Fréttablaðið - 20.06.2005, Blaðsíða 6

6 15. júní 2005 MIÐVIKUDAGUR
BAGDAD, AP Í það minnsta 27 fórust
í tveimur sprengjuárásum í norð-
anverðu Írak í gær. Þá hafa fundist
lík 24 manna sem bersýnilega
höfðu verið teknir af lífi.
Mjög öflug sprengja sprakk í
vegkanti fyrir utan banka í borg-
inni Kirkuk í gærmorgun. 22 Írak-
ar fórust í tilræðinu og 81 særðist
alvarlega. Stærstur hluti fórnar-
lambanna voru gamalmenni sem
voru að ná í lífeyrinn sinn í bankan-
um og börn sem seldu ýmiss konar
varning á göngubrú fyrir utan
bygginguna.
„Ég kom hingað til að taka út
peninga og ég tók afastrákinn minn
með mér,“ sagði sjötugur
örvinglaður öldungur. Barnið slas-
aðist þó ekki mikið.
Al Kaída í Írak lýsti tilræðinu
strax á hendur sér í yfirlýsingu á
netinu í gær.
Nokkru sunnar í landinu, í bæn-
um Kan'an, ók maður bíl hlöðnum
sprengiefnum á eftirlitsstöð síð-
degis. Fimm hermenn biðu þegar
bana og tveir slösuðust. Ekki er vit-
að hverjir þar voru að verki.
Lík 24 manna sem fundust síðla
mánudags voru flutt til Bagdad í
gær. Sumir mannanna höfðu verið
hálshöggnir á meðan aðrir höfðu
verið skotnir í höfuðið. Talið er að
þessir ógæfusömu menn hafi unnið
það sér eitt til sakar að hafa flutt
birgðir til bandaríska hernámsliðs-
ins. ■
VIÐSKIPTI „Mér finnst þetta spenn-
andi tækifæri. Ég hef trú á að ég
geti nýtt starfsreynslu mína úr
Fjármálaeftirlitinu í verkefnum
Samkeppniseftirlitsins,“ segir
Páll Gunnar Pálsson, sem ráðinn
hefur verið forstjóri Samkeppnis-
eftirlitsins frá og með 1. júlí næst-
komandi. Hann hefur verið for-
stjóri Fjármálaeftirlitsins í rúm
sex ár eða frá því að sú stofnun
var stofnuð. Hann segist því hafa
reynslu af því að byggja upp eftir-
litsstofnun sem komi að gagni í
nýju starfi.
Páll segir fjármálastofnanir
stóra þátttakendur á samkeppnis-
markaði, bæði sem eigendur og
fjármögnunaraðila. „Reynslan úr
Fjármálaeftirlitinu nýtist til að
fylgjast með þessu. Í þessum um-
breytingum öllum hafa gömul
eignartengsl verið rofin og önnur
komið í staðinn. Það má kannski
sjá merki þess að nýir aðilar séu
að vefa sinn eigin vef. Eignarhald
fyrirtækja er að verða flóknara
og eitt af hlutverkum Samkeppn-
iseftirlitsins er að fylgjast með
því. Þetta er sameiginlegt áhuga-
mál Fjármálaeftirlits og Sam-
keppniseftirlits,“ segir Páll. – bg
Falli› ver›ur hátt og
skellurinn har›ur
N‡veri› birti Hagstofa Íslands gögn sem s‡na a› einkaneysla landsmanna hefur
aukist um rúm níu prósent á fyrsta ársfjór›ungi mi›a› vi› ári› á›ur. Ólafur Darri
Andrason hagfræ›ingur ASÍ segir í fréttavi›tali a› flenslan sé áhyggjuefni.
EFNAHAGSMÁL „Tímasetning skatta-
lækkana ríkisstjórnarinnar er
kolröng. Menn vissu að það væri
von á ofhitnun í hagkerfinu og það
að lækka skatta kallar á niður-
skurð í ríkisútgjöldum. Þetta hafa
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn,
Seðlabankinn og OECD sagt. Aft-
ur á móti hefur ríkistjórnin ekki
tekið mark á okkur hagfræðing-
unum og segir að skattalækkan-
irnar séu ekki þensluhvetjandi
vegna þess að þær séu vinnu-
hvetjandi“, segir Ólafur Darri
Andrason hagfræðingur Alþýðu-
sambandsins.
