlistararfsins á Laugar-
dagsstefnu í Listasafni Íslands á
morgun, klukkan 11.00 til 13.00...
Leiðsögn Þorbjargar Br. Guð-
mundsdóttur um sýningu Errós í
Listasafni Íslands á sunnudaginn
klukkan 15.00...
Bókmenntaverðlaun Tómasar Guð-
mundssonar verða afhent í sjötta
sinn í Höfða í dag, klukkan 17.00.
Borgarstjórinn í Reykjavík, Þórólfur
Árnason, afhendir verðlaunin, sem
eru veitt annað hvert ár. Alls bár-
ust 63 handrit í samkeppnina,
skáldsögur, smásögur, leikrit og
ljóð og við athöfnina gerir Árni Sig-
urjónsson, formaður dómnefndar,
grein fyrir niðurstöðu nefndarinnar.
Dómnefnd um verðlaunin skipuðu
Árni Sigurjónsson, bókmennta-
fræðingur og formaður dómnefnd-
ar, tilnefndur af borgarráði, Þor-
gerður E. Sigurðardóttir, bók-
menntafræðingur, tilnefnd af
menningarmálanefnd og Jón
Kalman Stefánsson, rithöfundur,
tilnefndur af Rithöfundasambandi
Íslands.
Kl. 20.00
Frumsýning í Íslensku óperunni á
Sweeney Todd eftir Stephen Sondheim.
Verkið er flutt á íslensku í þýðingu Gísla
Rúnars Jónssonar.
menning@frettabladid.is
Bókmenntaverðlaun afhent í dag
Bergur Þór Ingólfsson og
Hanna María Karlsdóttir
segja leikritið Héra Hérason
vera saga um mömmu okk-
ar allra.
Gamanleikritið Héri Hérason
verður frumsýnt í Borgarleikhús-
inu í kvöld og skal tekið fram að
þrátt fyrir titilinn er það ekki
barnaleikrit. Verkið er franskt og
er höfundur þess hin franska
Coline Serreau sem þekktust er
fyrir verk sitt Þrír menn og barn
sem rataði frá fjölunum í Frakk-
landi inn á hvíta tjaldið í
Hollywood. Fjölskyldan er við-
fangsefni Coline í Héra Hérasyni
þar sem mamman er miðpunktur-
inn. „Þetta er fjölskyldusaga um
mömmu okkar allra og hversu
nauðsynlegur partur hún er í lífi
hvers manns,“ segir Bergur Þór
Ingólfsson sem leikur hlutverk
Héra Hérasonar.
Mamman er annar þeirra föstu
punkta í lífi hins unga Héra Héra-
sonar sem er dæmigerður ung-
lingur sem á erfitt með að finna
sig í tilverunni. Vísindaskáldsög-
ur eiga hug hans allan enda er
hann frá annarri plánetu. „Það
kannast margir við það á ung-
lingsárum og jafnvel lengur að
eiga einhvern veginn hvergi
heima, en Héri hefur fundið sinn
fasta punkt annarsvegar hjá
mömmu sinni og hinsvegar á
þessari plánetu,“ segir Bergur
Þór.
„Allir í fjölskyldunni þurfa á
mömmu að halda og við búum til
guð því hann tekur við því sem
mamma ræður ekki við. Mamma
hvers manns er hálfguð, sem
heldur utan um mann og passar.
Hjá þessari fjölskyldu sem birtist
í leikritinu þá fúnkerar enginn
nema hún sé nálægt, þótt það sé
ekki nema á klósettinu, og fólk
þarf að vita hvar hún er til að
finna til öryggis í þessum heimi,“
segir Bergur Þór.
„Já, þetta er mamma með stóru
emmi,“ segir Hanna María Karls-
dóttir brosandi og kinkandi kolli
til að sýna að hún sé sammála
Bergi. Hún leikur mömmu Héra.
„Hún er sko stóra öryggið í raf-
magnstöflunni, þessi litlu mega
detta út en ef það stóra fer, þá
erum við í vondum málum,“ segir
Hanna María.
kristineva@frettabladid.is
!
Þór Tulinius • Eggert Þorleifsson • Dásemd • Sigrún Edda Björnsdóttir • Hilmar Guðjónsson
Torfi H. Tulinius hefur ritað
bók um Snorra Sturluson og
Egils sögu sem varpa nýju
ljósi á miðaldir og sagnaritun
„Þegar ég var að skrifa doktors-
ritgerðina mína sem var um Forn-
aldarsögur Norðurlanda, kom Eg-
ils saga óvart til mín og varð að
rúsínunni í pylsuendanum hjá
mér í doktorsritgerðinni. Frá því
að ég varði hana 1992 hef ég verið
að skrifa þessa bók um Egils
sögu,“ segir Torfi H. Tulinius en
bók hans „Skáldið í skriftinni –
Snorri Sturluson og Egilssaga“
kom út í gær hjá Hinu íslenska
bókmenntafélagi .
