Morgunblaðið - 10.02.2006, Blaðsíða 30

30 FÖSTUDAGUR 10. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
KJÓSENDUM hefur á und-
anförnum misserum orðið tíðrætt
um ýmiss konar mistök í verkleg-
um framkvæmdum og tæknilegum
útfærslum sem sam-
þykktar hafa verið í
borgarstjórn. Má þar
nefna færslu Hring-
brautar og hvernig
leiðakerfi strætisvagn-
anna var breytt. Einn-
ig benda menn á
ákveðið skilningsleysi
borgaryfirvalda á því
að gatnakerfið virki
vel og sem dæmi er
tekið að borgarstjórn
var komin fram á
fremsta hlunn að sam-
þykkja kröfu sam-
gönguráðherrans um að Sunda-
braut yrði lögð í innri leið.
Með því að kjósa verkfræðing í
borgarstjórn myndu snarminnka
líkurnar á því að mistök af fyrr-
nefndu tagi ættu sér stað.
Sundabraut í ytri leið
Það var gaman að vera á opnum
fundi Framkvæmdaráðs Reykjavík-
ur s.l. haust og fylgjast með kröft-
ugum málflutningi íbúasamtakanna
báðum megin við Elliðaárvoginn
þegar þeir mótmæltu fyrirætlunum
stjórnvalda um að leggja Sunda-
brautina í innri leið. Þetta hafa
stjórnvöld ætlað sér nokkuð lengi
og hafa þar með skellt skollaeyrum
við vel rökstuddum ábendingum
fólksins beggja vegna vogsins, um
margt neikvætt, sem yrði fylgi-
fiskur þeirrar ákvörðunar. Eins og
t.d. óviðunandi umferðarhávaði,
aukinn gegnumakstur í íbúabyggð
og meiri aukning á umferð á hinni
umferðarþungu Miklubraut en ef
ytri leið er farin.
Það gætu verið bjartari tímar
fram undan, en einn vel heppnaður
fundur er ekki nóg. Íbúarnir
beggja vegna vogsins verða að nota
öll tækifæri til þess að auka lík-
urnar á því að fallist
verði á málflutning
þeirra um að Sunda-
braut verði lögð í ytri
leið.
Ein ágæt aðferð til
þess að þrýsta á málið
er að skipta sér af
uppröðun stjórn-
málaflokkanna á fram-
boðslistum og eitt slíkt
tækifæri gefst um
næstu helgi þegar
Samfylkingin heldur
opið prófkjör.
Ég var á þessum
fundi framkvæmdaráðsins og fór-
um við tveir stjórnarmenn í Sam-
tökum um betri byggð upp í ræðu-
stólinn og studdum sjónarmið
íbúanna og hlutum fyrir dynjandi
lófaklapp.
Strætisvagnakerfið
verði lagfært
Nú eru boðaðar ýmsar breyt-
ingar á leiðakerfi strætisvagnanna
og er ekki vanþörf á. Ég vil benda
á sérlega mikla afturför í þjónustu
í ýmsum úthverfum þar sem sumir
farþegar þurfa að ganga miklu
lengri leið en áður og fara yfir
þunga og hraða umferð á götum
þar sem áður voru engar stoppi-
stöðvar.
Ég mun á næsta kjörtímabili, fái
ég til þess nægan stuðning, sjá til
þess að þjónusta Strætó b/s verði
þegar á heildina er litið betri en
hún hefur verið undanfarin ár.
Enda mikið réttlætismál fyrir stór-
an hóp fólks að hún sé í góðu lagi.
Sérstaklega mun ég huga að stytt-
ingu gönguleiða og að öryggi
strætisvagnafarþeganna sé aukið á
gönguleiðum þeirra að og frá
stoppistöðvunum.
Hér er enn eitt verkefni fyrir
verkfræðing að vinna að.
Aukið umferðaröryggi
Árangursríku starfi við fækkun
umferðarslysa haldið áfram. Borgin
hefur staðið sig miklu betur en rík-
ið í þessum málum síðan R-listinn
tók við en slysum hefur fækkað um
rúmlega 50% á tæpum áratug. Um-
ferðarslysum fækki um 25% á
næstu 5 árum og yrði borgin þá
komin í hóp bestu borga í heim-
inum á þessu sviði. Ég er mjög
stoltur af því að hafa komið ágæt-
um kafla inn í stefnuskrá R-listans
árið 1994 þar sem lofað var að
fækka umferðarslysum með skipu-
lögðum hætti um 20% fyrir árið
2000. Það tókst og gott betur.
Því vil ég nú, enn á ný taka póli-
tískt frumkvæði í málinu og vil
fækka umferðarslysum til viðbótar
um 25% á árunum 2007–2012.
