Morgunblaðið - 08.01.2006, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 8. JANÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
INDVERJAR og Íslendingar und-
irbúa nú samstarf um rannsóknir á
sviði jarðskjálftaspáa og viðvarana.
Munu þær í fyrsta lagi snúast um að
þróa áfram sjálfvirkt jarðskjálftaeft-
irlitskerfi sem notað hefur verið hér-
lendis um árabil og nýta það líka á
Indlandi, í öðru lagi um jarð-
skjálftaspáarannsóknir í báðum lönd-
um, og í þriðja lagi snýst samstarfið
um svonefnt bráðavárkerfi sem tekur
bæði til jarðskjálfta og eldgosa. Sam-
starf þetta kemur í kjölfar heimsókn-
ar forseta Indlands til Íslands á ný-
liðnu ári en hann lýsti þá áhuga sínum
á að löndin efndu til samvinnu á þessu
sviði.
Jarðeðlisfræðingarnir Steinunn
Jakobsdóttir, deildarstjóri eftirlits-
deildar Veðurstofu Íslands, og Ragn-
ar Stefánsson, forstöðumaður rann-
sóknarútibús Veðurstofunnar við
Háskólann á Akureyri, heimsóttu
Indland nokkru fyrir áramót til við-
ræðna við starfsbræður sína þar. Í
framhaldi af ferðinni lögðu íslensku
og indversku vísindamennirnir fram
tillögur um samstarfið sem nú eru til
skoðunar hjá yfirvöldum beggja
landa.
Mikilvægt að koma upp
eftirlits- og viðvörunarkerfi
Ragnar Stefánsson sagði í samtali
við Morgunblaðið að Indland lægi ná-
lægt miklu jarðskjálftasvæði, meðal
annars í Himalajafjöllum. Skemmst
væri að minnast jarðskjálftanna í
Kasmír síðastliðið haust og síðan
flóðbylgjunnar miklu um jólin í hitt-
iðfyrra í kjölfar jarðskjálfta sem voru
austast á því svæði sem snerti Ind-
land. „Það er mjög mikilvægt fyrir
Indverja ef hægt verður að koma upp
eftirlits- og viðvörunarkerfi vegna
jarðskjálftahættu. Það stafar ekki
síst af því að húsakostur er víða léleg-
ur og stenst ekki mikla jarðskjálfta
sem geta orðið á þessum slóðum,“
segir Ragnar. Því hafi þeir mikinn
áhuga á að kynna sér hvað gerst hef-
ur á þessu sviði hérlendis og vilji efla
frekari rannsóknir í samvinnu við Ís-
lendinga. Hann segir Indverja vilja
taka að sér talsverða vinnu við þessar
rannsóknir en verkefnisstjórn full-
trúa beggja landa myndi stýra verk-
inu. Einnig eru ráðgerðir vinnu-
fundir þar sem skýrt verði frá
einstökum rannsóknaráföngum.
„Í fyrsta lagi snýst samstarfið um
að nýta í Indlandi nýja, íslenska jarð-
skjálftaeftirlitskerfið sem við höfum
þróað frá árinu 1990. Verkefnið felst í
að þróa það kerfi frekar sem myndi
koma að miklu gagni í báðum lönd-
unum. Í öðru lagi myndum við flytja
til þeirra reynslu okkar varðandi
jarðskjálftaspáarannsóknir. Ísland
hefur leitt rannsóknarsamvinnu 8
Evrópulanda á því sviði síðastliðin 15
ár. Við teljum að þessa reynslu megi
heimfæra upp á Indland og nýta að-
ferðafræði okkar þar. Hún hefur ver-
ið nokkuð frábrugðin aðferðafræði
annars staðar varðandi það hvað við
höfum lagt mikla áherslu á að þróa
aðferðir við að nýta mjög litla jarð-
skjálfta til að túlka það sem er að
gerast í jarðskorpunni. Á jarð-
skjálftasvæðum verða agnarlitlir
jarðskjálftar nánast stöðugt og þeir
færa okkur margháttaðar upplýs-
ingar um hvað er að gerast þarna
niðri ef okkur tekst að túlka þær. Við
stöndum mjög framarlega í heim-
inum í að nema og túlka þessa litlu
skjálfta. En það er margt fleira sem
við getum flutt héðan. Við munum
ekki síður verða þiggjendur að mik-
ilvægri langtímareynslu sem Ind-
verjar hafa á sviði jarðskjálfta-
spáarannsókna.“
Knýjandi þörf fyrir
jarðskjálftaspár
„Þriðja verkefnið er svonefnt
bráðavárkerfi sem snýst einkum um
jarðskjálfta og eldgos og smám sam-
an fleiri tegundir af jarðvá. Það kerfi
byggist á því að nýta eins fljótt og
verða má samtímamælingar og eldri
þekkingu til að gefa út viðvaranir
eins fljótt og auðið er, helst að sjálf-
sögðu áður en allt fer af stað. Þetta
kerfi hefur líka verið í þróun hjá okk-
ur í nokkur ár.“
Ragnar segir að fyrir um einum til
tveimur áratugum hafi tiltrú manna á
möguleika jarðskjálftaspáa nokkuð
dofnað. Rannsóknir á því sviði séu
hins vegar nú að eflast á ný og segir
Ragnar að þörfin sé knýjandi fyrir
slíkar rannsóknir, sérstaklega í
mörgum þróunarlöndum.
