Morgunblaðið - 26.09.2006, Qupperneq 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 26. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
IÐJUÞJÁLFAR fara í íslenska
grunnskóla í þessari viku og vigta
þorra nemenda, með og án skóla-
töskunnar. Tilefnið er alþjóðlegir
skólatöskudagar en iðjuþjálfar víða
um heim vilja vekja nemendur, for-
eldra og samfélagið í heild til um-
hugsunar um áhrif rangrar notk-
unar töskunnar á líkamlega heilsu
barna og ungmenna.
Birna Guðrún Baldursdóttir,
iðjuþjálfi í Glerárskóla á Akureyri,
var á ferðinni þar í gær ásamt
fleira starfsfólki þegar Morg-
unblaðið kom í heimsókn. Þar á bæ
eru krakkar í flestum bekkjum
vigtaðir og a.m.k. einhver bekkur í
hverjum árgangi.
„Við athugum m.a. hvort tösk-
urnar eru of þungar, hvort þær eru
of stórar eða of litlar eða of síðar.
Þá athugum við hvort þær eru með
axlar- og mjaðmaról, sem er mjög
æskilegt og stillum þær,“ sagði hún
í samtali við Morgunblaðið.
Ef skólatöskur eru of þungar, illa
hannaðar eða ekki rétt notaðar
geta þær valdið bakverkjum og eða
öðrum stoðkerfisvanda. Árið 1996
gerði Guðrún Kristjánsdóttir hjúkr-
unarfræðingur rannsókn hér á
landi sem leiddi í ljós að 27% barna
í 6. bekk grunnskóla finna fyrir
höfuðverk og 17% af sama ald-
urshóp finna fyrir bakverkjum
vegna álags mánaðarlega. Í 10.
bekk voru 32% nemenda sem fengu
mánaðarlega höfuðverk og 30%
bakverk. Af þessu má álykta, að
sögn iðjuþjálfa, að of þungar skóla-
töskur séu stór áhrifaþáttur á
heilsu nemenda.
Mikilvægt er að hafa í huga að
skólataskan sé aldrei meira en sem
nemur 15% af líkamsþyngd. Það
þýðir að barn sem vegur 30 kíló á
ekki að bera skólatösku sem vegur
meira en 4,5 kíló.
Birna Guðrún sagði iðjuþjálfa
ráða krökkum frá því að nota hlið-
artöskur sem virtust í tísku; það
væri t.d. býsna þungt að vera með
sjö kílóa þunga hliðartösku, eins og
hún hefði mælt í gær. En þyngstu
töskurnar sem hún vigtaði í gær í
unglingadeildinni voru níu kíló.
„Það gefur manni vísbendingar um
að ekki sé allt eins og það á að vera
þegar munar fjórum til fimm kíló-
um á töskum hjá krökkum í sama
bekk og með sömu stundaskrá.“
Hún segir mikilvægt að foreldrar
fylgist með hvað krakkarnir eru
með í skólatöskunni enda oft ým-
islegt þar að finna sem ekki þarf að
taka með alla daga.
Iðjuþjálfar vigta nemendur í þessari viku í tilefni alþjóðlegra skólatöskudaga
Þyngstu tösk-
urnar í Gler-
árskóla 9 kíló
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Í góðu lagi Patrik Már, nemandi í 5. bekk GÞB í Glerárskóla, var ánægður
eftir að Birna Guðrún Baldursdóttir vigtaði hann með skólatöskuna.
Hvað ertu þungur? Þorri íslenskra grunnskólabarna stígur væntanlega á
vigtina hjá iðjuþjálfum skólanna í þessari viku, með og án skólatöskunnar.
STÝRINEFND alþjóðavetnissam-
starfsins, IPHE, mun funda á Hótel
Nordica í dag og á morgun. Er þetta
sjötti fundur stýrinefndarinnar en
stofnað var til samstarfsins í Wash-
ington í Bandaríkjunum seint á árinu
2003.
IPHE er samstarfsvettvangur sex-
tán aðildarríkja og í stýrinefndinni
eiga af hálfu íslenskra stjórnvalda
sæti iðnaðar- og viðskiptaráðuneytið
og utanríkisráðuneytið. Miðað er að
því að efla alþjóðlegt samstarf og
rannsóknir á sviði vetnis. Á fundinum
munu aðildarríkin m.a. fjalla um
helstu stefnumörkun samstarfsins en
til umfjöllunar verða einnig aðgerðir
til að greiða fyrir rannsóknum og þró-
un vetnistækni og efnarafala. Frá
stofnun IPHE hafa orðið miklar
framfarir á sviði vetnisnýtingar og er
svo komið að helstu bílaframleiðend-
ur heims undirbúa fjöldaframleiðslu á
vetnisbílum en þeir gætu í framtíðinni
tekið við af farartækjum knúnum
jarðefnaeldsneyti.
