Morgunblaðið - 19.04.2007, Blaðsíða 44
44 FIMMTUDAGUR 19. APRÍL 2007 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Vegna mikils aðstreymis aðsendra greina í aðdraganda alþingiskosninganna verður formi þeirra greina,
sem lúta að kosningunum, breytt. Er þetta gert svo efnið verði aðgengilegra fyrir lesendur og auka mögu-
leika Morgunblaðsins á að koma greinunum á framfæri fyrir kosningar.
Alþingiskosningar
Í flennistórri fyrirsögn í Frétta-
blaðinu miðvikudaginn í síðustu
viku stendur: „Fiskveiðikvóti
Vestfirðinga hefur nær tvöfaldast
frá 2001.“ Vitnað er til skýrslu frá
Landssambandi íslenskra útvegs-
manna, LÍÚ. Stað-
reyndin er hins
vegar sú, ef litið er
á tölur Fiskistofu,
að landaður botn-
fisksafli á Vest-
fjörðum, frá
Brjánslæk til
Hólmavíkur, minnkar frá árinu
2001 til 2006 um 30%.
Árið 2001 var landaður botn-
fisksafli á Vestfjörðum 52.624 tonn
eða 13% hlutdeild í heildarbotn-
fisksafla.
Árið 2006 er landaður botn-
fisksafli á Vestfjörðum 49.488 tonn
eða 10% af hlutdeildinni. Land-
aður botnfiskafli á Vestfjörðum er
því um 3.000 tonnum minni 2006
en 2001 og hlutdeild í heildarbotn-
fisksafla landsmanna 30% minni
en þá.
Blekkingar og áróður LÍÚ
Í áróðursfréttinni frá LÍÚ er
talað um tvöföldun á veiðiheim-
ildum sjávarútvegsfyrirtækja á
Vestfjörðum frá árinu 2001 til
2006. Hér er mjög hallað réttu
máli. Hvergi er þess getið að
miklar breytingar hafa orðið á
þessu árabili, sérstaklega á stöðu
smábátaflotans. Þannig var sett
aflahámark á kvótabáta vegna
veiða á ýsu, ufsa og steinbít árið
2001 sem ekki var áður. Árið 2004
vara dagabátakerfið lagt niður
með lögum og fært inn í kvóta-
kerfið. Auðvitað breyttust þá
veiðidagarnir í kvóta og koma inn
í þessar tölur, sem LÍÚ er að tala
um, sem aukinn kvóti að því marki
sem sá kvóti hefur orðið til og
haldist áfram á Vestfjörðum. Fisk-
veiðiheimildir dagabátanna reikn-
uðust eðlilega ekki inn sem kvóta-
eign. Með breytingu úr dögum í
kvóta er í sjálfu sér ekki verið að
auka veiðiheimildir á svæðinu. Að
mínu mati var það röng ákvörðun
að leggja niður dagabátakerfið
enda hefur sú breyting komið
mjög hart niður á mörgum sjáv-
arbyggðum, ekki síst Vestfjörðum.
Vestfirðingar bera
skarðan hlut frá borði
Í frétt á BB 11. apríl síðastlið-
inn er greint frá því að atvinnu-
tekjur af fiskveiðum á Vest-
fjörðum hafi lækkað um 36% á
árunum 1998 til 2005: „Á árinu
1998 voru atvinnutekjur í fisk-
veiðum um 2.273 milljónir eða um
9,16% af heildaratvinnutekjum at-
vinnugreinarinnar á landinu öllu.
Atvinnutekjur af fiskveiðum voru
hins vegar einungis 1.463 milljónir
á árinu 2005 eða um 9,99% af
heildaratvinnutekjum landsins. At-
vinnutekjur af fiskveiðum á Ís-
landi hafa haldist óbreyttar í
krónutölu á tímabilinu 1998–2005
og því má segja að ef Vestfirðir
hefðu haldið hlut sínum í greininni
hefðu atvinnutekjur verið um 453
milljónum hærri á árinu 2005. Þá
fækkaði starfandi einstaklingum í
fiskveiðum í fjórðungnum um 47%
á sama tímabili en um 34% á land-
inu öllu.“
Íbúar sjávarbyggðanna eigi
varinn rétt til auðlindarinnar
BB-fréttir greina frá því 14.
apríl sl. að Kambur á Flateyri hafi
sagt 9 konum upp í fiskvinnslunni
og að ástæðan sé hagræðing. Jafn-
framt kemur fram að bátur sem
hafi lagt þar upp með 220 tonna
þorskígildi hafi verið seldur ásamt
aflaheimildum til Grindavíkur.
