Tíminn - 06.01.1974, Blaðsíða 30

30
TÍMINN
Sunnudagur 6. janúar 1974
Lyn, Dougal og tvlburarnir ári eftir hina sögulegu ferö. Þau búa nú á sveitabæ f Engiandi.
ausa. Viö sáum þ<5 enn, en þetta
yröi hræðilegt, þegar birtan hyrfi.
Það varð hræðilegt. Stormurinn
hvein og þyrlaði upp hafinu i
svört fjöll, sem gnæfðu i kringum
okkur. Það stóð i sex voðalegar
klukkustundir — við supum hvelj-
ur, rákumst utan i og skrámuð-
umst og gegnblotnuðum. Stund-
um var eins og hljóðhimnurnar
ætluðu að springa, en skyndilega
hljóðnaði. Svo fór að hellirigna.
Regnið var eins og svipuhögg á
bakið, en ég varð að halda áfram
að ausa, ausa og ausa . Hand-
leggurinn á mér var einn einasti
verkur, og vatnið fossaði sifellt
yfir okkur.
Ég fór að gráta og kalla á
mömmu, en fékk ekkert svar,
heyrði aðeins stunur Dougals.
Hann vissi það ekki sjálfur, en
hann stundi sárt i hvert sinn, sem
hann togaði i reipin að seglinu. Ég
kallaði á systur minar og imynd-
aði mér, að þær svöruðu, að þetta
væri ekki til neins, ég skyldi bara
gefast upp.
Auðvitað var það ég sjálf, sem
sagði, að nú gæti ég ekki meira.
En þá gerði ég mér grein fyrir
þvi, að tviburarnir grétu og
skammaði sjálfa mig fyrir að
haga mér eins og aumingi. Þeir
hlytu að vera enn hræddari en ég,
og ég hélt austrinum áfram undir
eldingaleiftrum og þrumugný. Ég
jós og jós og reyndi að syngja
sálma.
1 birtingu lagaöist veðrið.Dou
glas var við stýrið, Dougal, Lyn
og Robin lágu á hnjánum, hálf
meövitundarlaus meö krampa i
handleggjunum. En öll sex höfðu
þau lifað veðrið af.
Við munum hafa það!
Á hverjum degi spurðu Dougal
og Lyn, hvernig sálarástandið
væri. Allir svöruðu: — Gott! En
kjörorðið? — Við munum hafa
þaö af. Já, þau vildu hafa það af
og þau komust að þvi, að eldraun
þessi hafði ýmislegt gott i för með
sér.
— Fyrir kom, að mér var hugs-
að til gamalla hjóna, sem ég
kynntist á sjúkrahúsi, segir Lyn.
— Bæði voru þau um áttrætt og
hann lá fyrir dauðanum. Hún
vissi það, en var of heilsulaus til
að heimsækja hann, en hún skrif-
aði honum. Eitt ástarbréf, einfalt
en indælt. Hann var hálf með-
vitundarlaus, þegar ég las það
fyrir hann, en hann skildi — það
sá ég á augunum og þetta var eins
og blessun.
Oft velti ég þvi fyrir mér, hvort
ég mundi fá svona ástarbréf á
biðstofu dauðans og nú hafði ég
upplifað það, mörgum sinnum.
Þær stundir komu, að við Dou-
gal urðum að horfast i augu við
það að við drukknuðum öll og þá
hugsuðum við um Onnu dóttur
okkar, sem hafði farið i land til að
vera hjá manninum, sem hún
elskaði. Við sögðum hvort öðru,
að Anna myndi eignast börn,
barnabörn okkar og með þeim
myndi ást okkar lifa áfram.
Douglas færði okkur mikið. Ég
sagði oft við sjálfa mig, að ef við
hefðum ekki lent i þessu, hefðum
við ef til vill aldrei kynnzt þessum
syni okkar almennilega. Við
töluðum við syni okkar um vonir
okkar og drauma. Margt kom nú
fram, sem aldrei hafði verið
minnzt á fyrr og samband okkar
varð dýpra og innilegra.
Þarna kynntumst við slikri
fegurð náttúrunnar, að aldrei
gleymist. Regn, sem dansaði á
haffletinum og fegurð sólarupp-
risunnar á reginhafi, glitrandi
tunglskin.Við sáum þetta allt og
ég sagði tviburunum, að horfa á
það, svo þeir gleymdu þvi aldrei.
Við vorum orðin eins og hluti af
hafinu. Lifið, sem við höfðum áð-
ur lifað, var farið að gleymast.
Við lifðum nú á og með hafinu.
Stundum hugsaði ég um það sem
móður, sem veitti okkur mat og
flutti okkur heimleiðis. Slikar
hugsanir skutu upp kollinum á
stjörnubjörtum nóttum, þegar
allt var kyrrt og við sátum og
glöddumst yfir að vera enn lif-
andi.
En oftast áttum við þó fullt i
fangi með að berjast fyrir lifinu.
