Morgunblaðið - 03.10.2006, Side 33

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 3. OKTÓBER 2006 33
munu ylja okkur um ókomna fram-
tíð.
Þorbjörg og Pálína.
Amma hafði skoðanir á öllu. Var
annaðhvort með eða á móti. Hvort
sem það var ungbarnasund eða Evr-
ópusambandið. Hún var aldrei hlut-
laus.
Þegar ég var lítil og kom í heim-
sókn til ömmu í Reykjavík sá ég
blokkir í fyrsta sinn. Það var gaman
að standa við gluggann í teppalaus-
um stigagangi með frænku sinni á
nýjum tréklossum sem við létum
skella í beran steininn og horfðum
yfir óbyggða móana. Seinna fórum
við systkinin oft í útsýnishringi með
Þristinum. Urðum bara að muna að
fara úr hjá sjoppunni. Amma leið-
beindi okkur með það hvernig mað-
ur hagar sér í Reykjavík. „Hér fyrir
sunnan eru allir í síðum þegar kalt
er í veðri, það er ekkert annað en
dreifbýlisháttur að klæða sig illa.“
Og „hér fer ekki nokkur maður út úr
húsi með rúllur í hárinu“, sagði hún
við mömmu.
Amma hafði alla tíð fínt í kringum
sig en hún mun hafa verið um fimm-
tugt þegar hún lýsti því yfir við okk-
ur krakkana, enda yfirlýsingaglöð
kona, að nú væri hún að verða gömul
og vildi fara að hafa fínt hjá sér.
Hún var afar ánægð með barna-
barnabörnin sín og vorkenndi okkur
nútímafólkinu, sem miklum allt svo
fyrir okkur, ekki að eignast nokkur.
Hún þurfti sjálf að láta frá sér tvö
börn. Það hefur ekki verið sársauka-
laust fyrir hana.
Að leiðarlokun sagði amma mér
að dýrmætast af öllu væri að eiga
alla þessa afkomendur sem hún var
svo stolt af.
Ég er þakklát fyrir að hafa átt
svona litríka ömmu.
Blessuð sé minning hennar.
Rannveig Jónsdóttir.
Mig langar í örfáum orðum að
þakka ömmu minni Þorbjörgu
Bjarnadóttur samfylgdina og fyrir
hennar þátt í að koma mér til manns.
Amma mín var fróð um sögu lands
og þjóðar og vel lesin í íslenskum
bókmenntum, auk þess sem hún
kunni ógrynnin öll af sögum og þul-
um. Hún bar mikla virðingu fyrir
menntun og menningu og hélt uppi
stöðugum áróðri fyrir ágæti mennt-
unar og mikilvægi þess að leggja
rækt við hugann og andleg málefni.
Í barnæsku nutum við þess systk-
inin að heyra hana segja sögur af
bola og búkollu, draugum og forynj-
um. Seinna nutum við þess að ræða
við hana um bókmenntir og fræðast
um ættir okkar og uppruna, en
amma var ákaflega frændrækin og
stolt af sínu fólki, bæði áum sínum
og afkomendum. Heimsóknir okkar
til ömmu voru margar og skemmti-
legar, stundum langar, stundum
stuttar en alltaf var glatt á hjalla og
margt að gera og skoða. Eins var
alltaf tilhlökkunarefni þegar von var
á ömmu og jafnaðist sú tilhlökkun á
við komu jólanna, enda bar þessa
stórviðburði oft upp á sama tíma.
Sérstaklega langar mig að þakka
ömmu tvær heimsóknir til hennar og
eina heimsókn hennar til mín.
Sú fyrsta. Ég kom til Reykjavíkur
að heimsækja ömmu ásamt litlu
systur minni og vorum við fjögurra
og sex ára eða þar um bil. Þarna
fékk ég mína fyrstu lexíu af mörgum
um mannkosti og hvað væri eftir-
sóknarvert í þeim efnum og hvað
ekki. Reyndar misskildi ég í fyrstu
hugtök eins og sjálfstæði, óhæði og
hreinskilni og ruglaði þeim saman
við óþægð og óhlýðni. Hvað um það
að heiman fór lítil telpa sem grét í
rútunni á leið í bæinn en heim kom
veraldarvön ung stúlka með skoðan-
ir á öllum hlutum og mikla virðingu
fyrir eigin ágæti.
Á menntaskólaárunum dvaldi ég
hjá ömmu og Gunnari veturlangt en
þá dvöldu á heimilinu auk mín Helga
frænka mín og Sveinn maður hennar
sem einnig voru í menntaskóla. Það
var gott að búa hjá ömmu í góðu yf-
irlæti og skemmtilegt að koma heim
úr skólanum og ræða við ömmu um
það sem ég var að læra hverju sinni.
Hún bjó yfir djúpum skilningi á
fræðunum og var ávallt reiðubúin að
miðla af þekkingu sinni. Það var
gestkvæmt á heimilinu og oft glatt á
hjalla enda amma með eindæmum
gestrisin og þau hjón bæði.
