Morgunblaðið - 26.04.2006, Blaðsíða 11

MIKILVÆGT er fyrir smærri
þjóðir sem setjast í öryggisráð SÞ
að yfirstíga smæð sína, að mati
Þrastar Freys Gylfasonar stjórn-
málafræðings, en síðastliðinn
mánudag flutti hann erindi í mið-
stöð Sameinuðu Þjóðanna við
Laugaveg undir yfirskriftinni
Hvernig smá ríki geta unnið í ör-
yggisráði SÞ.
Í máli Þrastar kom fram að
margt kæmi í veg fyrir að smærri
ríki í öryggisráðinu gætu haft
áhrif og nefndi hann meðal annars
smæð fastanefnda og utanríkis-
þjónustu smærri ríkja sem dæmi,
en erfitt væri fyrir starfsfólk
þeirra að afla, greina eða nýta
upplýsingar um alla þá mála-
flokka sem öryggiráðið hefur til
meðferðar. Hann benti á því til
sönnunar að stór ríki á borð við
Bandaríkin hefðu um 128 manns í
sinni fastanefnd en meðalfasta-
nefnd væri skipuð um 10 manns.
Hann benti þó
á að mörg
smærri ríki
gætu hópað sig
saman innan
öryggisráðsins
og unnið saman
að málaflokkum
en það væri þó
erfitt þar sem
kjörnu ríkin 10 í
öryggisráðinu
væru frá mismunandi svæðum í
heiminum og gættu mismunandi
hagsmuna.
Taka frumkvæði
í 1–2 málum
Þröstur taldi að til að svo smá-
ar þjóðir gætu haft áhrif í örygg-
isráðinu yrðu þær að geta yfir-
stigið smæð sína. Þær ættu að
taka frumkvæði í 1–2 málum sem
stærri þjóðir gætu svo tekið upp
að lokinni setu þeirra í ráðinu.
Gera þyrfti tímabundna samninga
við innlendar og erlendar stofn-
anir um stríðs- og friðarmál sem
gætu veitt ráðgjöf og benti Þröst-
ur á að margar stofnanir sér-
hæfðu sig í málefnum öryggis-
ráðsins. Einnig minntist Þröstur á
mikilvægi þess að hafa góðan
sendiherra í ráðinu.
Mikilvægt er að hafa
öflugan sendiherra
Hann þyrfti að hafa mikinn og
sterkan persónuleika, sterka nær-
veru og útgeislun auk þess að
hafa hæfileika til þess að ráða
gott starfsfólk í fastanefndina og
nefndi hann þar sem dæmi sendi-
herra Singapúr sem þótti aðsóps-
mikill í sendiherratíð sinni. Auk
þess sagði Þröstur að mikilvægt
væri fyrir smærri þjóðir að vera
vel að sér í þingsköpum örygg-
isráðsins, en margar þjóðir hefðu
virst vanbúnar að því leyti.
Smáþjóðirnar þurfa
að yfirstíga smæð sína
í öryggisráði SÞ
Þröstur Freyr
Gylfason
128 manns starfa
í fastanefnd
Bandaríkjanna
Eftir Sigurð Pálma Sigurbjörnsson
siggip@mbl.is
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 26. APRÍL 2006 11
FRÉTTIR
REKSTUR borgarsjóðs og fyrir-
tækja Reykjavíkurborgar skilaði
5.140 mkr. afgangi í fyrra en gert
hafði verið ráð fyrir 417 milljóna
króna rekstrarhalla. Helstu
ástæður fráviksins eru gengis-
hagnaður og lægri rekstrarkostn-
aður, að því er fram kom þegar
Steinunn Valdís Óskarsdóttir,
borgarstjóri, kynnti í gær árs-
reikning Reykjavíkurborgar fyrir
árið 2005.