Það var alltaf svo mikið að gera.
Dougal og Douglas veiddu skjald-
bökur og fisk og stýrðu bátnum.
Ég neri fætur tviburanna á hverj-
um degi, svo þeir visnuðu ekki til
skaða. Það sem við höfðum af
segldúk og fötum, varð að þvo
eins og hægt var, það þurfti að
þurrka fiskinn og setja hann i
piastbaukana og alit þetta varð
að gera hægt og varlega svo bátn-
um hvolfdi ekki. Auk þess stóðum
við tveggja tima vaktir hvert.
Það gerði aftur slæmt veður,
þcim varð kalt, þau voru þyrst og
krampinn kvaldi þau. Svo var rif-
ist meira og meira. Eitt sinn, þeg-
ar Lyn og Dougal þrættu, sagði
Dougai: — Ef þú hættir ekki
þessu þrasi, sting ég af og fer til
sjós. — Asninn þinn, svaraði hún.
— Þú ert á sjó. — Hættið, bað
Sandy grátandi. — Þið eyðileggið
i mér sálina. Engum fannst þetta
broslegt, meðan á þvi stóð.
Björgunin
Faðir og sonur tóku að ræða
um, hvernig þeir ættu að ná landi
og komust að þeirri niðurstöðu,
að bezt væri að fara að róa.
Við sólsetur á 38. degi sátum við
og ræddum um, hve langt væri til
lands eftir útreikningum okkar.
Við höfðum borðað kvöldverðinn,
þurrkaðan fisk og hrátt skjald-
bökukjöt. Fiskur, sem veiðzt
hafði um morguninn, hékk til
þerris.
— Mér fannst viðbjóðslegt að
hafa hann hangandi þarna, segir
Lyn. — Blóðið úr honum lak ofan
á okkur, en þetta var nauðsyn-
legt. Ég var að enda við að nudda
fótleggi tviburanna og ég hafði
áhyggjur af Sandy, sem hafði
ljótan hósta og svaf illa.
Ég'leit á Dougal og hann leit
skyndilega út, eins og hann hefði
fengið opinberun. — Skip, sagði
hann. — Ég sé skip!
Þau hefðu átt að sleppa sér af
gleði og.fögnuði, en þau höfðu
ekki orku til þess og þorðu heldur
ekki að trúa þvi, að þetta væri
satt. Þau höfðu nefnilega séð skip
áður, á sjöunda degi, en það sá
ekki neyðarblys þeirra.
Nú voru þrjú blys eftir. Myndi
þetta skip aðeins sigla sinn sjó
eins og hitt?
Lyn bað tviburana að vera ró-
lega, það væri alls ekki vist að
skipið sæi þau. Dougal skipaði öll-
um að sitja kyrrum, þar sem
hann vildi ekki, að báturinn sykki
núna.
Lyn bað til guðs, þegar hann
skaut fyrsta blysinu. Loks sáu
þau, að skipið tók stefnuna til
þeirra, eins og stór hvitur fugl i
hálfrökkrinu. — Nú eru erfið-
leikarnir á enda. sagði Dougal ró-
lega.
Björgunarmennirnir settu upp
skelfingarsvip og virtust varla
trúa sinum eigin augum. þegar
þeir sáu, að börn voru i bátnum.
Áköf hróp á framandi tungu
heyrðust og stigum og köðlum var
kastað út yfir borðstokk skipsins.
Þegar Dougal lyfti tviburunum
upp. kallaði hann til hinna, að
halda bátnum i jafnvægi. Það
varð að gæta alls til siðustu
sekúndu, þvi hættan var ekki liðin
hjá. Enn gát bátnum hvolft og
hákarlarnir biðu...
En þau voru eitt á eftir öðru
dregin upp i öryggi stóra skipsins.
Þau fundu þurrt þilfar undir fót-
um og hlýjar, hjálparhendur um-
hverfis sig.
Engin orð þurfti
Það var 300 lesta vélskip, sem
hafði bjargað þeim — japanski
styrjuveiðarinn Toka Maru II.
Ahöfnin talaði ekki orð i ensku, en
orð voru heldur ekki nauðsynleg.
Sjómennirnir brostu bara og
voru glaðir yfir að hafa bjargað
þessu fólki, sem var svo illa á sig
komið. Þeir skildu lika tilfinning-
ar Dougals, þegar þeir ætluðu að
skera á tangina til litla bátsins og
þá hifðu þeir bátinn um borð Ifka.
— Við kunnum varla að ganga,
sagði Lyn — og við sátum bara á
meðan Dougal staulaðist með
skipstjóranum inn i kortaklefann
til að segja honum, hvaðan við
kæmum.
Hvflik dásemd að finna, kaldan
appelsinusafa renna niður háls-
inn — eða fara i bað og fá hrein
föt. Það er ólýsanlegt...