Rætt um þróun
í vetnistækni
„ÉG VAR farþegi í bíl og sat með
myndavélina í fanginu, sem betur
fer,“ segir Jón Ingi Cæsarsson
áhugaljósmyndari sem var á ferð
um Mývatnssveit nýverið þegar
hann sá undarlegan strók á himni.
Jón Ingi var fljótur til og tók myndir
sem hann setti á vefsetur sitt. Um-
ræður hafa verið þar í gangi und-
anfarna daga um hvað Jón hafi
myndað.
Jón Ingi náði tíu römmum af fyr-
irbærinu og leið ein mínúta og tutt-
ugu sekúndur frá fyrstu mynd til
þeirrar síðustu.
„Þetta sást vel með berum augum
sem strik á himni en það er ekki fyrr
en ég sá myndirnar á tölvunni að
mig fór að gruna að þetta væri ekki
flugvél,“ segir Jón Ingi sem sent
hefur myndirnar til Veðurstofu Ís-
lands og til félaga síns á vefsetrinu
flickr.com sem ætlaði að koma þeim
til starfsmanns NASA. Hann hefur
hins vegar engin svör fengið ennþá.
Myndirnar hafa vakið nokkra at-
hygli á vefsetri Jóns Inga og verið
skoðaðar yfir fimm þúsund sinnum
á undanförnum dögum.
Vissulega óvanalegur strókur
Morgunblaðið hafði samband við
Þorstein Sæmundsson stjörnufræð-
ing og sendi honum eintak af mynd-
unum. Þorsteinn segir að fyrirbærið
fari of hægt og sé of nálægt jörðu til
að vera loftsteinn. „Þetta er undir
háskýjunum, þ.e. neðan við 10 km
hæð,“ sagði Þorsteinn sem reiknaði
helst með því að um flugvél væri að
ræða. „En ef þetta er strókur úr
flugvél er hann vissulega óvanaleg-
ur.“
Vangaveltur um
fyrirbæri á himni
Í HNOTSKURN
»Myndirnar voru teknar hinn 10. september sl. í Mývatnssveit, réttvið Skjólbrekku, kl. 19.30.
»Jón Ingi vistaði þær inni á vefsetri sínu á flickr.com þar sem þærhafa vakið mikla athygli.
Umræður á netinu um hvort náðst hafi myndir af loftsteini
Ljósmynd/Jón Ingi Cæsarsson
Fyrirbæri Ein af myndunum sem vakið hafa athygli á vefsetrinu flickr.com.
Líklegt er talið að um flugvél sé að ræða en strókurinn er óvanalegur.
JÓN Baldvin
Hannibalsson,
fyrrverandi utan-
ríkisráðherra, er
á leið til Lett-
lands í boði utan-
ríkisráðherra
landsins til að
taka þátt í sér-
stökum hátíða-
höldum og mál-
þingi í tilefni af
því að 15 ár eru liðin frá endurreisn
sjálfstæðis Lettlands árið 1991 og
inngöngu landsins í Sameinuðu þjóð-
irnar.
Jón Baldvin sagði í samtali við
Morgunblaðið að hann yrði við opn-
un sögusýningar og myndi flytja þar
stutt ávarp. Síðan myndi hann einnig
flytja erindi við háskólann þar sem
hann myndi fjalla um getu smáþjóða
til þess að sjá fótum sínum forráð í
alþjóðlegu samstarfi.
Jón Baldvin var utanríkisráðherra
Íslands þegar baltnesku ríkin urðu
sjálfstæð og reið Ísland á vaðið og
varð fyrsta ríkið sem viðurkenndi
formlega endurreist sjálfstæði þess-
ara þriggja landa 25. ágúst 1991.
Jón Baldvin sagði að fyrir þann
tíma hefði Ísland einnig verið tals-
maður málstaðar baltnesku ríkjanna
á alþjóðlegum vettvangi, því ástand-
ið í alþjóðamálum á þessum tíma
hefði verið með þeim hætti að þeim
hefði eiginlega verið meinað að láta
skoðanir sínar í ljós víða í alþjóðleg-
um samtökum.
Jón Bald-
vin til
Lettlands
Jón Baldvin
Hannibalsson
15 ár liðin frá því
þjóðin fékk sjálfstæði
ABC-kort
Þú sækir um ABC-kortið
hjá Netbankanum á www.nb.is
Hjálpaðu bágstöddum börnum og njóttu afsláttar í leiðinni
Kaffitár hefur bæst í hóp öflugra samstarfsaðila ABC-kortsins og
styrktaraðila ABC-barnahjálpar. Með kortinu færðu 10% afslátt
á öllum kaffihúsum Kaffitárs og 1% af upphæðinni rennur beint
til ABC-barnahjálpar.