Morgunblaðið - 07.04.2006, Blaðsíða 30

30 FÖSTUDAGUR 7. APRÍL 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
SÝNILEG LÖGGÆZLA
Viðræðuhópur dómsmála-ráðuneytis, lögreglu ogborgaryfirvalda um lög-
gæzlumál í Reykjavík hefur kynnt
dómsmálaráðherra niðurstöður
sínar og tillögur um framtíð lög-
gæzlumála í höfuðborginni.
Þar er m.a. gert ráð fyrir, að
eftirlitsmyndavélum verði fjölgað
í miðborginni, að samstarf lög-
reglu og dyravarða á skemmti-
stöðum verði aukið, að auka upp-
lýsingamiðlun milli lögreglu,
barnaverndaryfirvalda og þjón-
ustumiðstöðva, að borgaryfirvöld
og lögregla þrói sameiginlega úr-
ræði til að taka á vandamálum.
Ennfremur verði tekið upp eft-
irlit óeinkennisklæddra lögreglu-
manna og að hverfalögregla verði
þróuð áfram í hverfum borgarinn-
ar.
Allt eru þetta góðar og gagn-
legar tillögur, sem munu áreið-
anlega skila miklu.
Spurningin er hins vegar sú
hvort þessar aðgerðir dugi til.
Þróunin í ofbeldisverkum á höf-
uðborgarsvæðinu er mjög hröð.
Verknaðir ofbeldismanna verða
stöðugt ógeðslegri. Síðustu þrjú
dæmin þar um tala sínu máli.
Til viðbótar er ljóst, að ofbeld-
ismenn eru byrjaðir að nota gam-
alkunnar aðferðir frá útlöndum,
þ.e. að hóta fórnarlömbum sínum
öllu illu ef þeir kæri brotin til lög-
reglu. Þess eru dæmi, að setið sé
um heimili fórnarlambanna í
framhaldi af ofbeldisverki í því
skyni að koma í veg fyrir kæru
með hótunum um enn frekari
valdbeitingu.
Málin þrjú, sem mest hafa verið
til umræðu síðustu daga og vikur,
eru enn óupplýst. Býr lögreglan
yfir nægilegri þekkingu til þess
að upplýsa svona mál?
Ofbeldisverk eru ekki bara
framin í miðborg Reykjavíkur
heldur víðar. Fólk, sem býr í út-
hverfum, getur ekki lengur geng-
ið út frá því sem vísu, að það geti
lifað í friði og ró. Ofbeldismenn-
irnir eru víða á ferli.
Það er áleitin spurning, hvort
lögreglan þurfi ekki að vera mun
sýnilegri en hún er nú, bæði í mið-
borginni en einnig í öllum hverf-
um Reykjavíkur og nágranna-
sveitarfélaga. Reglulegar ferðir
lögreglubifreiða um kvöld og næt-
ur í úthverfum hafa örugglega
fyrirbyggjandi áhrif. Þótt eftir-
litsmyndavélar gegni þýðingar-
miklu hlutverki er spurning,
hvort nú sé kannski byggt um of á
þeim.
Það eru mörg rök, sem hníga að
því, að nauðsynlegt sé að fjölga
lögreglumönnum verulega á höf-
uðborgarsvæðinu. Það er nauð-
synlegt að tryggja öryggi borg-
aranna og skapa öryggistilfinn-
ingu hjá fólki. Hún er því miður
ekki til staðar í dag.
ALVARLEG VANDAMÁL
Það eru alvarleg vandamál áferðinni í heilbrigðiskerfinu.
Nú stendur yfir tveggja sólar-
hringa setuverkfall ófaglærðra
starfsmanna á nokkrum hjúkrun-
ar- og dvalarheimilum aldraðra.
Það þýðir ekkert fyrir fjármála-
ráðherra og heilbrigðisráðherra
að láta sem þessi vandi komi
þeim ekki við. Það eru engir aðr-
ir, sem geta höggvið á hnútinn í
kjaramálum þessa fólks eða öllu
heldur sem geta skapað forsend-
ur til þess, að það verði hægt.