Í bókinni heldur Torfi því
fram að Snorri Sturluson hafi
samið Egils sögu á árunum 1239
til 1241 til að stuðla að sáttum
meðal Sturlunga. Meðal þess
sem Torfi sýnir fram á er að
sagan sé gegnsýrð kaþólskum
viðhorfum og þar að auki mun
persónulegra verk en áður hef-
ur verið talið. Snorri hafi með
sögunni viljað bæta fyrir þær
syndir sem hann drýgði í deilum
sínum við Sighvat bróður sinn
og Sturlu son hans.
„Til þess að skrifa bókina
þurfti ég að leggjast í viðamiklar
rannsóknir, þá einkum á eðli mið-
aldasamfélagsins og er að reyna
að beita nýjum aðferðum til þess
að skilja samfélag Sturlungaaldar.
Ég les Egils sögu með augum kaþ-
ólsks manns á miðöldum vegna
þess að Snorri Sturluson var mið-
aldamaður og kaþólikki og með
þessari aðferð kemst ég að öðrum
skilningi á sögunni; hvað hún
merkir og hvernig hún tengist
Snorra Sturlusyni og dramatísk-
um atburðum í ævi hans. Til dæm-
is átökum við bróður og bróður-
son um kvonfang og föðurarf,
barnamissi og mikilvægi skáld-
skaparins í lífinu.“ Þegar Torfi er spurður hvort við
höfum litið framhjá þýðingu trúar-
innar í túlkun okkar á miðaldabók-
menntum segir hann að líklega höf-
um við ekki gert okkur grein fyrir
því hvað siðaskiptin voru mikil rof
í menningunni. „Vegna þessa rofs
er kannski ýmislegt sem blasir við
kaþólikkum í dag en er ekki sýni-
legt okkur sem erum mótuð af lút-
herstrúnni. Ég vitna stundum til
Halldórs Laxness í bók minni.
Hann var menntaður í kaþólsku
klaustri og var því glöggskyggn á
margt sem aðrir sáu ekki í fornsög-
unum, þar á meðal Egils sögu.
Ég fór alla leið og reyndi að
kryfja Egils sögu niður í kjölinn,
ekki bara út frá kaþólskum sið,
heldur einnig út frá þeirri samfé-
lagsmynd sem hún endurspeglar
og komst að þeirri niðurstöðu að
þetta er ekki bara saga byggð á
munnlegum frásögnum um stór-
karlalegan víking, heldur þaul-
hugsað bókmenntaverk sem hefur
djúpa merkingu.“
Þú talar um eðli miðaldasamfé-
lagsins. Var það frábrugðið þeim
hugmyndum sem við höfum hingað
til haft af því?
Það sem ég geri er að beita ný-
legum félagsfræðikenningum til
þess að greina þetta samfélag og
reyna að skilja betur stöðu skáld-
skapar og sagnaritunar í menning-
unni. Með því vil ég gera það skilj-
anlegra hvernig meistaraverk á
borð við Eglu og aðrar fornsögur
gátu orðið til.“
sussa@frettabladid.is
Með augum kaþólsks manns á miðöldum
TORFI H. TULINIUS Líklega höfum við ekki gert okkur grein fyrir því hvað siðaskiptin voru mikil rof í menningunni.
Förum saman
á sinfóníutónleika!
Háskólabíó vi› Hagatorg I Sími 545 2500 I sinfonia@sinfonia.is I www.sinfonia.is
Fyrstu tónleikar Tónsprotans, nýju tónleikaraðar fjölskyldunnar, eru á
morgun. Nú geta pabbi, mamma og krakkarnir öll farið saman á jólatón-
leika, kvikmyndatónleika eða upplifað ævintýri úr öllum heimshornum.
Verð fyrir 4 frábæra tónleika er aðeins 3.400 kr. fyrir 16 ára og yngri og 5.100 kr.
fyrir þá eldri. Verð á stökum miðum er 1.000 og 1.500 kr.
Malcolm Arnold ::: Tam O’Shanter, op. 51
Johannes Brahms ::: Ungverskur dans nr. 5
Manuel de Falla ::: Elddansinn úr El amor brujo
Sergej Prokofiev ::: Troika úr Kitsje lautinanti
Pjotr Tsjajkovskíj ::: Kínverskur dans úr Hnotubrjótnum
Aaron Copland ::: Hoe-Down úr Rodeo
Hljómsveitarstjóri ::: Rumon Gamba
HÁSKÓLABÍÓI, LAUGARDAGINN 9. OKTÓBER KL. 15.00Tónsprotinn #1
ER BAKHJARL TÓNSPROTANS
HANNA MARÍA KARLSDÓTTIR OG
BERGUR ÞÓR INGÓLFSSON Þetta er
sprenghlægilegur gamanleikur um öll
heimsins vandamál.
Mamma hvers manns er hálfguð
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/P
JE
TU
R