Morgunblaðið - 08.01.2006, Blaðsíða 30

30 SUNNUDAGUR 8. JANÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
L
ady Olympia var hún
stundum nefnd manna á
meðal, Þórleif Sigurðar-
dóttir heitir hún fullu
nafni, oftast kölluð Þóra.
Nafngiftin Lady
Olympia kom þannig til
að Þóra og eiginmaður hennar
Hjörtur Jónsson ráku um áratuga-
skeið verslunina Olympiu og Þóra
framleiddi lífstykkjavöru undir
framleiðsluheitinu Lady.
Nú er Þóra á Hrafnistu í Hafn-
arfirði og þar hitti ég hana fyrir
skömmu og ræddi við hana um
verslunarferilinn með meiru.
„Ég fæddist í ágúst 1916 í húsi
foreldra minna við Ránargötu og var
átta mánaða þegar ég kom upp á
Laugaveg 30, þar ólst ég upp,“ segir
Þóra þegar ég spyr um upprunann.
„Þetta var voða fínt húsnæði á
Laugaveginum. Ég var fimmta í röð-
inni af systkinum mínum. Við bjugg-
um á hæðinni. Faðir minn var Sig-
urður Oddsson, hann var lengi lóðs á
dönsku varðskipunum. Mamma hét
Herdís Jónsdóttir, ættuð austan úr
Hreppum.
Pabbi varð fyrir slysi þegar ég var
nýfædd. Hann var þá skipstjóri hjá
Geir Zoëga. Hann var fluttur á
Landakot og stóð til að taka af hon-
um hægri handlegginn. Hann fékk
engin laun meðan hann var á sjúkra-
húsinu og þá voru engir peningar til
fyrir mömmu og barnahópinn. Hún
setti húsið þeirra á Laugaveginum í
sölu en enginn vildi kaupa, fólk
hugðist heldur fá húsið á nauðung-
aruppboði.
Mamma hugsaði með sér: „Hver
myndi vilja leigja fólki með fimm eða
sex börn og maðurinn með bilaðan
handlegg? Við fengjum bara ein-
hvern rotinn kjallara.“ Svo hún tók
það ráð að flytja allt sem hún gat
upp á háaloft og tók eitt herbergið
þar fyrir sig og öll börnin, svo leigði
hún út hæðina í bili doktor Guð-
brandi, syni Jóns forna. Þegar pabbi
kom heim af spítalanum var hann
enn með handlegginn en hafði aldrei
fulla hreyfigetu í olnboganum. Hann
fékk þá stöðu sem lóðs og starfaði
við það alla tíð þar til stríðið braust
út, þá fór hann að flytja olíuskip út á
land og þar var honum sökkt. Þetta
var árið 1942 og ég var nýbúin að
eignast annan son minn. Hann átti
að heita Gunnar eftir tengdamóður
minni en áður en hann var skírður
fór pabbi – því lét ég skíra hann Sig-
urð.“
Það var mikið af hestvögnum á
Laugaveginum þá
En hvernig var að alast upp á
Laugaveginum?
„Maður gat þurft að vera í stíg-
vélum allt sumarið, ef rigndi var allt
í pollum, ef það var þurrt þá var ryk-
mökkur og flugur. Það var svo mikið
af hestvögnum á Laugaveginum þá.
Það var kaupmaður á móti okkur,
Jón Bjarnason á Laugavegi 33, hann
hafði sveitaverslun – og líka Guðjón
Jónsson á Hverfisgötu 50. Það var
allt fullt af hrossum og vögnum í
kringum okkur, stundum svo mikið
að beðið var um að lána portið undir
hrossin. Það var nú meiri uppákom-
an, hrossaskítur og flugur út um all-
ar trissur.“
Var ekki bæjarlífið talsvert öðru-
vísi þá?
„Jú, Laugavegurinn var alltaf full-
ur af fólki, að ég tali nú ekki um eftir
að hann var malbikaður. Fólk kom
með bomsur með sér eða einhverjar
skóhlífar sem það fór úr á Lauga-
veginum og geymdi. Ég gæti hafa
verið sjö ára þegar Laugavegurinn
var malbikaður. Ég man að ég var
veik og fékk að sitja við gluggann og
sjá vélarnar. Ég sá þá Stóru-Bríeti,
ég hélt að allar slíkar vélar hétu
Bríetar. Vélin var uppnefnd eftir
Bríeti Bjarnhéðinsdóttur.
Allir gengu Laugaveginn, ég sá
margar konur ganga upp götuna
áleiðis að þvottalaugunum. Mamma
notaði þær ekki, það var kominn
suðupottur heima. Hún notaði þær
að vísu þegar pabbi var slasasður, þá
kom hún börnunum niður og fór svo
seint um kvöldið með þvottinn á
hjólbörum inn í þvottalaugar. Hún
var að koma heim þegar börnin
vöknuðu. Það var ekki mulið undir
konurnar þá.
Mamma var 24 ára þegar hún gift-
ist og pabbi 34 ára. Þau byrjuðu að
búa og á átta árum komu fimm börn,
þrjú bættust við eftir það.
