Réttur - 01.01.1953, Qupperneq 72
72
RÉTTUR
sósíalistisku ríkjunum. Á árinu 1946 var að tilhlutan nýsköpunar-
stjórnarinnar gerður viðskiptasamningur um útflutning til Sovét-
ríkjanna er nam 74 milljónum króna. Vegna aflabrests það ár
varð útflutningurinn ekki nema 58 millj. kr. Innflutningur þaðan
til íslands nam 9 millj. kr. og var mismunurinn; 49 millj. kr.,
greiddur í dollurum. Aðalútflutningsvaran þangað austur var
freðfiskur, 15.000 tonn, en heildarframleiðsla landsmanna þetta
ár var 24.000 tonn.
Árið eftir — 1947 — var aftur gerður viðskiptasamningur við
Sovétríkin, fetað í fótspor nýsköpunarstjórnarinnar, þótt sú
stjórn væri farin frá völdum þegar samningurinn var undirritaður.
Samkvæmt samningsgerð þessari átti útflutningsverðmæti okkar
íslendinga að nema 96% millj. kr., en sem fyrr varð aflabrestur
og nam útflutningsverðmætið því aðeins 55 millj. kr. Innflutning-
urinn nam 9 millj. kr. og var mismunurinn greiddur í dollurum.
Þá gerðist það að ísland verður aðili að Marshallsamningnum
árið 1948. Það ár fluttu íslendingar út vörur til Sovétríkjanna
að verðmæti 6 millj. kr. en fluttu inn fyrir rúma hálfa milljón
krónur — og síðan ekki söguna meir. Við vorum búnir að afsala
okkur frelsinu til að verzla hvar sem væri. Þá sem nú var æðsti
yfirmaður utanríkisviðskiþtanna Bjarni Benediktsson — og þá
er ekki að sökum að spyrja.
í sambandi við freðfisksöluna til Sovétrikjanna má geta þess,
að þegar þetta er ritað — febrúar 1953 — munu vera um það
bil 18 þús. tonn af freðfiski, sem liggja óseld, ýmist hérlendis eða
erlendis.
Þannig horfir þá við í veröldinni í dag. Vegna brjálæðislegra
tilrauna Bandaríkjanna til að ná heimsyfirráðum að heimsstyrj-
Öldinni lokinni, hafa þau stuðlað að sköpun tveggja heimsmark-
aða. Með því að slíta viðskiptatengsl við þriðjung mannkynsins,
með hervæðingarstefnunni, með hinni hamslausu sérhagsmuna-
póhtík sinni í verzlunarmálunum, hafa Bandaríkin komið öðrum
auðvaldsríkjum á kné efnahagslega. Og ekki aðeins öðrum auð-
valdsríkjum, heldur hallar mjög undan fæti í sjálfum Bandaríkj-
unum. Að vísu hefur gróði auðhringanna bandarísku aldrei verið
meiri en nú, en lífskjör almennings rýma mjög og kreppan virðist
vera á næsta leiti.
Efnahagur hverrar þjóðar fer að sjálfsögðu að meetu eftir fram-
leiðslu hennar — njóti hún sjálf arðsins. Iðnaðarframleiðslan er þar
einna bezta mælistikan.
í ræðu þeirri er Malenkoff hélt á 19. þingi Kommúnistaflokks
/