Fjárframlag borgarinnar til þess-
ara mála síðan 1994 hefur verið
mjög myndarlegt og arðurinn
geysigóður, bæði hagrænt og ekki
síður í fækkun mannlegra harm-
leika. Málið er því bæði hart mál
og ekki síður mjúkt mál, þ.e.a.s.
dæmigert áhugamál verkfræðings!
Vatnsmýrarbyggð
geysilega arðsöm
Verkfræðingar eru góðir í að
reikna út arðsemi á fram-
kvæmdum. Ég hef lagt fram minn
skerf við að sýna fram á arðsemi
Vatnsmýrarbyggðar. Með þessari
byggð sem kemur eftir brottför
flugvallarins græða nánast allir Ís-
lendingar. Borgarsjóður fær í kass-
ann 60 milljarða kr. vegna sölu á
lóðum og gæti með þeim borgað
allar skuldir borgarsjóðs og borg-
arfyrirtækja eða sent hverri fjöl-
skyldu í Reykjavík u.þ.b. 1,5 millj-
ónir kr. í pósti. Þess utan myndi
borgin spara sér gerð nýrra útivist-
arsvæða upp á 20 milljarða kr. Rík-
ið myndi fá 30 milljarða kr. fyrir
sínar lóðir en frá þeim gróða
myndu dragast 10 milljarðar kr.
vegna gerðar nýs flugvallar í jaðri
höfuðborgarsvæðisins.
Fasteignaeigendur vestan
Kringlumýrarbrautar myndu við
brottför flugvallarins fá að með-
altali 15% hækkun á fasteign sinni
sem þýddi t.d. fyrir meðalíbúð
a.m.k. 3–4 milljónir kr.
Lýðræðið er mikilvægt og kosn-
ingar eru stór hluti þess. Kjós-
endur eiga að kjósa þá til trún-
aðarstarfa sem bjóða upp á að
berjast fyrir þeirra stærstu hags-
munamálum og tala alveg skýrt,
bjóða ekki upp á neina loðmullu.
Ég tel mig hafa talað alveg skýrt
og er reiðubúinn til starfa!
Verkfræðing vantar í borgarstjórn
Eftir Gunnar H. Gunnarsson ’Kjósendur eiga að kjósaþá til trúnaðarstarfa sem
bjóða upp á að berjast
fyrir þeirra stærstu hags-
munamálum og tala alveg
skýrt, bjóða ekki upp á
neina loðmullu.‘
Gunnar H. Gunnarsson
Höfundur er umferðaröryggisverk-
fræðingur hjá borginni og stjórnar-
maður í Samtökum um betri byggð og
stefnir á 4.–5. sæti í prófkjöri
Samfylkingarinnar í Reykjavík.
Prófkjör Reykjavík
UNDANFARNAR vikur hefur
mikil umræða farið fram um ágæti
frekari virkjunar vatns- og gufuafls
og um ágæti áframhaldandi upp-
byggingar áliðnaðar á
Íslandi. Sýnist þar sitt
hverjum eins og geng-
ur þótt nýleg könnun
IMG Gallup sýni að
mikill meirihluti Ís-
lendinga styður áfram-
haldandi nýtingu end-
urnýjanlegra
orkuauðlinda hér-
lendis, og að mun fleiri
eru fylgjandi en mót-
fallnir áframhaldandi
uppbyggingu áliðn-
aðar. Samtök atvinnu-
lífsins, Samtök iðn-
aðarins og Samorka héldu á
dögunum ráðstefnu um gildi ál- og
orkuframleiðslu á Íslandi undir heit-
inu Orkulindin Ísland. Þar var meðal
annars fjallað um álitaefni í þessu
sambandi á sviðum umhverfis- og
efnahagsmála, en deilur um virkj-
anir og álver hafa einkum snúist um
þessa tvo málaflokka. Þar komu hins
vegar einnig fram ýmsar áhugaverð-
ar upplýsingar, meðal annars um há-
tæknistörf í virkjunum og álverum,
og almennt séð um góð og vel launuð
störf í álverum. Af umræðunni
mætti oft ætla að þessu væri þver-
öfugt farið.
Fyrsti
hátækniiðnaðurinn
Í umræðum um virkjanir og álver
er þessum greinum oft stillt upp
andspænis hátækniiðnaði. Stafar
það einkum af erfiðleikum þeirra
fyrirtækja – líkt og fleiri útflutnings-
og samkeppnisgreina – út af háu
gengi krónunnar þessi misserin.
