Réttur - 01.08.1980, Blaðsíða 48

setaefni vort, hvernig henni líkaði boð-
skapur Bernard Shaw og Bertolt Brechts
í leikritum þeirra, þá hefðu þeir að öll-
um líkindum fengið mjög jákvætt svar.
— En Grýla gamla er síður en svo dauð —
og gott að geta hrætt á henni.
Og þá þarf ekki að því að spyrja hverj-
um refjum stjórnmálarefirnir utanlands
og innan muni beita til þess að blekkja
þennan einlæga herstöðvarandstæðing,
sem nú hefur setst á forsetastól íslands.
Engar lygar munu verða nógu svæsnar að
þær verði ekki notaðar til þess að reyna
að sannfæra forsetann um að morðingja-
herinn frá Vietnam, fjölmennari og víg-
vélavæddari en nú, sé besta vöm lýðræð-
is, menningar og þjóðlífs á íslandi. Og
dugi ekki lygarnar, mun verða gripið til
hótananna um samningslausa hertöku
landsins, svo sem gert var í júní 1941,
sumarið 1946 og að öllum likindum í
júní—júlí 1951. — Það er því miður meiri
hætta á slíkum aðferðum nú á ]rví kjör-
tímabili hins nýja forseta en verið hefur
síðustu áratugi — og að reyni því meir á
hann en fyrirrennara hans tvo.
Megi þeir landvættir er frú Vigdís
Finnbogadóttir ákallaði svo fagurlega í
síðustu framboðsræðu sinni til þjóðar-
innar, verða henni hollir, er að þeirn
skapadægrum kemur.
Þakkir til frú Halldóru og
Kristjáns Eldjárns
Það verður ekki lokið við hugleiðing-
ar um forsetakjörið án þess að bera fram
þakkir til þeirra hjóna, frú Halldóru og
Kristjáns Eldjárns, þegar þau nú yfir-
gefa Bessastaði.
Um dr. Kristján Eldjárn vissi maður
þá hann var kosinn að í honum átti þjóð-
176
in einn besta fulltrúa menningar sinnar,
þjóðarævinnar og upprunans. Á þessu
háa stigi stóð hann allan tímann, svo
þjóðin gat ætíð litið upp til hans og
fundið sig vaxa, er hann mælti til henn-
ar. Hann yíirgefur forsetaembættið með
lireinan skjöld.
Frú Halldóru þekkti þjóðin minna —
og því stoltari má hún vera af henni. Hún
heíur alla sína tíð sem forsetafrú verið
ímynd þess, sem dýrmætast er íslensku
þjóðareðli, manngildinu. Tignum gest-
um mætti hún sem jafningi — í meðvit-
und manngildis síns. Og sem blátt áfram
alþýðukona gekk hún ein eftir Lauga-
veginum, ef hún þurfti sem húsmóðir
æðsta heimilis landsins að sinna sínum
störfum. — Hið háa embætti hafði ekki
stigið henni til höfuðs. Hún bar tign
hinnar látlausu íslensku konu með sér
hvar sem hún fór.
•
Velmegun sú, sem vék fyrir fátækt-
inni sakir liarðrar stéttabaráttu og ný-
sköpunarstefnu íslenskrar alþýðu — og
látlausrar langrar vinnu hennar — hefur
á síðustu áratugum stundum umhverfst
í gerninga, er eyðileggja þá andlega, sem
ekki eiga nóg manngildi og siðferðisþrek,
til að standast þá, — rétt eins og stækk-
andi einbýlishús minnka stundum sál
einstaklingsins. Þjóð vor er í andlegri og
siðferðilegri kreppu. Hugur hennar og
hjarta eru í hættu. Peningatignum auð-
valdsskipulagsins samfara áróðursinnrás
og mannskemmandi mútukerfi morð-
valds bandarísku heimsvaldastefnunn-
ar, eru að grafa undan því dýrmæt-
asta, sem einkennt hefur íslendinginn
frá upphafi vega: manngildismati hans.
Því var það svar, er Pétur Thorsteinsson