Í Morgunblaðinu í gær var svo
frásögn af stöðu mála hjá hjúkr-
unarfræðingum á Landspítala –
háskólasjúkrahúsi. Þórdís Borg-
þórsdóttir, hjúkrunarfræðingur á
gjörgæzludeild spítalans, lýsti
ástandinu m.a. með svofelldum
orðum:
„Við þurfum að hlaupa á milli
sjúklinga, sem allir þyrftu einn
hjúkrunarfræðing fyrir sig og
forgangsraða verkefnum, því ekki
gefst tími til alls þess, sem kraf-
izt er af okkur. Þetta hefur orðið
til þess, að sjúklingar, sem eru
tilbúnir til þess að losna úr önd-
unarvél eru svæfðir lengur, því
það gefst ekki tími til að láta þá
vakna, því þá þurfum við að
dvelja algjörlega við rúm sjúk-
lingsins.“
Og Þórdís bætir við:
„Það sem er verst af þessu öllu
er að eftir að hafa unnið við
hjúkrun í tuttugu ár er maður
farinn að kvíða því að mæta í
vinnuna. Vinnuálagið er þvílíkt.“
Þóra Gerður Geirsdóttir, hjúkr-
unarfræðingur á lungnadeild,
segir í Morgunblaðinu í gær:
„Álagið er því mikið og flestar
vaktir eru erfiðar. Spítalinn er
alltaf yfirfullur og það er stöð-
ugur þrýstingur á að taka fleiri
sjúklinga heldur en deildin ræður
við … Enda eru að verða mistök,
sem óhjákvæmilega verða undir
slíku álagi.“
Og Þóra Gerður segir ennfrem-
ur:
„Við hjúkrunarfræðingar erum
undir miklu andlegu álagi að ná
aldrei að sinna sjúklingunum vel,
hafa áhyggjur af því, að ástand
sjúklinganna versni og að okkur
yfirsjáist vegna álags og tíma-
skorts. Einnig höfum við áhyggj-
ur af hver beri ábyrgðina, ef al-
varlegt atvik kemur fyrir eða ef
sjúklingur deyr vegna mistaka
eða vanrækslu.“
Hverjir eru það í yfirstjórn
Landspítala – háskólasjúkrahúss
og yfirstjórn heilbrigðismála á Ís-
landi, sem ætla að bera ábyrgð á
þessu ástandi?
Þ
ORGERÐUR Katrín Gunnarsdóttir
menntatmálaráðherra og Björgólfur
Guðmundsson, formaður stjórnar Há-
skólasjóðs Eimskipafélagsins, tóku í
gær fyrstu skóflustungu að Há-
skólatorgi við HÍ. Háskólatorg er samheiti
tveggja bygginga á háskólasvæðinu, sem verða
um 8.500 fm að stærð með tengibyggingum. Ætl-
að er að Háskólatorg hýsi á þriðja hundrað
starfsmenn og um 1.500 stúdenta á hverjum tíma,
auk gesta. Byggingarreitir Háskólatorgs eru tveir
í miðju háskólasvæðisins. Háskólatorg 1 rís á
grasflötinni milli Aðalbyggingar og Íþróttahúss
HÍ. Háskólatorg 2 rís á bílastæðinu milli Lög-
bergs, Nýja Garðs og Odda. Reiknað er með að
vígja Háskólatorg 1. desember 2007.
Í Háskólatorgi verður undir einu þaki ýmis
þjónusta við stúdenta, starfsfólk og gesti HÍ en
byggingarnar leysa einnig úr brýnni þörf skólans
fyrir aukið húsnæði undir kennslu og rannsóknir.
Þar verða fyrirlestrasalir, kennslustofur, rann-
sóknastofur, lesrými og vinnuaðstaða nemend
skrifstofur kennara og sérfræðinga, tölvuver o
ýmis fjölnota rými sem þjóna öllum deildum H
Háskólatorg munu flytja m.a. deildarskrifstofu
félagsvísindadeildar, viðskipta- og hagfræðide
ar, lagadeildar og hugvísindadeildar. Einnig B
sala stúdenta, Nemendaskrá og Námsráðgjöf
skólans, starfsemi Félagsstofnunar stúdenta,
Alþjóðaskrifstofa Háskólastigsins og HÍ sem
starfsemi Stúdentaráðs.
Heildarkostnaður verkefnisins eru 1.600 mi
ónir króna á verðlagi þessa árs.
Á að vera lifandi staður
Þorgerður Katrín sagði í ávarpi sínu að Há-
skólatorgið myndi leysa úr brýnni húsnæðisþö
fyrir Háskóla Íslands. „Háskólatorgið er og v
ur að vera lifandi staður þar sem fólk kemur s
an til að stunda nám, sinna erindum, nærast o
eiga samskipti,“ sagði hún. „Þannig mun Há-
skólatorgið að mínu mati stuðla að því að efla
þessa merkilegustu menntastofnun okkar Ísle
inga enn frekar og stuðla að því að ná því mar
miði sem háskólarektor hefur m.a. sett fram a
Fyrsta skóflustunga tekin að Háskólatorgi s
„Uppbygging hásk
skiptir máli fyrir al
Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson
orsi@mbl.is
Morgunblaðið/K
Þrátt fyrir norðangarra var vel mætt á lóðina við Aðalbygginguna til að fylgjast með áfanganum.