Tillögur vísindamannanna gera
ráð fyrir fimm ára rannsóknarsam-
starfi. Þrjár rannsóknarstofnanir á
Indlandi, í Nýju Delhi, Dehradun og
Hyderabad, myndu taka þátt og á Ís-
landi yrðu það Veðurstofa Íslands,
Háskóli Íslands og Háskólinn á Ak-
ureyri.
Indverskir og íslenskir vísindamenn undirbúa fimm ára rannsóknarsamstarf
Snýst einkum um jarð-
skjálftaspár og eftirlit
Jarðeðlisfræðingarnir Steinunn Jakobsdóttir og Ragnar Stefánsson eru hér með indverskum vísindamönnum sem
þau ræddu m.a. við um undirbúning rannsóknarsamstarfsins. Tillögurnar eru nú til athugunar hjá stjórnvöldum.
Eftir Jóhannes Tómasson
joto@mbl.is
JÓN Kristjánsson heilbrigðis-
ráðherra afhenti formlega nýtt
húsnæði fyrir Heilsugæsluna
Fjörð við Fjarðargötu í Hafn-
arfirði í fyrradag. Stöðin mun
þjóna íbúum Álftaness og Hafn-
arfjarðar.
Alls munu sex heilsugæslu-
læknar starfa við stöðina, að því
er fram kemur í fréttatilkynn-
ingu frá heilbrigðisráðuneytinu.
Yfirlæknir verður Guðrún Gunn-
arsdóttir og hjúkrunarforstjóri er
Ingibjörg Ásgeirsdóttir.
Á heilsugæslustöðinni verður
veitt almenn læknis- og hjúkr-
unarþjónusta, slysa- og bráða-
þjónusta en auk þess verður síð-
degisvakt alla virka daga frá kl.
18.
Ný heilsu-
gæslustöð í
Hafnarfirði
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Heilsugæslan Fjörður var opnuð formlega á föstudag. Jón Kristjánsson
heilbrigðisráðherra og Guðrún Gunnarsdóttir yfirlæknir skoða aðstöðuna.
LÖGREGLUNNI í Reykjavík var ekki heimilt skv.
ákvæðum laga um persónuvernd að færa upplýsingar
um að einstaklingur hafi verið sviptur ökuleyfi í lög-
regluskýrslu sem gerð var um umferðaróhapp, er hann
varð fyrir síðar og nokkrum árum eftir að hann hafði
endurheimt ökuréttindi sín. Þetta er niðurstaða Per-
sónuverndar, sem fram kemur í nýlegum úrskurði.
Maðurinn sem um ræðir kvartaði til Persónuverndar
yfir því að í lögregluskýrslu, sem gerð var vegna um-
ferðaróhapps, sem hann lenti í, hafi þess verið getið að
hann hafi nokkrum árum áður verið sviptur ökurétt-
indum.
Fóru sjálfkrafa inn í skýrsluna fyrir mistök
Fram kom í svari lögreglunnar að upplýsingarnar
hafi farið sjálfkrafa inn í skýrsluna úr ökuskírteinaskrá.
„Embættið lítur svo á að mistök hafi átt sér stað þeg-
ar umræddar upplýsingar, sem kvartað er yfir, hafa
verið skráðar í ökuskírteinakerfið og síðan ratað inn í
umrædda skýrslu. Beðist er velvirðingar á þessum mis-
tökum,“ sagði m.a. í skýringum lögreglunnar.
Persónuvernd taldi þetta ekki samrýmast ákvæðum
laga um vernd persónuupplýsinga eins og áður segir.
„[…] er það niðurstaða Persónuverndar að Lögregl-
unni í Reykjavík beri að bæta án tafar úr þeim ágöllum
á upplýsingakerfi sem ollu því að upplýsingar um um-
rædda ökuleyfissviptingu færðust í skýrslu lögreglu um
umrætt umferðaróhapp. Þá ber að breyta umræddri
lögregluskýrslu þannig að ekkert komi fram í henni um
að hann hafi eitt sinn verið sviptur ökuleyfi, sbr. og 25.
gr. laga nr. 77/2000 um m.a. skyldu til eyðingar upplýs-
inga sem skráðar hafa verið án tilskilinnar heimildar og
12. gr. reglugerðar nr. 233/2001,“ segir í niðurstöðu
Persónuverndar.