Hágengið verður þó ekki nema að
hluta rakið til mikilla virkjana- og ál-
versframkvæmda en kerfisbreyt-
ingar á fjármálamarkaði, og mikil
eignaaukning í kjölfarið, vega þar
þyngra. Það sem gleymist hins veg-
ar í þessari umræðu er sú staðreynd
að virkjun raforku og álframleiðsla
voru fyrstu hátæknigreinarnar í ís-
lensku atvinnulífi, líkt og fram kom
fram í erindi Ágústs Valfells, lektors
við tækni- og verkfræðideild Háskól-
ans í Reykjavík, á fyrrnefndri ráð-
stefnu.
Ágúst fjallaði meðal annars um
gríðarlegt mikilvægi orku- og ál-
framleiðslu í þróun íslensks sam-
félags úr einföldu bændasamfélagi
yfir í fjölbreytt þekkingarsamfélag.
Hann lagði áherslu á að hátækni yrði
ekki til í tómarúmi og nefndi meðal
annars að virkjanir reistar á eftir
Búrfellsvirkjun hafa verið hannaðar
af Íslendingum, og að uppbygging-
unni, viðhaldi og þjónustu hefur að
mestu verið sinnt af íslenskum sér-
fræðingum. Þá hefur Landsvirkjun
undanfarin ár varið um tveimur
milljörðum árlega til kaupa á rann-
sóknar- og hönnunarþjónustu. Þetta
eru dæmi um þau miklu umsvif í
ýmsum hátækni- og rannsókn-
arstörfum sem fylgja framleiðslu
orku og áls í íslensku atvinnulífi.
Sumar af stærstu verkfræðistofum
Íslands er að finna innanhúss í orku-
og álfyrirtækjum. Margir þeirra sér-
fræðinga sem starfað hafa við fram-
kvæmdir, rekstur og þjónustu við
þessar greinar hafa síðar horfið til
starfa í öðrum greinum, en eins og
fyrr segir þá verður hátækni ekki til
í tómarúmi.
Á ráðstefnunni fjallaði Gunnar
Tryggvason, fjármálastjóri Enex,
um starfsemi fyrirtækisins að út-
flutningi þekkingar og að verðmæta-
sköpun víða um heim í krafti ís-
lenskrar þekkingar á
sviði virkjunar vatns-
orku og jarðvarma.
Virkjun orkuauðlinda
og framleiðsla á áli eru
hvort tveggja dæmi um
hátækni- og þekking-
ariðnað í íslensku at-
vinnulífi.
Góð og vel
launuð störf
Oft er talað niðrandi
um þá framtíðarsýn að
börnin okkar eigi jafn-
vel eftir að vinna í ál-
verum. Þannig er í raun iðulega tal-
að með fullkominni lítilsvirðingu um
störf og lífsviðurværi þúsunda Ís-
lendinga. Í erindi Gylfa Arnbjörns-
sonar, framkvæmdastjóra ASÍ, á
títtnefndri ráðstefnu kom hins vegar
fram að í álverum er boðið upp á góð
og vel launuð störf. Þannig er með-
alstarfsaldur í álverinu í Straumsvík
með því lengsta sem gerist, eða yfir
15 ár í árslok 2005. Veltuhraði
starfsmanna er einnig með því
lægsta sem þekkist, eða 3,5–4% í ál-
iðnaði árið 2004, þannig að menn láta
nánast ekki af störfum í álfyrirtækj-
unum nema vegna aldurs. Í sam-
anburði skiptir um þriðjungur fé-
lagsmanna í ASÍ um störf árlega. Þá
sagði Gylfi álverin í fararbroddi í ör-
yggis- og aðbúnaðarmálum og sýndi
fram á að regluleg mánaðarlaun
verkafólks og iðnaðarmanna í álver-
um væru mun hærri en meðallaun
þessara hópa á landsvísu. Þetta er
ekki beinlínis lýsing á störfum sem
verðskulda þá neikvæðu umræðu
sem þessi fyrirtæki og starfsfólk
þeirra þurfa iðulega að sitja undir.
Mál að linni
Ljóst er að komi til stórra virkj-
ana- og álversframkvæmda á næstu
árum gerir það miklar kröfur til hag-
stjórnar, bæði ríkis og sveitarfélaga,
og öflugar mótvægisaðgerðir á sviði
opinberra fjármála gríðarlega mik-
ilvægar. Jafnframt er ljóst að við
hvers kyns framkvæmdir við virkj-
anir og álver verður að hafa lág-
mörkun umhverfisáhrifa að leið-
arljósi og ganga um íslenska náttúru
af virðingu. Þessi mál þarf að ræða
og vanda til verka. Hins vegar er mál
að linni þeim ofurneikvæðu ummæl-
um sem iðulega eru látin falla í þessu
sambandi um eðli og ágæti starfa við
virkjanir og áliðnað. Þarna er á ferð-
inni mikill fjöldi hátæknistarfa og al-
mennt séð góð og vel launuð störf
sem óvenju langur starfsaldur ber
vitni.
