Réttur - 01.01.1976, Qupperneq 18

lýðshreyfingin öllu verri við vinstri stjórnir,
en hún er við hægri stjórnir.
Björn: Attu við Sigurður, að það hafi ekki
komið nógu mikill stuðningur fram við
vinstri stjórnina á ASI-þinginu 1972?
Sigurður: Eg tók þetta sem dæmi. Mér
finnst vanta á það, að verkalýðsfélögin og
hreyfingin í heild setji fram einhverjar rót-
tækar kröfur um þjóðfélagsumbætur og auð-
veldi þannig ríkisstjórn, er vill vinna launa-
fólki vel, að koma slíkum málum fram.
Björn: Ég held að þið séuð þarna að fara
sitt í hvora áttina, annars vegar að Sigurður
telur ASI-þing ekki nógu skeleggt að leið-
beina stjórninni inn á réttar brautir, hins
vegar telur Aðalheiður að verkalýðshreyfing-
in sé sjálfri sér vond, neikvæð gagnvart ríkis-
stjórninni.
Aðalheiður: T. d. núna höfum við haft
þessa óskaplegu kjararýrnun en það hefur
eiginlega ekkert gerst á því tímabili sem
þessi ríkisstjórn er búin að sitja. Ég var nú
ekki að öllu leyti ánægð með þessa vinstri
stjórn; ég skal nú viðurkenna það. Það var
þó ýmislegt gert í þágu verkalýðsins og mér
fannst eiginlega verkalýðurinn nöldra meira.
Réttnr: Rétt er að minna á, að Björn sagði
ákaflega jákvæð orð um vinstri stjórnina á
þingi ASI og ef rétt er munað, þá tóku þeir
undir það á þinginu haustið 1972. Þannig
er vart hægt að segja að þeir hafi ekki lýst
samúð með þessari stjórn að minnsta kosti í
byrjun. Hins vegar komu ekki fram frá verka-
lýðshreyfingunni ákveðnar kröfur um það,
sem sumir vilja kalla „struktúrbreytingar" á
þjóðfélaginu í þágu verkalýðsstéttarinnar,
sem þessi vinstri stjórn hefði síðan getað tek-
ið upp.
Sigurður: Maður heyrir þetta oft sagt, að
verkalýðshreyfingin sé verri við vinstri stjórn-
ir og það er rétt að því leyti til, að þá eru
gjarnan settar fram af meiri bjartsýni kröfur
um kjarabætur. En mér finnst skorta á, þeg-
ar slíkar stjórnir sitja, að verkalýðshreyfingin
reyni af eigin frumkvæði að fá slíkar stjórnir
til þess að gera meiri langtímabreytingar á
þjóðfélaginu.
Ég vil taka sem dæmi að í sáttmála síðustu
vinstri stjórnar var ákvæði um að endurskoða
mál, sem ég hygg að flest verkafólk væri
sammála í heild, og það samstundis. Eg á
hér við starfsemi olíufélaganna og trygg-
ingakerfið og allt það bákn.
Mér finnst að verkalýðshreyfingin og þá
Alþýðusambandsþingið hefði átt að gera
þetta að stóru baráttumáli. Styðja þá aðila
innan vinstri stjórnar sem settu þetta á odd-
inn, því við vitum að menn eru misjafnlega
ákafir að breyta þessu þjóðfélagi, líka þeir er
báru samheitið vinstrimenn í þessari stjórn.
Björn: Þegar minnst er hér á ASI-þingið
1972, þegar vinstri stjórnin hafði setið í eitt
ár, þá held ég að ályktanir þingsins yfirleitt
í öllum málum og þá ekki síst í kjara- og
atvinnumálum hafi verið mjög vinsamlegar
gagnvart ríkisstjórninni. Verkalýðshreyfingin
hafi síst gert stjórninni erfiðara fyrir. I álykt-
unum þingsins felast líka ýmsar leiðbeiningar
til stjórnarinnar.
Hins vegar held ég að þessi vinstri stjórn
hafi aldrei verið þannig samsett í byrjun, að
það hafi verið hægt að vænta grundvallar-
breytinga á þjóðskipulaginu. Ég held að það
verði nú ekki gert í ríkisstjórn þar sem Fram-
sóknarflokkurinn ræður miklu. Ekkert frekar
en með Sjálfstæðisflokknum. Ég held að ef
menn hafi haldið að það yrðu einhverj-
ar grundvallarbreytingar á þjóðskipulaginu
þá hafi það verið að ætlast til of mikils.
Við vitum það að þessi ríkisstjórn var a.
m. k. í byrjun mjög hlynt verkalýðssamtök-
unum og ýmsu því sem við börðumst fyrir.
ASI-þingið 1972 tók þessari ríkisstjórn mjög
vel og viðkomandi því að við höfum verið of
18