Réttur - 01.01.1953, Qupperneq 39

RÉTTUR
39
Þrátt fyrir þær grunnkaupshækkanir, sem orðið hafa á tímabilinu,
vantar Dagsbrúnarverkamann mörg þúsund kr. á ári miðað við
300 vinnudaga og 8 st. á dag til að hafa sambærilegt kaup miðað
við dýrtíðina og í ársbyrjun 1947.. Þar við bætist minni atvinna,
eftirvinna horfin og algert atvinnuleysi hjá fjölda manna með
köflum. Hve miklu þetta munar í heildartekjum almennings verður
ekki sagt með vissu, en hver maður veit að það er mjög mikið.
Þegar hér við bætist það, að landbúnaðarframleiðslan hefir auk-
izt allmikið á þessum árum og ekki hefir tekizt að útvega markað
erlendis fyrir hana svo neinu nemi, þá fer að verða skiljanleg
sú þróun sem nú er að verða á sölu þeirra, og jafnframt hve al-
varleg sú þróun hlýtur að verða fyrir hag bændastéttarinnar allr-
ar, ef svo heldur áfram sem nú horfir.
Eins og gefur að skilja getur sexmanna nefndar grundvöllur-
inn því aðeins tryggt bændum sæmilegt kaup gegn um framleiðslu
búa sinna, að nægir sölumöguleikar séu fyrir hendi fyrir viðunandi
verð.
Nú á það verð í fyrsta lagi að vera háð tekjum annarra vinnandi
stétta, og í öðru lagi er engin trygging fyrir því, að einu sinni
það kaup náist fyrir bóndann ef hann getur ekki selt allar afurðir
sínar.
Það er þetta sem er að gerast núna hvað mjólkurafurðirnar
snertir, og mun gerast bráðlega hvað kjötframleiðsluna snertir
ef við losnum við fjárpestirnar, sem vonir standa til, og efnahags-
þróunin verður áfram sú sama og nú er.
Frá því að reglan um sex manna nefndar grundvöllinn kom
fyrst til athugunar, hefir sósíalistum ætíð verið það ljóst, að fyrsta
skilyrðið til þess að hann yrði raunhæfur fyrir bændastéttina
væri það, að kaupgeta neytendanna rýrnaði ekki og vaxandi eðli-
leg fólksfjölgun í bæjunum gæti tekið á móti vexti landbúnaðar-
framleiðslunnar, því það mun teljast hreinn barnaskapur að
gera ráð fyrir útflutningsverði landbúnaðarafurða betra en inn-
lendu verði. Sé þetta ekki fyrir hendi, má einu gilda hversu hátt
verðið er skrifað, það stenzt ekki í reyndinni , og gefur bóndanum
ekki það kaup, sem pappírarnir segja að hann eigi að fá.
í nýafstaðinni bændaviku Búnaðarfélags íslands flutti fram-
kvæmdastjóri Stéttasambands bænda, Sveinn Tryggvason erindi
um afurðasölumálin og segir þar m. a.:
„Skyrsalan jókst um 117 lestir á árinu, (þ. e. 1952). Ostagerðin
um 2,5 lestir, en ostasalan um 40 lestir. Þessi aukning á skyr- og
ostasölunni orsakast þó fyrst og fremst af því, að mjólkursam-