Réttur - 01.08.1975, Page 30

eigi mikil ítök í flokkum þeim, sem hæst
gala um „lýðræði" og almenningsheill, jafn-
vel mest í þeim flokki, sem létta vill „byrðar
atvinnulífsins", en virðist ekki sjá að hið háa
lóðaverð og ofsagreiðslur fyrir hitaréttindi
eru beinlínis kvaðir, sem leggjast á „atvinnu-
lífið". Erlendar atvinnurekendastéttir hafa
venjulega gert sér ljóst að sérréttindi ríks
jarðeigendaaðals voru í algerri mótsögn við
hagsmuni borgarastéttar.
„Titan" mistókst að gera Þjórsá að greifa-
dæmi fyrir sig til að skattleggja eða arðræna
/
Islendinga. Og það er alveg óþarfi að láta
þá innlendu menn, sem breytast vilja í brask-
ara, komast upp með að skattleggja íslenska
þjóð. Stjórnarskráin bannar að vísu að leiða
í lög „sérréttindi, sem bundin eru við aðal,
nafnbætur eða lögtign", svo það er engin
hætta á að vissir menn verði gerðir að „furst-
um af Svartsengi”, „barónum á Blikastöð-
um"1’ eða einhverju þessháttar, enda er hugs-
unarháttur braskara orðinn svo borgaralegur
að þeir láta sér nægja að heimta sérréttindi,
er veita þeim hundruð miljóna nafnbótalaust.
Auðvitað er ísland með allri þess orku og
auðæfum í láð og legi sameign Islendinga
og eignarréttur t.d. á jörð ætti að vera bund-
inn við það að viðkomandi yrkti sjálfur jörð-
ina. En meðan slík frumstæðustu mannrétt-
indi fást ekki viðurkennd, getur þing og þjóð
með samþykkt ýmiskonar laga um verðhækk-
unarskatta á jörð og lóðum eða breytingu á
lögum um skatta við sölu eigna hindrað að
almenningur sé féfletmr við hagnýtingu hita-
orku eða notkun lóða.
Alþýðan þarf sjálf að vakna til meðvit-
undar um rétt sinn og hag í þessu efni og
láta til sín taka. Það eru altof miklir hags-
munir í veði og nóg arðrán annarsstaðar, þó
þessu arðráni sé ekki bætt ofan á.
SKÝRINGAR:
lf Nokkrar heimildir um átökin 1918—23 eru þess-
ar:
a. Nefndarálit meirihluta fossanefndarinnar, er
skipuð var 22. okt. 1917.
b. Grein E.O. í „Rétti" 1948: Jslensk stóriðja
i þjónustu þjóðarinnar II. kafli.
c. Ýtarlegasta rannsókn fossamálsins er að
finna í prófritgerð Sigurðar Ragnarssonar við
Oslo-háskóla um það mál og mun útdráttur
úr henni birtast i tímaritinu ,,Sögu“.
a| Talað hefur verið um það i blöðum að ef Blika-
staðir væru seldir sem lóðir, fengjust fyrir þá yfir
500 miljónir króna.
174