Morgunblaðið - 08.02.2006, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. FEBRÚAR 2006 21
MINNSTAÐUR
Strandir | „Viðtökurnar hafa verið mjög góðar
og á annað þúsund manns heimsækja fréttavef-
inn okkar daglega,“ segir Jón Jónsson þjóð-
fræðingur á Kirkjubóli í Hólmavíkurhreppi en
hann hefur haldið úti glæsilegu vefsetri um
Strandasýslu, strandir.is, í um það bil eitt ár.
Jón hefur nú auglýst vefinn til sölu og segir
hann geta orðið eftirsóknarvert atvinnutæki-
færi.
„Ég tel vefinn mikilvæga tengingu fyrir
brottflutta Strandamenn við héraðið og ekki er
hann síður skemmtilegur fyrir heimamenn. Við
höfum einbeitt okkur að fréttum af mannlífinu
en lítið verið í svokölluðum hörðum fréttum, að-
allega eru þetta jákvæðar mannlífsmyndir sem
tengjast fólkinu sem hér býr og viðburðum sem
eru á dagskrá. Sá sem vildi skapa sér atvinnu af
þessu gæti hugsanlega eflt vefinn enn frekar
með því til dæmis að fá fyrirtæki og stofnanir til
að auglýsa á honum eða með þjónustusamn-
ingum við sveitarfélög og fyrirtæki.“
Jón tekur þó fram að hann haldi áfram með
vefinn á svipuðum nótum á meðan enginn býður
sig fram til að taka við honum. Ástæðuna fyrir
söluhugleiðingum segir hann aðallega vera þá
að erfitt sé að reka slíkan fréttavef í dreifbýlinu
vegna tölvutenginga en ADSL-tenging verður á
næstunni komin í kauptúnið Hólmavík en varla í
nálægar sveitir.
Ábúendatal fyrir Strandir
Jón hefur í mörg horn að líta og segist hafa
hug á að snúa sér meira að sínu fagi og einbeita
sér að verkefnum í þjóðfræðinni á næstunni,
hugurinn standi ekki til að verða blaðamaður og
vefritstjóri í fullu starfi.
„Sem stendur er ég að vinna að heilmiklu
ábúendatali fyrir Strandasýslu sem er á loka-
stigi. Þar verða jarðalýsingar og myndir af bú-
um og búaliði, en bókin kemur út núna á næst-
unni. Í framhaldinu stefni ég síðan að því að
beita kröftum mínum í auknum mæli að upp-
byggingu Galdrasýningar á Ströndum, styrkja
innviði hennar og efla það fræðilega starf sem
þar fer fram og sjálfseignarstofnunin Stranda-
galdur stendur fyrir.
Við erum ekki bara að byggja upp Galdrasýn-
inguna sjálfa, heldur erum við þátttakendur að
allskonar fræði- og menningarverkefnum. Til
dæmis má nefna samstarfsverkefni í fornleifa-
rannsóknum ásamt Náttúrustofu Vestfjarða
þar sem verið er að rannsaka hvalveiðar Baska
við Íslandsstrendur á 17. öld. Þá eru útgáfu-
verkefni í undirbúningi.“
Þá segist Jón vilja efla enn frekar fleiri menn-
ingarverkefni sem eru í gangi á Ströndum eins
og starfsemi Sauðfjársetursins, sem er safn um
sauðfjárbúskap Strandamanna. Á vegum þess
hefur undanfarna vetur til dæmis verið haldin
fjögurra kvölda spurningakeppni að fyrirmynd
Gettu betur og hefst keppnin á næstu dögum.
Galdramál tengjast sýslunni
Jón er einn upphafsmanna að stofnun galdra-
safns í Strandasýslu. „Hugmyndin að stofnun
safns sem tengdist göldrum kom fyrst fram árið
1995 þegar lögð var fram skýrslan – Ferðaþjón-
usta og þjóðmenning – og var það verkefni
styrkt af nýsköpunarsjóði námsmanna.“
Milli námsára við Háskóla Íslands vann Jón
síðan ásamt Magnúsi Rafnssyni bókmennta-
fræðingi að öflun heimilda með það að markmiði
að stofna safn sem tengdist göldrum.
„Í framhaldi af því fór fram mikið þróun-
arstarf. Farið var í gegnum handritasöfn, unnið
úr þjóðsögum í því skyni að gera efnið aðgengi-
legt og læsilegt almenningi ásamt því að skrá
það. Uppbygging safnsins og sýningarinnar var
styrkt meðal annars af ríkinu, Byggðastofnun,
Framleiðnisjóði, einstaklingum og fyr-
irtækjum.“
Kotbýli kuklarans í Bjarnarfirði
Galdrasafnið á Hólmavík var formlega opnað
sumarið 2000, en það var fyrsti hlutinn í því
verkefni að byggja upp sýningar tengdar göldr-
um í Strandasýslu. Fyrir utan galdrasýninguna
á Hólmavík er lokið við Kotbýli kuklarans sem
opnað var á Klúku í Bjarnarfirði síðastliðið sum-
ar. Þar var hlaðinn bær úr torfi, grjóti og reka-
viði og stendur hann í nálægð við þann stað sem
bústaður Svans galdramanns á Svanshóli er tal-
inn hafa staðið en hans er meðal annars getið í
Njálu.