Erindin á sa.is
Framangreind erindi ráðstefn-
unnar og fjölmörg önnur áhugaverð
erindi sem þar voru flutt er öll að
finna á vef SA, sa.is, auk nefndrar
könnunar IMG Gallup og umfjöll-
unar um fjörlegar pallborðs-
umræður.
Orka og ál: hátækni
og góð störf
Gústaf Adolf Skúlason
fjallar um hátækni ’Þarna er á ferðinni mikill fjöldi hátækni-
starfa og almennt séð
góð og vel launuð störf
sem óvenju langur starfs-
aldur ber vitni.‘
Gústaf Adolf Skúlason
Höfundur er forstöðumaður
stefnumótunar- og samskiptasviðs
hjá Samtökum atvinnulífsins.
HUGSJÓNIR skipta máli. Er-
indi jafnaðarmanna í stjórnmálum
er öðru fremur að tryggja öllum
jöfn tækifæri. Jöfn
tækifæri tryggja
samheldni og sam-
stöðu í samfélaginu
og virkja mannauð
borgarsamfélagsins.
Það búa ekki allir við
jöfn tækifæri í borg-
inni. Skólafólk getur
bent á sjö og átta ára
börn sem mjög lík-
legt er að lendi utan
vegar í framtíðinni,
detti úr skóla, lendi í
afbrotum eða fíkni-
efnum. Börn af er-
lendum uppruna eru
mörg illa í sveit sett.
Þau sem skila sér
ekki í leikskóla eru
þegar komin aftar í
röðina þegar grunn-
skólaganga hefst.
Þess vegna skiptir
gjaldfrjáls leikskóli
máli í þessu sam-
hengi. Ástæðurnar
geta verið marg-
víslegar: Fátækt, of-
beldi, áfengisvandi,
sundraðar fjöl-
skyldur, brenglað
verðmætamat og for-
gangsröðun foreldra og skilnings-
skortur á mikilvægi og forvarn-
argildi þess að eyða tíma með
börnum. Lausnir á félagslegri út-
skúfun, sem svo hefur verið köll-
uð, þurfa forgang. Borgin er í
ágætri aðstöðu til að beita afli,
kunnáttu, þekkingu og sambandi
við fólk til að rétta hlut þeirra
sem ekki eru alveg með. Það er
meðal annars hægt með gjald-
frjálsum leikskóla, gjaldfrjálsum
hádegisverði í grunnskólanum,
samfelldum skóla, samþættingu
skóla-, tómstunda-, íþrótta- og
listastarfs, námskeiðum fyrir for-
eldra, meiri áhrifum foreldra-
félaga í skólunum.
Við eigum einnig
að beita öðrum,
óhefðbundnum lausn-
um. Við eigum að
vinna með sjálf-
boðaliðasamtökum,
trúfélögum og áhuga-
fólki sem vill vinna að
meiri samheldni og
samstöðu. Við eigum
að virkja meir sjálf-
boðið starf, s.s. for-
eldrafélaga, Heimilis
og skóla, rauðakross-
félaga og stuðnings-
fjölskyldna.
Sterkar
fjölskyldur
Það eru gömul
sannindi og ný að
besta forvörn við út-
skúfun er samheldin,
sterk fjölskylda.
Gjaldfrjáls leikskóli,
hádegisverður fyrir
alla, námskeið fyrir
foreldra: allt miðar
þetta að því að
styrkja fjölskylduna í
Reykjavík. Ef okkur
tekst að bæta leik-
skólann, grunnskólann og skipu-
lagið í borginni, þá fá fjölskyldur
í borginni meir af því sem þær
þurfa mest: tíma. Það á að vera
forgangsverkefni næsta kjör-
tímabils í Reykjavík.
Allir með –
enginn út undan
Eftir Kjartan Valgarðsson
Kjartan Valgarðsson
’Ef okkur tekstað bæta leikskól-
ann, grunnskól-
ann og skipulag-
ið í borginni, þá
fá fjölskyldur í
borginni meir af
því sem þær
þurfa mest:
tíma.‘
Höfundur er markaðsstjóri og
sækist eftir 3. sæti í prófkjöri
Samfylkingarinnar í Reykjavík.
Prófkjör Reykjavík
flísar
Stórhöfða 21, við Gullinbrú,
sími 545 5500.
www.flis.is ● netfang: flis@flis.is
Allt fyrir baðherbergið