Réttur - 01.02.1927, Side 63

Rjettur]
KOMMÚNISMINN OG BÆNDUR
65
um helming frá því fyrir strið og fer stöðugt þverrandi,
en áður fór hún vaxandi. Og það er þetta sem mestu máli
skiftir.
Tiltöluleg fólksfækkun í sveitunum hefir bersýnilega
engin áhrif á hækkunina í hlutdeild landbúnaðarins fyrír
stríðið og lækkunina að því loknu, enda er hún hverfandi
i samanburði við þær tölur.
Annað verður og greinilegt við samanburðinn, en það er
að sveiflurnar eru miklu meiri eftir styrjöldina en áður,
enda er einkenni þessa tímabils óstöðugt og umhleypinga-
samt atvinnulíf yfirleitt. Hefir þetta, eins og kunnugt er,
komið ærið þungt niður á almenningi, ekki síst bændum.
Hver er nú orsök hnignunarinnar? Það er á allra vit-
orði, að stórútgerðin hefir vaxið landbúnaðinum yfir höf-
uð, en með hverjum hætti, hefir ekki verið rakið niður í
kjölinn sem skyldi. Nokkur ráðning fæst með því að bera
saman verðlag á aðalframleiðsluvöru bændanna, kjötinu,
og öðrum almennum lífsnauðsynjum, fyrir og eftir stríð.
Ef vjer teljum meðalverð á útfluttu kjötmeti 100 árið 1913
og berunr svo saman við almennar verðlagsvísitölur á lífs-
nauðsynjum nokkur ár eftir stríðið, fáum vjer tölur þær,
sem hjer fara á eftir. Almennu vísitölurnar eru miðaðar
við smásöluverð í Rvík. í Júlí 1914, sem talið er 100, en
fyrir hin árin nefnum vjer smásöluverð í Október.
Ár. Meðalv. á útfl. kjötrneti. Meðalv. á alm. lífsnauðs.
1913 100
1914 100
1920 313 460
1921 276 332
1922 186 286
1923 209 268
Þesar tölur eru lærdómsríkar. Eins og jeg gat um í I.
hluta ritgerðar þessarar, hafa gengið yfir harðar landbún-
aðarkreppur erlendis eftir stríðið, sem stafa af því, að
5