Morgunblaðið - 30.03.2006, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. MARS 2006 25
DAGLEGT LÍF Í MARS
Mikilvægt er að botninn ápottum sé sléttur og aðpotturinn passi áhelluna því þá dreifist
hitinn jafnt, innihaldið hitnar hraðar
og orka fer ekki til spillis að óþörfu.
 Álpottar leiða vel hita og henta
vel fyrir alls konar rétti, t.d. mjólk-
urrétti, sósur og hrísgrjón. Ekki er
þó hentugt að geyma matvæli í þeim.
 Pottar úr ryðfríu stáli henta
einnig vel fyrir alla rétti, sérstaklega
vatn, kartöflur og súran vökva, en
mjólkurrétti ætti að sjóða við mjög
vægan hita. Þá má þvo í uppþvottavél
og ryðfrítt stál er almennt mjög
sterkt efni. Ekki ætti að geyma mat-
væli í stálpottum.
 Steypujárnspottar henta vel
fyrir rétti sem þurfa að sjóða lengi.
Samt ekki grjónagraut eða aðra rétti
með mjólk. Steypujárn er slitsterkt
og ekki viðkvæmt fyrir ofhitnun.
Steypujárnspotta má hins vegar
hvorki setja í uppþvottavél né þvo
með sápu.
 Teflonhúðaðir pottar eða pottar
með annarri húð sem hrindir frá sér
henta vel til allrar almennrar mat-
reiðslu en kannski best fyrir þá rétti
sem hafa tilhneigingu til að brenna
við, t.d. grjónagraut. Nota þarf tré-
eða plastáhöld því stálspaðar eða
-skeiðar geta rispað húðina og gert
þannig pottinn ónothæfan. Teflon-
potta er auðvelt að þrífa og þá má
setja í uppþvottavél.
Handfangið skiptir máli
Pottar geta verið ýmiskonar, þ.e.
með einu handfangi eða tveimur. Þau
geta verið úr sama efni og potturinn
eða úr plasti. Ef handföngin eru úr
málmi er jafnvel hægt að setja pott-
inn inn í ofn sem hluta af matreiðsl-
unni.
Segulmagnaðir botnar
á spanhellur
Val á pottum getur líka farið eftir
hvers konar eldavél er á heimilinu.
Það nýjasta er svokallaðar spanhellur
sem ekki hitna á yfirborðinu. Þær
minna á keramikhellur í útliti og
hægt er að stjórna hitanum þannig að
hann breytist hratt þannig að minnir
á gashellur. Spanhellur eru orkuspar-
andi en á þær þarf potta með seg-
ulmögnuðum botnum, t.d. úr steypu-
járni eða með botni úr segulmögnuðu
ryðfríu stáli.
Sléttur botn á pottum skiptir enn
meira máli ef hellurnar á eldavélinni
eru úr keramiki eða spanhellur en
ekki gamaldags steypujárnshellur.
Botninn á annaðhvort að vera alveg
sléttur eða jafnvel aðeins kúptur inn á
við, því hitinn þenur málminn út. Best
er ef botninn á pottinum er nokkrum
millimetrum meiri í þvermál en hell-
an því þá er hitinn nýttur til hins ýtr-
asta. Ef potturinn er minni en hellan,
nýtist hitinn ekki sem skyldi. Ef botn-
inn er skakkur þarf að nota allt að
30% meiri orku en ella.
Pottar með álbotni eða emaler-
uðum eða lökkuðum botni geta skilið
eftir sig för á keramikhellum. Reyna
ætti að ná þeim í burtu um leið og
hellan hefur kólnað því annars getur
orðið mjög erfitt að ná þeim af.
Hraðsuðukanna sparar orku
Þegar orkusparnaður er hafður í
huga gæti verið happaskref að nota
hraðsuðukönnu í meira en bara te og
kaffi. Hana er líka hægt að nota til að
forsjóða vatn til að setja í pott með
pasta eða kartöflum, eins og bent er á
á vef sænsku neytendasamtakanna.