Japanirnir báru tviburana með
sér, böðuðu þá og greiddu þeim
þegar við komum frá þvi að laga
okkur til, sátu þeir brosandi hlið
við hlið með brosandi Japana allt
i kring um sig.
Komið var með stóran bakka,
hlaðinn brauði og smjöri og stóra
kaffikönnu. Heitt kaffi! Ilmurinn
var indæll og bragðið dásamlegt.
Útbúin voru rúm handa okkur
undir þiljum, en þessi skyndilegu
þægindi, urðu okkur um megn.
Okkur var of heitt og leið illa inni,
svo við urðum að fara upp á þil-
far.
— Jafnskjótt komu Japanirnir
til að athuga, hvað þeir gætu gert
fyrir okkur. Þeir komu með ný-
bakaðar bollur og kjöt. Dásam-
legt! Við fengum prjóna til að
borða með, en urðum að mata tvi-
burana, þvi þeir kunnu ekkert á
þessi verkfæri. öll þessi um-
hyggja varð mér um megn. Ég
fór hreint og beint að hágráta.
Þessa fjóra daga, þar til Toka
Maru kom til Panama, voru
Japanirnir hreint ótrúlega góðir
við okkur og hjálpuðu okkur á all-
an hugsanlegan hátt. Þeir gáfu
drengjunum augndropa og nudd-
uðu öklana á mér með oliu, en
þeir voru lengi bólgnir. Ef eitt-
hvert okkar hrasaði aðeins, var
strax komin hönd til stuðnings.
Þeir voru stórkostlegir!
Aftur til
menningarinnar
Endurkoma okkar til menn-
ingarinnar gekk ekki hávaðalaust
fyrir sig. Um leið og Toka Maru
lagðist að bryggju, var allt orðið
fullt af blaðamönnum og ljós-
myndurum. Skipbrotsfólkið svar-
aði ótal spurningum — en enginn
gat spurt fleiri spurninga en Lyn
og Dougai höfðu spurt sjálf sig
um borð i litla bátnum.
Það var ekki auðvelt að venjast
lifinu á ný eftir rúman mánuð i
baráttu fyrir þvi. Þau höfðu misst
allt, áttu enga peninga, engin föt
og ekkert heimili. Hvenær gátu
þau byrjað að vinna aftur? Myndi
þessi lifsreynsla setja merki sin á
börrin?
Það var heldur ekki auðvelt, að
kveðja japönsku sjómennina.
Sandy gerði sér ljóst, hvernig
móður hans leið, greip um hand-
legg henni og sagði i ströngum
tón: — Nú mátt þú ekki fara að
skæla.
En þegar þau stóðu á hafnar-
bakkanum og reyndu að þakka
Japönunum á þeirra móðurmáli,
voru það tviburarnir, sem fóru að
gráta — þeir tóku ekkert eftir þvi,
að móðir þeirra fór að dæmi
þeirra i þvi efni.
Mörg vandamálanna, sem Lyn
og Dougal höfðu velt fyrir sér,
leystust fyrir einstæða hjálpsemi
brezka sendiráðsins. Sendiherra-
hjónin gáfu þeim. föt af sjálfum
sér, pöntuðu hótelherbergi og
sögðu þeim að panta sér allan
þann mat og drykk,.sem hugurinn
kynni að girnast. Þab var ekkert
smáræði og alls ekki það ódýrasta
— og tviburarnir létu sér ekki
nægja minna en þrjár máltiðir til
að byrja með.
Annars konar
einmanaleiki
Þegar um borð i Toka Maru hóf
Dougai að skrifa bókina um
Framhald á bls. 39.
Fyrsta skemmtun þjóðhátíðar 1974
ÁLFA
DAIIIS OP
é Melavelli 6.janúar kl. 20.30
Fjölbreytt dagskrá fyrir börn og fullorðna.
1. Borgarstjórinn i Reykjavik, Birgir ísl. Gunnarsson, flytur ó-
varp.
2. Lúðrasveit verkalýðsins leikur. Stjórnandi Ólafur L. Kristjáns-
son.
3. Álfakóngur og drottning koma með friðu föruneyti og syngja
álfalög.
Nemendakór Menntaskólans við Hamrahlið syngur með álfun-
um.
Félagar úr Þjóðdansafélagi Reykjavikur taka þátt i gleði álf-
anna og stiga dans.
Hópur fimleikamanna kemur fram i gervi þjóðsagnapersóna og
leikur listir sinar.
4. Grýla, Leppalúði og jólasveinarnir kveðja börnin.
5. Stórkostleg flugeldasýning.
Aðgöngumiðar seldir á Melavelli frá kl. 16.00 þann 6. jan.
Verð aðgöngumiða kr. 100.00 fyrir fullorðna.
Verð aðgöngumiða kr. 50.00 fyrir börn.
Foreldrar, hafið börn ykkar vel klædd.
is|iMf þjóöhátiöarnefnd
Reykjavíkur 1974