Réttur - 01.07.1974, Qupperneq 56

o.fl., o.fl., eru meðal þess er hún
bygg r á. Sjálf stundar hún við
hliðina á skáldskapnum búskap i
Skotlandi, er skoskur þjóðern's-
sinni og sósíalisti, eftir skrifum
hennar að dsema. Hún hefur og
mikinn áhuga fyrir ættasamfélög-
um blökkumanna í Afríku, er með-
limur i ættflokki Bakgatla í Bots-
wana. Hún á m klar þakkið skilið
fyrir sína ágætu þók um Abram
F.'schor. E. O.
Janet Jagan: Army Intervention in
the 1973 Elections in Guyana.
(Afskipti hersins af kosn'ngunum
i Guyana 1973). ’73. Georgetown.
„Réttur" hefur áður sagt frá
þeirri ctjórnmálaþróun, sem átt
hefur sér stað í lýðveldinu Guyana
í Suður-Ameríku, sem áður hét
„breska Guyana". Það var i rit-
dómi um bók Cheddi Jagans, sem
þrisvar var forsætisráðherra
landsins og er nú formaður Fram-
sóknarflokks alþýðunnar (Peoples
Progressive Party = P.P.P.), sem
v'ð kosningar hefur haft allt að
46% kjósenda að baki sér. Þessi
ritdómur birtist í 3. hefti 1967.
Síðan hefur orðið háskaleg þró-
un í átt til fasisma í Guyana. Janet
Jagan, sem er einn af leiðtogum
P.P.P. og ritari flokks'ns í alþjóða-
málum hefur gefið út ofangreinda
bók, þar sem nákvæmlega er rak-
ið, hvernig ríkisstjórn Burnham’s,
sem komst til valda með aðstoð
breskra og bandarískra heims-
valdasinna, beitti fölsunum og of-
beldi I þingkosningunum 1973: tug-
ir þúsunda atkvæða voru fölsuð,
herinn látinn taka meginið af kjör-
kössum að kosningum loknum,
Janet Jagan
brjóta þá upp og setja falsaða
kjörseðla i, fulltrúum stjórnarand-
stöðuflokkanna auðvitað bannað
að koma nærri. Þessi leppstjórn
ameríska auðvaldsins, sem er að
láta aluminiumhrng Reynolds fá
sérréttindi I Guyana og er með
leynisamninga um herstöðvar
handa Bandarikjaher, lýsti því svo
yfir að kosningum loknum að hún
hefði fengið 71% atkvæða! Allir
stjórnarandstöðuflokkarnir ne'tuðu
að taka sæti á þingi eftir þessar
falsanir og ofbeldi. Útlend blöð og
stjórnvöld hafa einnig flett ofan
af þessu hálf-fasistiska ofbeldi.
Jafnframt reynir Burnham „forsæt-
isráðherra" leppstjórnar'nnar að
bjarga sér á þvi að æsa upp hat-
ur hjá negrum gegn indverjum,
sem eru mjög fjölmennir í Guyana.
Cheddi Jagan hafði oft hitt
Allende Chileforseta, síðast í
Chile í október 1972. Þeir höfðu
oft rætt aðferðir CIA við að grafa
undan róttækum stjórnum og koma
fasistum til valda. Sagði Jagan
Cheddi Jagan
Allende frá aðferðunum, sem beitt
hafði verið í Guyana, meðan hann
réð ríkisstjórn og hvernig henni
var komið frá.
Þessi bók Janet Jagans sannar
alveg ótvírætt hvílikum fölsunum
og ofbeldi var beitt 1973. Hefur
nú rikisstjórn Burnhams i enn rík-
ara mæli en áður gripið til fang-
elsana og hverskonar ofbeldis til
þess að reyna að brjóta hinn
sterka flokk Jagans á bak aftur.
(Janet er kona Cheddis, hún er
bandarísk, hann er af indverskum
ættum). Endurminningar Cheddi
Jagans, sem getið var um í upphafi
heita „The West on Trial“ (Lon-
don 1966). Það er vissulega lær-
dómsríkt fyrir Islendinga að fylgj-
ast með þvi hvernig amerískt auð-
vald og hervald beitir leppflokk-
um og leppstjórn til þess að brjóta
niður lýðræði hjá þjóð, sem er
lítið stærri en við. Ibúar Guyana
eru um 560 þúsund. Þau tíðkast
nú í sífellt rikara mæli hin breiðu
spjótin auðvaldsofbeldis. E. O.
192