Að endingu langar mig að minnast
á eftirminnilega heimsókn ömmu til
mín, ég var þá nýflutt í nýtt hús og
búin að eignast mitt fyrsta barn.
Fyrsti gesturinn á nýja heimilinu
var amma sem kom og dvaldi hjá
okkur í vikutíma. Þessi heimsókn er
mér einstaklega kær enda var amma
ákaflega þægilegur og skemmtileg-
ur gestur sem hafði mörg ráð í poka-
horninu og margar ráðleggingar að
gefa ungum og nýbökuðum foreldr-
um.
Elsku amma þakka þér fyrir allt.
Þorbjörg Erla Ásgeirsdóttir.
Þorbjörg Bjarnadóttir, langamma
barnanna minna og traustur vinur
minn á þriðja áratug, er fallin frá 86
ára gömul, hvíldinni fegin eftir lang-
varandi baráttu við sjúkdóm.
Þorbjörg heilsaði mér með hæfi-
legu tómlæti á okkar fyrsta fundi
enda var ég í hlutverki nýs leik-
manns sem gerði hosur sínar græn-
ar fyrir elsta barnabarni hennar,
Helgu, sem bjó þá hjá henni á síð-
asta ári í menntaskóla. „Áttu land?“
spurði hún mig nánast formálalaust í
okkar fyrstu viðkynningu. Ég varð
að viðurkenna fátækt mína á því
sviði, eins og flestum öðrum, skóla-
strákurinn. „Það er gott að eiga
land“ og ég fór yfir ýmsa möguleika
í huganum til að eignast land fljótt.
Án árangurs. Landleysi mitt var þó
fljótlega úr sögunni þegar við fórum
að spjalla.
Því spjallað gat Þorbjörg, um
heima og geima. Hún hafði alltaf
skoðun á hlutunum, um menn og
málefni almennt. Ef eitthvað fór í
taugarnar á henni þá var það skoð-
ana- og afstöðuleysi viðmælenda.
Menn áttu að hafa skoðun. Einhvern
tímann var ég ekki tilbúinn að
mynda mér skoðun á einhverju sem
ég þekkti hvorki haus né sporð á.
„Lestu þér þá til,“ var svarið, stutt
og laggott. Eftir það hafði ég skoðun
á flestu, lesinn sem ólesinn, enda
ólíkt skemmtilegra. Helst á skjön
við hennar, því það fannst okkur
báðum skemmtilegast. Og drukkum
kaffi, mikið kaffi.
Þorbjörg talaði alltaf tæpitungu-
laust. Talaði íslensku eins og það
heitir á nútímamáli og flestum þykir
kostur núorðið, t.d. í viðskiptum.
Hún bar umhyggju fyrir okkur
Helgu og okkar börnum, eins og öll-
um afkomendum sínum, vildi vita
hvað við værum að sýsla og hvað við
sæjum fyrir okkur í nánustu fram-
tíð. Hvaða stefnu land og þjóð væru
að taka og leist ekki alltaf vel á. Hins
vegar studdi hún okkur ætíð í okkar
plönum og hvatti okkur til frekari
mennta.
Þorbjörg var mótuð af rammís-
lenskri sveitamenningu, fyrst af
æskuslóðum á Bakka í Bakkafirði,
síðar af gagnmerku námi á hús-
mæðraskólanum á Hallormsstað.
Það nám, á þeim tíma, snerist eitt-
hvað um húsverk en mest um
menntun, í víðtækum og góðum
skilningi þess orðs. Þar skipti höf-
uðmáli sú bókmenning sem batt
þjóðina saman á þeim tíma og er
kjölfesta okkar þjóðar. Þessi menn-
ingarviðhorf fylgdu henni alla tíð,
áreynslulaus og sjálfsögð. Þau voru
hennar rætur, hennar brunnur, sem
hún jós úr þegar hún þurfti á að
halda.
Þorbjörg átti engan veginn
áreynslulausa ævi. Lífsbaráttan var
hörð á árunum upp úr 1940 á norð-
austurhorni landsins, fjarri uppgrip-
um suðvesturhornsins. Sveitirnar
kringum Langanesið hafa ævinlega
verið harðbýlar, hafís gat komið
þegar minnst varði, sumarið gat
sleppt úr ári. Gæftalitlir vetur gátu
sett strik í reikning hinnar barn-
mörgu fjölskyldu sem Þorbjörg og
fyrri maður hennar, Axel heitinn
Davíðsson, komu sér upp í byrjun
fimmta áratugarins. Þorbjörg yfir-
gaf þá æskustöðvarnar í byrjun sjö-
unda áratugarins, fór suður, vann,
aflaði sér sjúkraliðamenntunar,
komin vel á miðjan aldur og bjó í
Reykjavík til dauðadags. Hún átti
ævinlega fallegt og gestrisið heimili
og bjó lengst af sjálf með seinni
manni sínum, Gunnari Hestnes. Það
var ekki í kot vísað að koma til
þeirra Þorbjargar og Gunnars.