Í fjárhagsáætlun ársins 2005
var gert ráð fyrir því að hagnaður
borgarsjóðs fyrir afskriftir og líf-
eyrisskuldbindingar væri 2,3
milljarðar króna en niðurstaða
ársins er hagnaður að fjárhæð 3,4
milljarðar króna. Niðurstaða
áætlunar gerði ráð fyrir halla að
fjárhæð 776 milljónir króna í
rekstri borgarsjóðs en halli varð
125 milljónir króna. Fram kom að
meginskýringin á betri niðurstöðu
í afkomu fyrir afskriftir og lífeyr-
isskuldbindingar væri sú að tekjur
ársins urðu um 313 milljónum
króna hærri en áætlanir gerðu ráð
fyrir. Þá varð launakostnaður 305
milljónum króna lægri og annar
rekstrarkostnaður 560 milljónum
króna lægri. Skýringin á frávikum
í launum liggur einkum í því að
mótframlag vegna lífeyrissparn-
aðar varð 170 milljónum króna
lægra en áætlanir gerðu ráð fyrir
og þá tókst ekki að manna stöður í
þjónustu við íbúa síðastliðið haust,
að því er fram kom þegar árs-
reikningurinn var kynntur.
Steinunn Valdís kvaðst nú
kynna ársreikning borgarinnar
með miklu stolti. „Bestu meðmæl-
in með þessum ársreikningi og
fjárhagsáætlun Reykjavíkurborg-
ar endurspeglast í loforðum allra
þeirra flokka sem bjóða fram til
borgarstjórnar núna í þessum
kosningum. Það er verið að boða
lækkun fasteignaskatta, lækkun
leikskólagjalda og ýmsir eru að
boða lækkun útsvars svo eitthvað
sé nefnt. Allt þetta sýnir og stað-
festir meðmæli með fjármála-
stjórn borgarinnar,“ sagði Stein-
unn Valdís.
Skuldir rúmur 21
milljarður króna í árslok
Borgarstjóri lagði áherslu á það
þegar hún kynnti ársreikninginn
að hreinar skuldir borgarsjóðs
hefðu lækkað um einn og hálfan
milljarð. Þá lækkuðu heildar-
skuldir borgarinnar í fyrra um 605
milljónir króna, en þær námu í
árslok 21.073 mkr., eða um 184
þúsund krónum á hvern borgar-
búa. Fram kom hjá borgarstjóra
að meðaltalið hjá öðrum sveitar-
félögum væri 334 þúsund krónur.
Heildarskuldir samstæðu
Reykjavíkurborgar, þar sem lán-
tökur Orkuveitunnar vegna virkj-
unarframkvæmda vega þyngst
hækkuðu um 10,1 milljarð króna
og nema nú 78,4 milljörðum
króna. Eignir borgarsjóðs eru nú
metnar á 88,8 milljarða króna en
eignir samstæðunnar nema 214,4
milljörðum króna. Borgarstjóri
benti á fundinum á að áætlana-
gerð borgarinnar stæðist og að
rekstur málaflokka væri alls um
1.163 mkr. undir áætlunum, sam-
kvæmt ársreikningnum. Þetta
kæmi þó ekki aðeins til af góðu,
enda hefði ekki tekist að ráða í all-
ar lausar stöður.
Fram kom þegar ársreikning-
urinn var kynntur að afkoma
borgarsjóðs var 651 milljón króna
betri á árinu 2005 en fjárhags-
áætlun gerði ráð fyrir. Steinunn
Valdís sagði á fundinum að staða
borgarsjóðs væri langbesti mæli-
kvarðinn á skuldir Reykjavíkur-
borgar og sveitarfélaga. „Það
dettur ekki nokkrum manni í hug
þegar rætt er um fjármál ríkis-
sjóðs að taka þar inn skuldbind-
ingar eða skuldir Landsvirkjunar
og tala um það sem skuldir rík-
issjóðs, en það er það sem ýmsir
kjósa að gera þegar rætt er um
fjármál borgarinnar,“ sagði hún.
Lífeyrisskuld-
binding hækkar
Lífeyrisskuldbinding hækkaði
um 1.323 mkr. meira en áætlun
gerði ráð fyrir. Meginástæða
þessa er að forsendum um ævilík-
ur og örorkumat var breytt í árs-
lok 2004 eftir að áætlun ársins
2005 var samþykkt, að því er fram
kemur í tilkynningu sem Reykja-
víkurborg sendi Kauphöll Íslands
vegna ársreikningsins í gær.
