Réttur - 01.10.1976, Blaðsíða 46

En það var um meiri sigur að ræða en
Islendinga einna: Það var að vinnast heims-
sigur kúgaðra og arðrændra þjóða í þessum
málum. Hrun nýlenduveldanna, er fyrir al-
vöru tók að ágerast upp úr 19á0 kom og brátt
í ljós í uppreisn þjóða gegn einokun fyrri
nýlenduvelda á auðæfum hafs og hafsbotna
— og birtist m.a. í hinum langvinnu samn-
ingum um hafréttarmál. Það sá nú á að hið
breska veldi, er knésett gat Dani á kostnað
Islendinga 1901, var að hrynja og megnaði
nú ekki að standast Islendinga eina, ef saman
stóðu, — og héldu djarft á málum út á við.
Og meðan Islendingar enn háðu úrslitaorust-
una við báðar þjóðir auðhringsins Unilevers
á víxl um að tryggja sér mest öll miðin, þ.e.
50 mílurnar, var 200 mílna fiskveiðilögsag-
an að fara sína sigurgöngu, ekki síst fyrir
baráttu íslendinga og annarra framsýnna
fiskveiðiþjóða, á alþjóðavettvangi og hljóta
viðurkenningu æ fleiri þjóða, svo jafnvel það
var aðeins orðin spurning um stutt tímaskeið,
hvenær Bretar sjálfir og EB (Efnahagsbanda-
lagið) tækju hana upp..
Og þegar Islendingar í þorskastríðunum
tveim, 1958—61 og 1972—73, höfðu undir
forustu sósíalista Alþýðubandalagsins sigrað
Breta og V-Þjóðverja á víxl og málstaður
hinna arðrændu fiskveiðiþjóða, ekki síst fyrir
baráttu Islendinga, unnið sigur á alþjóðavett-
vangi, þá drattaðist og forusta íslenskrar
borgarastéttar með að lokum.
Alþingi ákvað í tíð vinstri stjórnarinnar
síðari (í maí 1974) og fyrir forusm sósíalista
að breyta gömlu landgrunnslögunum frá
1948, er raunverulega miðuðust við 200
metra dýpi landgrunnsins, þannig að hægt
væri að færa fiskveiðilögsöguna út í 200
mílur.2)
Loks hélt breski flotinn út úr fiskveiði-
landhelginni 1. des. 1976 eftir fimm alda
ránsferðir og tíu þorskastríð.
En Efnahagsbandalagið bíður — ekki með
byssur spenntar, en viðskiptahnefa stórveld-
isins reiddan — og nú er það okkar Islend-
inga að sýna að eigi hræðumst við hnefa
þann frekar en vald það sem áður var hótað
með.
Saga þorskastríðanna er ef til vill ekki á
enda, þótt skipt verði um bardagaaðferð.
Kúgunarandinn í Englandi og Vesmr-Þýska-
landi er enn hinn sami, — og sameinaður
nú. — Fróðlegt verður eitt sinn að lesa um
þessi stríð, þegar öll kurl verða komin til
grafar — og hægt verður að skrifa jafn
hispurslaust, skemmtilega og vel um síðustu
stríðin fjögur — og Björn Þorsteinsson sagn-
fræðingur skrifaði í bók sinni um hin sex.
E. O.
SKÝRINGAR.
„Átökin um landhelgismálið. Hvað gerðist bak
við tjöldin?" var upphaflega skrifuð af Magnúsi
Kjartanssyni, sem grein í „Rétti" 1. hefti 1959,
en siðan gefið út sérprentað í tveim útgáfum
— og er alls 70 síður. Er hér allur undirbúningur
málsins og allur gangur baráttunnar um það rak-
inn svo skilmerkilega að enginn Islendingur ætti
að láta þennan bækling ólesinn. Hægt er að
panta hann frá Alþýðubandalaginu, Grettisgötu
3, meðan upplag endist.
Strax 1973 hafði vinstri stjórnin látið lýsa því
yfir á alþjóðavettvangi með tilkynningu á haf-
réttarráðstefnunni að það væri ætlun hennar
að færa fiskveiðilögsöguna út í 200 milur.
246