ÁLVERIÐ á Reyðarfirði er fyrsta nýja álver-ið sem Alcoa reisir í 15 ár, og því er fylgstvel með öllum framgangi þess verks, og alltskráð skilmerkilega niður, til að þessi upp-
bygging geti orðið nokkurs konar kennslubókardæmi
fyrirtækisins um hvernig á að reisa ný álver, segir
Jean-Pierre Gilardeau, sem tók við starfi stjórnarfor-
manns Alcoa-Fjarðaáls um síðustu áramót. Hann seg-
ist ánægður með framvindu verksins fyrir austan, en
alltaf komi þó upp mál sem þurfi að leysa úr við svo
stórt verkefni.
„Ég held að fólk geri alltaf ráð fyrir því að þetta sé
einfalt, en að koma verksmiðju af þessari stærð af
stað, að ráða og þjálfa um 400 starfsmenn á stuttum
tíma, er afar erfitt. Við gerum miklar kröfur til örygg-
is-, umhverfis- og gæðamála frá fyrsta degi, og allt
verður að ganga eins og smurt frá fyrsta degi,“ segir
Gilardeau.
„Ég geri ráð fyrir holum í veginum, það kemur mér
ekki á óvart. Sumum kann að finnast ferðin harkaleg,
en hún verður að vera það. Þetta er ekki ósvipað og
íþróttamaður sem æfir fyrir keppni. Ef einhver sem
nær góðum árangri segir mér að allt hafi gengið sárs-
aukalaust og eins og í sögu, engir erfiðleikar hafi kom-
ið upp, trúi ég honum ekki.“
Horfurnar á heimsmarkaði fyrir ál eru góða
Gilardeau segir að Alcoa ætli sér að stækka verul
næstu árum. „Eftirspurnin eftir áli vex hratt, og A
ætlar að vera einn af stærstu álframleiðendun
heiminum á komandi árum. Það þýðir að við ve
að leggja mikið á okkur við að finna staði fyrir ný
og staði sem hægt er að stækka. Við viljum stækk
við ætlum að stækka.“
Segir heildaráhrif
á mengun jákvæð
Gilardeau segir að sitt starf sem stjórnarform
sé því ekki eingöngu að hjálpa til á allan hátt v
gera hag álversins á Reyðarfirði sem mestan, h
einnig að útbúa það sem kalla má handbók a
hvernig koma á slíku álveri af stað, enda reikni A
með því að reisa 5–6 ný álver víða um heim á n
áratug, og nota eigi reynsluna frá Íslandi til að
gangi sem best, þó að sjálfsögðu þurfi að aðlagas
stæðum á hverjum stað.
„Við viljum eiga nákvæmar upplýsingar um
gekk vel og hvað gekk illa, hvað þarf að gera öðr
næst. Okkar verkefni er að standa okkur enn betu
uppbyggingu næsta álvers. Við munum gera mi
við reynum auðvitað að gera okkar besta, en nú
við komnir á ferð, höldum að við vitum allt sem
þurfum að vita, svo það er ekki eftir neinu að b
segir Gilardeau.
Talsvert hefur verið rætt um hugmyndir u
reisa fleiri álver hér á landi. Gilardeau segir að Ís
ingar verði sjálfir að ákveða hvort hér megi reisa
álver, en bendir á að skoða verði mengun frá álve
hnattrænu samhengi. Hann segir að ál sé notað
auknum mæli í farartæki af öllum gerðum, sem
þau léttari, og minnki þar með orkunotkun farar
anna. Þar sem farartækin blási frá sér gríða
magni af gróðurhúsalofttegundum sé mikill ak
því að nota ál sem víðast til að draga úr þeim
blæstri.
„Það verður að skoða alla endingu málmsins, í
hann er notaður, og hver áhrif þess að ál er notað
Verður að skoða m
álverum í hnattrænu
Álver Alcoa-Fjarðaáls á Reyðarfirði
verður fyrirmynd annarra álvera
sem Alcoa reisir á næstu árum, en
Jean-Pierre Gilardeau, nýr stjórn-
arformaður Alcoa-Fjarðaáls, reiknar
með að 5–6 ný álver verði reist á veg-
um Alcoa á næsta áratug.
Eftir Brján Jónasson
brjann@mbl.is