Þorbjörg sagði sjálf að hún væri
þrjár kynslóðir í einni enda breyt-
ingarnar sem hennar kynslóð upp-
lifði meiri en nokkurt okkar hinna
yngri getur gert sér í hugarlund.
„Er nema von að maður sé svona
andskoti brjálaður?“ átti hún til að
skella á mig á kjarnyrtri norðlensku
í góðu tómi. Og glotti svo. Miður
gefnir menn og óheiðarlegir voru
„rakkarapakk og ruslaralýður“.
Aðrir voru „óskaplega vandaðir“
menn. Það var lítið gefið fyrir með-
altölin hjá Þorbjörgu. Ítalskt skap-
lyndi mátti sín lítils í samanburðin-
um, hún sigraði í þeim samanburði
með hestlengdum. Hún reykti eins
og strompur alla sína tíð og fékk sér
af og til í tána. Stundum báðar. Og
reykti meira. Henni hefði þótt miður
hefði ég sleppt því að minnast á það.
„Menn eiga að segja hvernig hlut-
irnir eru, ekki eins og þeim finnst að
þeir ættu að vera,“ var viðkvæði
hennar.
Þorbjörg hafði skoðanir á flestu
og flestir höfðu skoðanir á Þor-
björgu. Henni gat sinnast við flest
fólk ef svo bar undir. Mér sinnaðist
við hana. Henni sinnaðist við mig.
Yfirleitt gátum við ekki verið óvinir
lengi, enda frekar tilgangslaust.
Hvar sem hún var og hvað sem hún
gerði þá var tilveran í kringum hana
litrík. Með öllum regnbogans lit-
brigðum. Upp úr stendur margbrot-
inn persónuleiki en fyrst og fremst
ættmóðir sem leit með stolti og um-
hyggju yfir ungahópinn að loknu
dagsverki. Megi minning Þorbjarg-
ar Bjarnadóttur lifa lengi og setja lit
á tilveru okkar hinna.
Sveinn Aðalsteinsson.
Ástkær eiginmaður minn,
EYJÓLFUR JÓSEP JÓNSSON
frá Sámsstöðum,
lést af slysförum laugardaginn 30. september.
Fyrir hönd aðstandenda,
Sveinbjörg Ólöf Sigurðardóttir.
Hjartkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir, afi og langafi,
INGÓLFUR BJÖRGVINSSON
rafverktaki,
Tjaldhólum 60,
Selfossi,
áður til heimilis í Hólastekk 8,
Reykjavík,
lést á Heilbrigðisstofnun Suðurlands laugardaginn 30. september.
Anna Tyrfingsdóttir,
Anna Jarþrúður Ingólfsdóttir, Thorbjörn Engblom,
Þóranna Ingólfsdóttir, Jón Finnur Ólafsson,
Kristín Brynja Ingólfsdóttir,
Ásgerður Ingólfsdóttir, J. Pálmi Hinriksson,
Björgvin Njáll Ingólfsson, Sóley Andrésdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Elskuleg móðir mín, tengdamóðir, amma og lang-
amma,
SVANHVÍT SVAVA SIGURÐARDÓTTIR,
Hvassaleiti 108,
Reykjavík,
lést á hjúkrunarheimilinu Eir sunnudaginn
1. október.
Jarðarförin verður auglýst síðar.
Edda Kolbrún Metúsalemsdóttir, Ómar Kristjánsson,
Stefán M. Ómarsson, Birna Gísladóttir,
Georg H. Ómarsson,
Ómar Þór Ómarsson, Klara Elíasdóttir,
Svava María Ómarsdóttir,
Ómar Björn Stefánsson,
Stefán Gísli Stefánsson.
Bróðir okkar,
HANNES JÓSAFATSSON,
lést á Heilbrigðisstofnuninni Hvammstanga
sunnudaginn 24. september.
Útförin hefur farið fram í kyrrþey.
Systkini hins látna.
AGNAR MAGNÚSSON
verkfræðingur,
lést á líknardeild Landspítalans í Fossvogi laugardaginn 30. september.
Ulla Magnússon,
Kristín Magnússon.
Lokað
Stjórnsýsla Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins verður lokuð frá
kl. 12 á hádegi, þriðjudaginn 3. október, vegna jarðarfarar.
Ástkær dóttir okkar og systir,
KRISTÍN EIÐSDÓTTIR,
Seljabraut 18,
Reykjavík,
lést á Childrens hospital í Boston miðvikudaginn
27. september.
Útför hennar fer fram frá Seljakirkju föstudaginn
6. október kl. 13.00.
Þeim sem vilja minnast hennar er bent á Neistann, styrktarfélag hjartveikra
barna.
Eiður Sveinsson, Rut Gunnþórsdóttir,
Sveinn Rafn Eiðsson, Steinunn Guðmundsdóttir,
Sandra Eiðsdóttir, Hilmar Þór Valsson
og börn.
Hjartkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
STEFANÍA RUNÓLFSDÓTTIR,
Laugavegi 100,
Reykjavík,
er dáin.
Guðrún Guðmundsdóttir,
Úlfar Guðmundsson
og fjölskyldur.