Steinunn Valdís rakti einnig
helstu frávik frá fjárhagsáætlun
borgarinnar fyrir árið 2005. Þar
kom meðal annars fram að skatt-
tekjur urðu 294 mkr. hærri en
áætlun gerði ráð fyrir og að fjár-
magnsliðir urðu jákvæðir um
2.761 mkr., sem er 930 mkr. betri
útkoma en áætlun gerði ráð fyrir.
Borgarstjóri kynnti ársreikning Reykjavíkurborgar fyrir árið 2005
Kosningaloforð meðmæli
með ársreikningnum
Morgunblaðið/Eyþór
Steinunn Valdís Óskarsdóttir borgarstjóri kynnti ársreikninga borgarinnar.
Eftir Elvu Björk Sverrisdóttur
elva@mbl.is
ÁRSREIKNINGUR Reykjavíkurborgar var tek-
inn til fyrri umræðu á borgarstjórnarfundi í gær.
Eftir kynningu Steinunnar Valdísar Óskarsdóttur
borgarstjóra tók Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, odd-
viti sjálfstæðismanna, til máls og gagnrýndi
stjórnsýsluhætti meirihlutans harðlega.
Vilhjálmur sagði þau vinnubrögð ekki boðleg að
borgarfulltrúar hefðu ekki fengið ársreikninginn í
hendur fyrr en um miðjan dag sl. sunnudag og á
engan hátt væri hægt að ætlast til þess að á
tveimur sólarhringum væri hægt að fara yfir
hann með ítarlegum hætti. „Borgarstjóri hefur
væntanlega legið yfir þessum reikningi vikum
saman með sínum embættismönnum en borg-
arfulltrúum, að minnsta kosti minnihlutans, hafa
aðeins verið gefnir tveir dagar til þess að und-
irbúa sig fyrir þessa umræðu.“
Vilhjálmur sagði tilganginn augljóslega þann
að skapa borgarstjóra forskot í fjölmiðlaumræð-
unni og tækifæri til að endurtaka innihaldslaust
sjálfshól R-listans um fjármálastjórn meirihlut-
ans. Hann sagði R-listann ýta á undan sér kostn-
aðarhækkunum yfir á núverandi ár og benti á að
gengishagnaður A hluta á árinu 2005 hafi verið
666 milljónir króna, en ljóst væri að gengistap
sama hluta á þessu ári væri komið yfir einn millj-
arð króna.
„Það er dapurlegt að í því mikla góðæri sem hér
á landi hefur ríkt á undanförnum árum skuli borg-
arsjóður A hluti vera rekinn með halla. Aukinn
hagvöxtur, lítil verðbólga og atvinnuleysi auk
þeirrar staðreyndar að R-listinn hefur hækkað
álagningu útsvars í hámark og skatttekjur borg-
arinnar hafa aukist gífurlega, dugar það ekki til
að endar nái saman,“ sagði Vilhjálmur en árs-
reikningurinn bíður nú annarrar umræðu.
Hugmynd F-lista hafnað
Á fundinum í gær var einnig tekin fyrir tillaga
Ólafs F. Magnússonar, borgarfulltrúa F-listans,
um að horfið yrði frá fyrirætlunum um brottflutn-
ing Reykjavíkurflugvallar úr Vatnsmýrinni. Telur
Ólafur engar flugtæknilegar og kostnaðarlegar
raunhæfar hugmyndir um annan flugvöll á höf-
uðborgarsvæðinu hafa komið fram.
„Öll skynsamleg rök mæla gegn því að flugvöll-
urinn víki fyrir allt að 20 þúsund manna byggð í
Vatnsmýrinni. Slík ofurbyggð myndi leiða til þess
að akstursferðum um Hringbrautina fjölgaði um
60 þúsund á sólarhring, sem myndi valda óleys-
anlegri umferðarteppu í miðborg Reykjavíkur og
gera aðgengi að Landspítala – háskólasjúkrahúsi
illmögulegt,“ sagði Ólafur sem fór fram á að kosið
yrði með nafnakalli. Fór svo að tillögunni var
hafnað með fjórtán atkvæðum gegn einu.
Stjórnsýsluhættir
meirihlutans
gagnrýndir
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is