Þetta sýnir hversu berskjaldað
fólk í landi er, bæði sjómenn og
fiskvinnslufólk og íbúar viðkom-
andi svæða, fyrir því að aflaheim-
ildir geti fyrirvaralaust verið seld-
ar burtu úr héraði.
Auðvitað reyna útgerðarmenn á
Vestfjörðum sem eru tryggir sín-
um byggðarlögum að kaupa og
leigja til sín kvóta eftir mætti til
að halda uppi atvinnu og taka þeir
þar mikla áhættu. En ef leiguverð
á þorskígildi er komið yfir 200 kr.
á kíló og kaupverðið allt að 3.000
kr. á kílóið hlýtur boginn að vera
spenntur. Engin atvinnugrein get-
ur staðið undir slíkum fjármagns-
kostnaði til lengdar. Stærst er
áhættan hjá íbúum sjávarbyggð-
anna sem fá litlu sem engu ráðið
um atvinnuöryggi sitt og afkomu.
Að blása nýjum byr í seglin
Í bréfi sem Halldór Hall-
dórsson, bæjarstjóri á Ísafirði,
skrifaði forsætisráðherra 5. mars
sl. og sendi okkur þingmönnum
kjördæmisins afrit af kallar hann
eftir hugarfarsbreytingu hjá
stjórnvöldum hvað varðar atvinnu-
líf og uppbyggingu á störfum á
Vestfjörðum: „Bæjarstjórn Ísa-
fjarðarbæjar leggur áherslu á að
algera hugarfarsbreytingu þarf og
pólitíska samstöðu hjá stjórnvöld-
um til að snúa við óheillaþróun
síðustu ára …“ Ég tek heils hugar
undir þau orð bæjarstjórans. En
hver býst við hugarfarsbreytingu
frá ráðherrum Sjálfstæðisflokks-
ins er setið hafa að völdum í 16 ár
samfleytt?
Það er forgangsmál að treysta
atvinnuöryggi sjávarbyggðanna og
festa skilgreind fiskveiðiréttindi
við byggðirnar. Sjávarútvegurinn
er undirstaða atvinnulífs og bú-
setu á Vestfjörðum. Fái íbúar
sjávarbyggðanna að njóta auðlinda
sinna munu nýir og ferskir vindar
blása auknum byr í segl Vestfirð-
inga, þjóðinni allri til heilla.
Ég óska landsmönnum öllum
gleðilegs sumars.
LÍÚ blandar sér í
kosningaslaginn á Vestfjörðum
Eftir Jón Bjarnason
Höfundur er þingmaður Vinstri
grænna í Norðvesturkjör-
dæmi.
Ársalir - fasteignamiðlun Ársalir - fasteignamiðlun
Björgvin Björgvinsson, löggiltur fasteignasali
Ársalir
FASTEIGNAMIÐLUN
Engjateigi 5 105 Rvk
533 4200
ÁRSALIR EHF - FASTEIGNAMIÐLUN
ef þú þarft að selja,
leigja eða kaupa fasteign,
mundu 533 4200 eða
senda okkur póst: arsalir@arsalir.is
Nýr þáttur er kominn á mbl.is þar sem
meistarakokkarnir Ragnar og Bjarni eru í
sumarskapi og grafa lax á auðveldan og ljúffengan
hátt, ásamt því að blanda gómsæta graflaxsósu.
Þú sért uppskriftirnar á Vefvarpi mbl.is
Á MÁNUDAGINN birti Hag-
stofa Íslands niðurstöður útreikn-
inga sinna á aukningu ráðstöf-
unartekna heimilanna á árabilinu
1994 til 2005. Niðurstöðurnar
hljóta að teljast
mikilvægt innlegg í
umræður sem átt
hafa sér stað síð-
ustu daga um það
hvernig efna-
hagsþróunin hefur
haft áhrif á kjör
fólksins í landinu.
Í sem stystu máli leiðir rann-
sókn Hagstofunnar í ljós að á um-
ræddu árabili jókst kaupmáttur að
meðaltali um 56% og hækkuðu
ráðstöfunartekjur á mann um
4,2% á ári.