Fleiri orkusparandi ráð á vef sænsku
neytendasamtakanna eru t.d. að nota
eins lítið vatn og mögulegt er til að
sjóða eitthvað á eldavélinni. Lækka
ætti hitann um leið og byrjar að
sjóða. Alltaf ætti að nota lok. Reyna
ætti að nýta eftirhitann eins og mögu-
legt er, þ.e. slökkva á hellunni nokkr-
um mínútum áður en maturinn á að
vera tilbúinn. Þetta á að sjálfsögðu
ekki við um spanhellur. Halda ætti
hellunum hreinum því óhreinindi
geta virkað sem einangrun og þar af
leiðir óþarfa orkueyðsla.
Hvernig potta er best að nota?
 NEYTENDUR
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Ef handföngin á pottum eru úr málmi er jafnvel hægt að setja þá inn í ofn
líka sem er þá viss hluti af matreiðslunni.
Val á pottum í eldhúsið
getur skipt máli með til-
liti til eldavélartegundar,
orkusparnaðar og hrá-
efnis sem skal elda.
Steingerður Ólafsdóttir
skoðaði ýmsar tegundir
af pottum.
Hraðsuðukönnu er líka
hægt að nota til að
forsjóða vatn til að
setja í pott með pasta
eða kartöflum
steingerdur@mbl.is
Páskakaffi
Veislukaffi frá Te og kaffi er
komið í verslanir og verður í sölu
fram á vor. Þetta er árstíðabundin
tegund og fær því alveg sérstakan
búning en það er fagurgrænt í stíl
við páskana. Veislukaffið er silki-
mjúkt með mjög góðri fyllingu og
rjómasúkkulaðikenndu eftirbragði.
Hægt er að fá Veislukaffi í öllum
sérverslunum Te og kaffi, Fjarð-
arkaupum, Hagkaupum, 10/11 búð-
unum, Nóatúni, Miðbúðinni, Spar-
verslun og Melabúðinni.
 NÝTT
TÖLVULEIKUR sem æfir heilann
og metur aldur hans er væntan-
legur á markað. Upplagður aldur
fyrir heila er tuttugu ár, að því er
fram kemur á fréttavef Svenska
Dagbladet. Nintendo mun markaðs-
setja tölvuleikinn Dr. Kawashima’s
Brain Training. Ryuta Kawashima
er japanskur vísindamaður sem
stundar rannsóknir á heilanum og
virkni hans þegar einhver gefur
skjót svör við einföldum spurn-
ingum, t.d. léttum stærðfræðidæm-
um. Á grundvelli þessa hefur hann
þróað leik sem samanstendur af
prófum á níu mismunandi sviðum.
Þegar leikurinn hefur verið spil-
aður um stund getur tölvan reiknað
út aldur heila spilarans. Best er að
vera tuttugu ára heili og með því að
spila leikinn á hverjum degi á að
vera hægt að yngja heilann upp.
Morgunblaðið/Þorkell
Tölvuleik-
urinn æfir
heilann
 TÆKNI
�
��
�
��
�
��
��
�
��
�
�
���
�
�
�
�
�
AFSLÁTTUR
25-40%
Sími: 534 5200
Bæjarlind 4, Kópavogi
www.draumarum.is
FRÁBÆR TILBOÐ ALLA HELGINA
40% AFSLÁTTUR AF
25% AFSLÁTTUR AF
IBIZA RÚMI 160x200
HÁGÆÐA BÓMULLARSLOPPUM
ADVANCE OG BALANCE
HEILSUKODDUM
VÖLDUM RÚMGÖFLUM
verð áður kr. 81.066 verð nú kr. 48.640
STÓRT PÁSKAEGG FRÁ NÓA SÍRÍUS FYLGIR
ÖLLUM SELDUM RÚMUM
ÖLLUM PALAZZO RÚMUM