Morgunblaðið - 26.04.2006, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 26. APRÍL 2006 17
MINNSTAÐUR
MIÐGARÐUR, þjónustumiðstöð Grafarvogs
og Kjalarness, hefur undanfarin ár unnið að
verkefninu „Hringnum“ þar sem leitað er sátta
milli ungmenna sem brjóta af sér og þolenda
afbrotanna. Er þar reynt að taka uppbyggilega
á afbrotamálum sem upp koma hjá börnum og
unglingum og stuðla að jákvæðri lausn mála,
sem feli í sér bætta sjálfsmynd hins unga sam-
félagsþegns og vonandi forvörn gegn frekari
afbrotum, m.a. með því að koma í veg fyrir
sjálfsstimplun. Þykir verkefnið hafa borið góð-
an árangur og er það nú fyrirmynd nýs verk-
efnis sem nú er unnið að í Miðgarði sem tekur
til nágrannaerja og deila í húsfélögum.
Hringurinn er samvinnuverkefni milli Mið-
garðs og lögreglunnar í Grafarvogi, sem hófst
formlega 1. sept. 2001. Ingibjörg Þ. Sigurþórs-
dóttir, framkvæmdastjóri Miðgarðs, segir
Hringinn hafa reynst afar vel í þau ár sem
hann hefur verið starfræktur. „Með þessu er
verið að reyna nýjar leiðir í afbrotamálum
barna,“ segir Ingibjörg. „Þetta hefur tekist
það vel að í raun og veru hefur þessi vinna orð-
ið n.k. fyrirmynd að því hvernig á að fara að
vinna með sáttamiðlun á Íslandi. Nú á að fara
að bjóða sáttamiðlun í ýmsum afbrotamálum
sem annars hefðu farið dómsleiðina.“
Styrkir sjálfsmynd barnanna
Ingibjörg segir klárlega mikinn samfélags-
legan sparnað fólginn í verkefninu, þar sem
það hafi mikið forvarnargildi og skapi um leið
félagsauð. „En það sem við erum fyrst og
fremst að hugsa um er að gefa barninu tæki-
færi til að læra af reynslunni, leggja sitt af
mörkum til að gera samfélagið öruggara og
bæta fyrir hegðun sína á uppbyggilegan hátt,
t.d. með því að fara í stutta vinnu á einhverjum
stað úti í hverfinu. Við erum með marga tengla,
t.d. leikskóla, vélaverkstæði, sundlaugina og
sambýli,“ segir Ingibjörg og bætir við að ekki
sé litið á Hringvinnuna sem refsingu. „Vinna í
anda Hringsins hefur þann tilgang að styrkja
sjálfsmynd barnanna og auka hæfni þeirra til
að velja og hafna samkvæmt eigin gildismati.“
Aðferð Hringvinnunnar byggist á því að unn-
ið er með brotaþolanum, samfélaginu og brota-
manninum og fjölskyldu hans. „Við erum með
nálgun sem býður upp á margar leiðir til úr-
lausnar,“ segir Ingibjörg. „Við leggjum mikið
upp úr því að það sé unnið í nærsamfélaginu,
því yngri sem börnin eru, því mikilvægara er að
unnið sé enn nær þeim. Með yngstu börnunum
er jafnvel ekki farið út fyrir skólann“
Í ferlinu skipta þolendur miklu máli, að sögn
Ingibjargar, því þeim gefst sjaldnast tækifæri
til að tjá líðan sína. Sérstakur starfsmaður held-
ur utan um hringinn, leiðir vinnuna og stjórnar
fundum. Þeir aðilar sem eru saman komnir
hjálpast síðan að við að finna leið til að styrkja
sig og leggja framlag til samfélagsins. Fram-
lagið þarf ekki að tengjast afbrotinu á neinn
hátt. „T.d. er mjög þroskandi fyrir barn að fara
inn á sambýli fyrir fatlaða,“ segir Ingibjörg.