„Við erum með mestu atvinnu-
þátttöku af öllum þeim þjóðum
sem við berum okkur saman við
og ef við ætlum að taka við upp-
sveiflu þá eru það krakkar sem
ættu að vera í framhaldsskólum
sem yrði sá hópur sem yrði lokk-
aður út á vinnumarkaðinn. Þegar
svo kemur að niðursveiflu árið
2007 eða 2008 situr þessi hópur
eftir með sárt ennið, við höfum
talið að þetta sé alveg galin ráð-
stöfun“, bætir Ólafur Darri við.
Samkvæmt þjóðhagsreikning-
um Hagstofunnar fyrir fyrsta árs-
fjórðung ársins 2005 hefur einka-
neysla vaxið um 9,4 prósent, sem
er hraðasti vöxtur í fimm ár. Að-
spurður um hvort skattalækk-
unaráform ríkisstjórnarinnar séu
neysluhvetjandi og þar með verð-
bólguhvetjandi segir Ólafur
Darri: „Ef við horfum bara á töl-
urnar núna þá er einkaneysla að
aukast mun meira en kaupmáttur.
Ég geri ráð fyrir að það sem skýri
þetta að mestum hluta sé aukin
skuldsetning. Nú hafa menn betri
aðgang að hagkvæmu lánsfé en
áður. Það sem gerist við þessar
aðstæður er að Seðlabankinn sem
er einn á verðbólguvaktinni
hækkar vexti. Undir venjulegum
kringumstæðum mundu vaxta-
hækkanir slá á þenslu því pening-
ar yrðu einfaldlega dýrari og fólk
myndi síður taka skammtímalán.
Nú aftur á móti tekur fólk upp
undir 40 ára neyslulán, vaxtamun-
ur við útlönd eykst og þetta slær
ekki á verðbólguna heldur frestar
henni. Seðlabankinn kappkostar
núna að styrkja krónuna sem þýð-
ir að fallið verður hærra og skell-
urinn harðari.“
oddur@frettabladid.is
Írönsku kosningarnar:
Rafsanjani
viss um sigur
TEHERAN, AP Talsverðar líkur eru á
að enginn frambjóðandi fái hrein-
an meirihluta í fyrstu umferð
írönsku forsetakosninganna sem
fram fara 17. júní. Því er búist við
að kjósa þurfi aftur í næstu viku á
milli þeirra tveggja efstu. Slíkt
hefur aldrei gerst áður í Íran.
Hashemi Rafsanjani, fyrrver-
andi forseti, er sigurviss enda
benda skoðanakannanir til að
hann fái flest atkvæði. Um-
bótasinninn Mostafa Moin og
harðlínumaðurinn Mohammad
Bagher Qalibaf fylgja hins vegar
fast á eftir.
Búist er við að aðeins muni 55
prósent kjósenda neyta atkvæðis-
réttar síns og er það talið gagnast
harðlínumönnum vel. ■
Bensínverð enn á uppleið:
Öll félögin
hækka ver›
NEYTENDUR Öll olíufélögin hafa nú
hækkað verð á eldsneyti síðustu
tvo dagana en Esso reið á vaðið í
gærmorgun og hækkaði verð á
bensíni og dísilolíu um eina krónu.
Skeljungur og Olís fylgdu í
kjölfarið og skömmu síðar
breyttu sjálfsafgreiðslufélögin
verðinu hjá sér. Er lítri af 95 okt-
ana bensíni nú víðast seldur á
106,20 krónur á þeim stöðvum og
munar afar litlu á þeim og hinum
reglubundnu þjónustustöðvum
þar sem algengt sjálfsafgreiðslu-
verð er 107,70 á höfuðborgar-
svæðinu. -aöe
RÁÐHERRA GAGNRÝNDUR Erna
Solberg, ráðherra innflytjenda-
mála í norsku ríkisstjórninni,
sætir nú harkalegri gagnrýni fyr-
ir að hafa sett Osmund Kaldheim
flokksbróður sinn – hvítan karl-
mann – yfir nýja stofnun sem að-
stoða á innflytjendur við að að-
lagast norsku samfélagi. Solberg
staðhæfir að maðurinn hafi verið
sá hæfasti til að gegna stöðunni.