Það var mikið gaman að alast upp
í svona stórum systkinahópi og oft
komu skemmtilegar vetrarstúlkur
utan af landi.
Þær gengu í öll verk, það þurfti að
gera höfuðhreingerningu á hverjum
einasta degi. Svo þurfti að þvo og
stoppa í alla sokka. Maður var að
stoppa í sokka fram á kvöld.
Pabbi var alltaf heima tvo mánuði
á ári, fyrir jólin, þá var skipt um
áhöfn á dönsku varðskipunum. Þá
sat hann og las upphátt við borð-
stofuborðið, við vorum svo að vinna í
kringum hann. Ég ákvað fljótt að ég
ætlaði ekki að giftast sjómanni, þeir
væru svo lítið heima, mér fannst svo
gaman að hafa pabba heima.
Mamma hafði veg og vanda af heim-
ilinu og uppeldinu á okkur krökk-
unum þegar hann var í vinnu.
Pabbi var einn af þeim mönnum
sem fylla húsið þegar þeir koma
heim. Þótt maður vissi ekki að hann
væri heima fann maður það þegar
inn var komið, hann hafði þannig áru
í kringum sig.
Öll blöð voru geymd þangað til
hann kom heim, þá lagðist hann upp
í sesselón og fór að lesa. Þar gekk
maður að honum vísum.
Húsið okkar við Laugaveginn er
timburhús. Þar er nú rekin veitinga-
sala. Mamma bjó í því þangað til hún
dó og nú er búið að selja það.
Það var allt leigt út sem hægt var
lengst af, þá þurftu hús að gefa arð.
Niðri var skósmiður og systir mín
verslaði þar, verslun hennar hét
Lilla. Svo bjuggum við á hæðinni.
Uppi voru einstök herbergi sem
stundum voru leigð einbýlingum.
Það var bara vatn á stigaskörinni,
ekkert klósett var lengi vel í húsinu,
bara kamrar. Vatnssalerni kom árið
1927, þegar vatnslögnin kom. Þetta
þótti mikil nýjung, maður gat meira
að segja farið í bað, hafði áður verið
baðaður í bala.
Varð mjög þreytt og svo veik
Ég fór í barnaskóla á Vatnsstíg 3,
sem var útibú frá Miðbæjarskóla.
Sigurður Jónsson var skólastjóri
barnaskólans, hann leigði þarna
heila hæð og tók börn í kennslu úr
Holtinu og Skuggahverfinu. Ég held
að við höfum verið nær 50 börn sem
byrjuðu þegar ég var sjö ára, 23
börn voru í hverjum bekk. Við vor-
um fyrsta árið frá kl. eitt til þrjú,
næsta ár frá kl. þrjú til fimm, loks
frá kl. átta til 12 fyrir hádegi.
Austurbæjarskóli, sem ég átti að
fara í seinna, var ekki tilbúinn svo ég
fór í Ingimarsskóla. Það var ágætis
skóli.
Ég fermdist ekki fyrr en nær 15
ára, amma mín kom heim frá Am-
eríku 1930, það var svo mikið um að
vera að ferming mín var dregin til
næsta vors.
Það voru mikil viðbrigði að hlaupa
yfir bekk og fara svo í spurningar til
séra Bjarna, þessu fylgdu miklar
setur og langar göngur. Ég varð
mjög þreytt og svo veik, fékk mikla
bólgu í ristilinn. Ég varð að liggja úr
mér krampann. Ég náði prófi en fór
ekki aftur.
Fyrir því voru ástæður.
Móðir mín varð mikið veik og það
fékkst engin vetrarstúlka. Ég varð
að vera heima og hjálpa mömmu.
Systir mín fékk um sama leyti
brjósthimnubólgu. Hjúkrunarkona
kom og setti þeim bakstra tvisvar á
dag. Bróðir minn einn var í Sjó-
Á réttri hillu
Í fjöldamörg ár ráku Þórleif
Sigurðardóttir og Hjörtur
Jónsson verslunina Olymp-
iu og Þóra rak saumastof-
una Lady að auki. Guðrún
Guðlaugsdóttir ræddi við
Þóru um verslunarstarfið og
saumastofuna auk þess að
frétta ýmislegt frá lífsferli
Þóru fyrr og síðar.
Morgunblaðið/Ásdís
Þóra Sigurðardóttir.
Þóra og Hjörtur þegar hann varð níræður.
Brúðarmynd af Þóru og Hirti. Þau giftu sig 31.12. á Mosfelli í Mosfellssveit.
Prestur var sr. Hálfdan Helgason.
Þóra 45 ára á Ráðhústorginu í
Kaupmannahöfn í innkaupaferð.
Mynd þessari var lengi stillt út
hjá götuljósmyndara.
Þóra 1935, nýbyrjuð að vinna hjá
Eimskip.
Þóra 17 ára í nýjum kjól uppi á
þaki á Verslun Guðsteins Eyjólfs-
sonar.
Þóra 16 ára í nýjum ballkjól sem
mamma hennar saumaði að fyr-
irsögn Þóru.
Þóra 10 ára inni í porti við
Laugaveg 30.