Úrskurður Persónuverndar vegna ökuréttindamissis
Óheimilt að færa eldri upp-
lýsingar í lögregluskýrslu
STJÓRN Samtakanna ’78 hef-
ur sent Karli Sigurbjörnssyni
biskup erindi þar sem hún lýsir
furðu sinni og vonbrigðum með
ummæli hans á nýársdag um
samkynhneigða og hjónaband
þeirra. Telur stjórnin að um-
mæli hans í nýárspredikun í
Dómkirkjunni lýsi fordómum
hans og fáfræði. Í erindinu
kemur fram að í ræðu sinni hafi
hann óskað þess að Alþingi af-
greiddi ekki boðaða breyting-
artillögu Guðrúnar Ögmunds-
dóttur alþingiskonu um heimild
til handa forstöðumönnum trú-
félaga til vígslu samkyn-
hneigðra para. Í því sambandi
hafi biskup sagt „hjónabandið
eiga það inni hjá þjóðinni að því
sé ekki kastað á sorphaugana“.
Stjórnin telur að þessi orð
biskups hafi sært marga og
valdið angist þar sem hann er
talinn mikilvægur leiðtogi þjóð-
arinnar í trúarefnum og völd
hans leyni sér ekki í því tilliti.
Orð hans sé ekki hægt að skilja
á annan veg en að hann telji
fjölskyldulíf samkynhneigðra
eiga heima á sorphaugunum og
að með þeim rétti sem um ræðir
verði heilagt hjónaband gagn-
kynhneigðra saurgað og gert
ómerkt.
Stjórnin bendir einnig á að
biskup kjósi að túlka tillögu
Guðrúnar sem þvingun á þjóð-
kirkjuna til löggiltrar vígslu á
samböndum samkynhneigðra
en svo sé ekki. Þjóðkirkjunni sé
algjörlega í sjálfsvald sett hvort
og hvenær hún stígi það skref
en aðrir söfnuðir eða trúfélög
hafa þann lýðræðislega rétt.
Samtökin
’78 gagn-
rýna
biskup
GREIÐSLUR vegna viðbótarlífeyr-
issparnaðar skerða ekki grunnlíf-
eyri almannatrygginga. Samkvæmt
upplýsingum frá Tryggingastofnun
eru greiðslur vegna viðbótarlífeyr-
issparnaðar meðhöndlaðar með
sama hætti og greiðslur úr skyldu-
bundnum lífeyrissjóðum við út-
reikning bóta.
Að sögn Ágústs Þórs Sigurðs-
sonar, framkvæmdastjóra lífeyr-
istryggingasviðs TR, eru greiðslur
vegna séreignalífeyrissparnaðar
meðhöndlaðar eins og aðrar lífeyr-
issjóðagreiðslur. Þær hafa ekki
áhrif á grunnlífeyri, en geta haft
áhrif á og skert tekjutengda bóta-
flokka lífeyristrygginga á borð við
tekjutryggingu, tekjutryggingar-
auka og heimilisuppbót.
Landssamtök lífeyrissjóða benda
á að TR hafi ávallt meðhöndlað
frjálsan lífeyrissparnað með sama
hætti og greiðslur frá lífeyr-
issjóðum. Í fréttatilkynningu frá
landssamtökunum kemur fram að
það hafi alltaf verið ætlun stjórn-
valda að meðhöndla séreign-
arsparnaðinn með sama hætti og
greiðslur frá lífeyrissjóðum, m.a.
gagnvart bótum almannatrygg-
inga, „og er Landssamtökum lífeyr-
issjóða ekki kunnugt um annað en
að svo verði áfram um ókomna
framtíð.“ Þar kemur einnig fram sú
skoðun að frjáls viðbótarlífeyr-
issparnaður sé hagkvæmasti sparn-
aður almennings sem völ sé á. „Auk
viðbótarframlags frá launagreið-
anda, sem getur numið allt að 2% af
launum er ekki greiddur af honum
fjármagnstekjuskattur vegna
þeirra vaxta sem menn ávinna sér á
sparnaðartímanum og ekki er
greiddur af sparnaðinum erfða-
fjárskattur vegna andláts. Vegna
einstaklingsbundinna aðstæðna
kann hins vegar að vera hagkvæmt
að innleysa lífeyrissparnaðinn áður
en 67 ára aldri er náð og flytja hann
í annað sparnaðarform.“
Viðbótarlífeyr-
issparnaður
skerðir ekki
grunnlífeyri