„Við erum ekki að tala um mikla vinnu, kannski
einn tíma á dag í tvær vikur. Þetta á að vera já-
kvæð upplifun.“
Hringferlið er að sögn Ingibjargar afar mik-
ilvægt til að hjálpa fólki að horfast aftur í augu
við hvort annað. „Gildi hans hefur sýnt sig mjög
vel hvað varðar ofbeldismál, þar sem þolendur
eru oft hræddir við að hitta geranda aftur, en
með því að hitta gerandann í vernduðu um-
hverfi, þar sem hægt er að gera málin upp,
hjálpar ferlið þeim að yfirvinna hræðslu.“
Burt með sjálfsstimplun
Ætlun Hringferlisins er að hindra vítahring
afbrota með bættri sjálfsmynd og samfélags-
upplifun barnsins. „Einn strákur sem tók þátt í
þessu sagði við mig: „Jú, ég vil bara sýna að það
sé í lagi með mig.“ Þetta snýst líka um það að
krakkarnir fái tækifæri til að sanna sig og
byggja upp, en fari ekki að stimpla sjálf sig sem
óalandi og óferjandi og leiðist þannig út í frek-
ari afbrot,“ segir Ingibjörg. „Þetta er forvörn
og það er þess vegna sem við viljum grípa inn í
strax. Allar lögregluskýrslur teljast barna-
verndarmál og fara til barnaverndarnefnda. Oft
hefur engin vinna farið af stað í vægari málum
og bara sent bréf til foreldra og þeim bent á að
þau geti leitað sér hjálpar vilji þau fara lengra.
Við viljum aðstoða þá krakka sem eru að beygja
af réttu brautinni til að þau styrki sig og leiðist
síður út í alvarleg afbrot.“
Alls hefur starfsfólk Miðgarðs haft umsjón
með fimmtíu hringferlum frá upphafi og er nú
mikill áhugi fyrir því að kanna ítarlega hvernig
skjólstæðingum þjónustumiðstöðvarinnar hef-
ur reitt af í kjölfar sáttaferlisins. Viðhorfs-
könnun hefur þó leitt í ljós mikla ánægju allra
aðila.
Grannaerjur leystar með sömu aðferð
Hið nýja tilraunaverkefni er unnið í sam-
vinnu við Félagsbústaði og miðar að því að finna
lausn á ágreiningi sem upp kann að koma milli
nágranna í Grafarvogi og á Kjalarnesi, m.a.
vegna meintra brota á húsreglum. Fyrir-
komulag verkefnisins er þannig að á sameig-
inlegum fundi fá allir aðilar tækifæri til að tjá
sig um upplifun sína og skoðun á atvikinu og
síðan eru þeir aðstoðaðir af sérfræðingum Mið-
garðs, með ákveðinni aðferðafræði, við að leysa
úr vandanum og ná sáttum. „Við erum svolítið
að líta til nágrannalandanna, en þar hafa sátta-
miðlunarleiðir verið notaðar í alls konar deilu-
málum,“ segir Ingibjörg. „Það koma oft upp
erjur hér sem hlýtur að vera farsælast að leysa
með sátt viðkomandi aðila án þess að fara dóms-
leið. Við ákváðum að byrja á að fara í smá sam-
vinnu með Félagsbústöðum og erum rétt að
koma því á koppinn og erum búin að kynna í
fréttabréfi til allra viðskiptavina Félagsbústaða.
Þetta verkefni er í startholunum.“
Sáttaleiðarverkefni þjónustumiðstöðvarinnar Miðgarðs skýtur rótum víðar í samfélaginu
Uppbyggileg leið
til að ná sáttum
Morgunblaðið/Ásdís
Brautryðjendur Ingibjörg Þ. Sigurþórsdóttir, framkvæmdastjóri Miðgarðs, og Ragnheiður E.
Arnardóttir, verkefnastjóri Hringsins, hafa rutt brautina fyrir frekari sáttaleiðarverkefni.
Eftir Svavar Knút Kristinsson
Svavar@mbl.is
HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