Þar sést hvernig alþýðan bjó, hugsaði og hvað
hún hafði fyrir stafni. Næsta skref er síðan sýn-
ingaráfanginn í Trékyllisvík þar sem m.a. verða
tekin fyrir galdramál sýslunnar sem upp komu
þegar þrír menn voru brenndir á báli í Árnes-
hreppi á 17. öld.
Ekki bjartsýnn á þróun byggðar
Fyrir fimm árum ákváðu Jón og kona hans
Ester Sigfúsdóttir að flytja ásamt fjórum börn-
um sínum úr Reykjavík og festa kaup á fyrr-
nefndri jörð, Kirkjubóli. Börnin stunda skóla á
Hólmavík sem er í um tíu kílómetra fjarlægð.
Jón segir ánægjulegt hvað skólinn sé góður og
hafi á að skipa hæfum stjórnendum og starfs-
mönnum. Á Kirkjubóli er nú rekin ferðaþjón-
usta, en áður var á þessari kostajörð rekið stórt
fjárbú og þar var Sparisjóður Strandamanna
löngum til húsa.
„Hérna voru tvö íbúðarhús og í fyrstu var
annað húsið eingöngu notað til að taka á móti
gestum, en nú höfum við breytt neðri hæðinni í
húsinu sem við búum í og fjölgað gistirýmum og
getum tekið á móti yfir 20 manns í uppbúin rúm.
Ég tel að á þessu svæði væri hægt að efla ferða-
þjónustu til muna með fleiri gististöðum og
meiri afþreyingu fyrir ferðamenn.“
Þegar talið berst að byggðaþróun á svæðinu
segist Jón ekki sérlega bjartsýnn þótt hann hafi
sjálfur kosið að snúa aftur á heimaslóðir en
hann er uppalinn á bænum Steinadal í Brodda-
neshreppi.
„Það er eftirsóknarverð staða að vera sjálfs
sín herra og gott að ala upp börn á svona stað í
friðsæld og við frjálsræði. En fólksfækkun á
svæðinu heldur áfram svo mér er hálfpartinn
hætt að lítast á blikuna. Það er svo margt sem
fer um leið og fólkinu fækkar, það verður til
dæmis erfitt að halda uppi hefðbundnu fé-
lagslífi. Ég held að stjórnvöld á landsvísu og
heima fyrir verði að koma að byggðamálum í
mesta dreifbýlinu með einhverjum afgerandi
hætti til að hægt verði að snúa vörn í sókn. Mér
finnst ekkert slíkt vera í gangi,“ sagði Jón Jóns-
son að lokum.
Jón Jónsson auglýsir vefinn strandir.is til sölu vegna lélegs tölvusambands í sveitinni
Eftirsóknar-
vert að vera
sjálfs sín herra
Morgunblaðið/Arnheiður Guðlaugsdóttir
Fjölskyldan Það er gott að ala upp börn á svona stað. Hér eru Ester Sigfúsdóttir og Jón Jóns-
son með börn sín, frá vinstri Arnór, Sigfús Snævar, Jón Valur og Dagrún Ósk.
Eftir Arnheiði Guðlaugsdóttur
Aðaldalur | Dans setti svip sinn á mannlífið í Aðaldal á dögunum, því Dans-
skóli Jóns Péturs og Köru var með kennslu í dansi bæði í leikskólanum og
grunnskólanum. Á kvöldin var svo fullorðna fólkið í danskennslu sem var
mjög vel sótt, en yfir fjörutíu manns úr skólahverfinu, foreldrar og aðrir,
mættu á æfingarnar.
Þegar kennslunni lauk var efnt til sýningar í félagsheimilinu Ýdölum þar
sem afraksturinn var sýndur. Voru þar margir mættir til þess að sjá krakk-
ana sem höfðu mikið lært og þykir þetta mjög gagnleg og góð tilbreyting.
Nemendur leikskólans voru, eins og oft áður, með skemmtileg tilþrif og
var mikið fyrir þeim klappað. Þeirra á meðal voru þau Guðrún Gísladóttir
og Tístran Blær Karlsson sem hér sjást á myndinni að tjá tónlistina með
höndunum.
Morgunblaðið/Atli Vigfússon
Mikið dansað í Aðaldal
LANDIÐ