MUNCH-SAFNIÐ OPNAÐ Á NÝ
Eftir að hafa verið lokað í tæpt ár
verður Munch-safnið í Osló opn-
að á nýjan leik á föstudaginn. Í
ágúst síðastliðnum gengu tveir
menn inn í safnið um hábjartan
dag og stálu þaðan myndunum
Ópinu og Madonnu og síðan hefur
ekkert til þeirra spurst. Safnið
hefur verið lokað síðan þá.
Færri nautgripir:
Lágu kjötver›i
um a› kenna
LANDBÚNAÐUR Nautgripum á Ís-
landi fækkaði um 2,1 prósent á
síðasta ári eða um tæplega fjórt-
ánhundruð. Í árslok 2004 voru
64.639 nautgripir á landinu miðað
við 66.033 árið áður. Þetta kemur
fram í nýrri samantekt sem unnin
var af Bændasamtökum Íslands
fyrir Landssamband kúabænda.
Mest fækkun varð í flokki
geldneyta því margir kúabændur
hættu að setja kálfa til lífs árið
2003 þegar sláturverð á nauta-
kjöti lækkaði mikið. Nú hefur
kjötverð aftur hækkað og virðist
sem nautgripum sé aftur að
fjölga. ■
Kólera í Afganistan:
Faraldur í
uppsiglingu
KABÚL, AP Yfir tvö þúsund manns
hafa greinst með kóleru í Kabúl,
höfuðborg Afganistans, undan-
farnar vikur og segja erlendir
heilbrigðisstarfsmenn að faraldur
sé við það að brjótast út verði ekk-
ert að gert.
Yfirvöld vísa þessu áhyggjum
hins vegar á bug og segja að að-
eins sé um slæma magakveisu að
ræða.
Kólera er alvarlegur hitabeltis-
sjúkdómur sem smitast einkum
með menguðu vatni. Kólerusjúk-
lingar fá jafnan heiftarlegan nið-
urgang sem leiðir til ofþornunar
sem að lokum getur dregið fólk til
dauða. ■
NOREGUR
Er nauðsynlegt að breyta
stjórnarskránni?
SPURNING DAGSINS Í DAG:
Var eðlilegt af Halldóri
Ásgrímssyni forsætisráðherra
að kynna sjálfur skýrslu ríkis-
endurskoðanda?
Niðurstöður gærdagsins á visir.is
39,05%
60,95%
Nei
Já
Farðu inn á fréttahluta visir.is
og segðu þína skoðun
KJÖRKASSINN
SÁR EN Á LÍFI Fjölmargir eldri borgarar
sem voru að ná í lífeyri sinn lentu í
sprengingunni.
M
YN
D
/A
P
27 fórust í sprengjuárásum gærdagsins í Írak:
Börn og gamalmenni
voru fórnarlömbin
M
YN
D
/A
P M
YN
D
/A
P
PÁLL GUNNAR PÁLSSON Páll Gunnar Páls-
son lögfræðingur tekur við nýrri eftirlits-
stofnun 1. júlí næstkomandi.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/V
AL
G
AR
Ð
U
R
Páll Gunnar nýr forstjóri Samkeppniseftirlits:
Eignarhald fyrirtækja
a› ver›a flóknara
2005
13
06
91
2001 2002 2003 2004
95
02
7
97
90
0
10
68
38
11
65
59
EINKANEYSLA Á FYRSTA ÁRS-
FJÓRÐUNGI UNDANFARIN ÁR
(tölur í milljónum króna)
ÓLAFUR DARRI ANDRASON Skattalækkanir
auka kaupmátt en þó ekki næstum jafn
mikið og einkaneysla hefur aukist. Ólafur
Darri vill meina að tímasetning skattalækk-
ana sé röng því þær séu þensluhvetjandi.
SIGURVISS Hashemi Rafsanjani (annar frá
hægri) er kampakátur enda býst hann við
að sigra í kosningunum.
HLÚÐ AÐ SMITUÐUM Hjúkrunarkona í
Kabúl hlynnir konum sem óttast er að séu
smitaðar. Talið er að yfir tvö þúsund
manns hafi sýkst af kóleru að undanförnu.