Rannsóknin miðast að sjálf-
sögðu við að gefa sem raunsann-
asta heildarmynd af þróun þess-
ara mála. Þannig er á tekjuhlið
horft til þróunar launatekna,
eignatekna, svokallaðra til-
færslutekna (m.a. bóta og annarra
greiðslna úr opinberum sjóðum)
og reiknaðs rekstrarafgangs en á
gjaldahlið til eignaútgjalda (m.a.
vaxtagjalda vegna húsnæðiskaupa)
og tilfærsluútgjalda (m.a. skatta
og iðgjaldagreiðslna til lífeyr-
issjóða). Í niðurstöðunum er svo
auðvitað tekið tillit til þróunar
verðlags og mannfjölda.
Niðurstöður Hagstofunnar sýna
ótvírætt að stefna ríkisstjórn-
arinnar hefur skilað heimilunum í
landinu verulegum ávinningi. Bætt
starfsumhverfi atvinnulífsins, upp-
gangur íslenskra fyrirtækja innan
lands og utan, einkavæðing og
skattalækkanir hafa stuðlað að
vexti í efnahagslífinu, sem hefur
skilað sér í stórbættum kjörum
alls almennings. Niðurstöðurnar
gefa líka fyrirheit um að ef áfram
verður haldið á sömu braut séu
miklir möguleikar á áframhaldandi
kjarabótum. Forsenda þess að það
takist er hins vegar sú að atvinnu-
lífinu verði áfram gefið svigrúm til
að vaxa og dafna og stjórn rík-
isfjármála verði ábyrg og skyn-
samleg. Reynslan sýnir að það er
auðvelt að glutra svona árangri
niður á örskömmum tíma ef til
valda komast öfl, sem ávallt eru
tilbúin að eyða um efni fram og
láta sér í léttu rúmi liggja hvernig
verðmæti verða til í samfélaginu.
Staðfesting á stórfelldri
kaupmáttaraukningu
Eftir Birgi Ármannsson
Höfundur er þingmaður Sjálf-
stæðisflokksins í Reykjavík.
Í nýju riti Samfylkingarinnar um efnahagsmál, sem Jón Sigurðsson,
fyrrverandi forstjóri Norræna fjárfestingarbankans, ritstýrir, er
fjallað á málefnalegan hátt um hagstjórnarvandamál samfélagsins.
Bent er á hið mikla ójafnvægi sem ríkir í hagkerfinu
s.s. verðbólgu, viðskiptahalla, gengissveiflur, kerf-
islægan halla ríkissjóðs, mikinn vaxtamun og hinn vax-
andi ójöfnuð milli fjölskyldna í landinu.
Í ritinu eru lagðar til skynsamlegar aðgerðir til að
takast á við þennan hagstjórnarvanda. Hvatt er til þjóð-
arsáttar um að ná jafnvægi og bent er á jákvæða
reynslu Íra. Samkeppnislög verði látin ná til allra at-
vinnugreina og að dregið verði úr höftum í landbúnaði.
Þá er bent á að evru-aðild sem skilgreint markmið gæti virkað sem
kjölfesta fyrir hagstjórnina enda þarf að uppfylla mörg skilyrði áður
en hægt verður að stíga það skref.
Hvatt er til sanngjarnari skattlagningar án þess að skattar hækki að
meðaltali, m.a. með heildarendurskoðun á skatt- og lífeyriskerfinu.
Sérstakt átak þarf til að bæta kjör aldraðra, öryrkja og barnafjöl-
skyldna enda sé það bæði þjóðhagslega hagkvæmt sem og siðferð-
islega rétt. Menntun, menning, jafnrétti kynjanna og umhverfismál eru
nefnd í ritinu sem mikilvægir áhrifsþættir í hagkerfinu.
Öllum sem glugga í þetta rit má vera ljóst að Samfylkingin er ábyrg
í efnahagsmálum þar sem jafnvægi er meginmarkmið og kjör almenn-
ings eru sett í forgrunn, enda sýna kannanir að fyrirtæki eru almennt
samkeppnishæfari í þeim löndum þar sem það er gert. Við teljum okk-
ur geta stjórnað efnahagsmálunum betur en núverandi ríkisstjórn hef-
ur gert og ég er sannfærður um að við munum gera það.
Skynsöm hagstjórn
Samfylkingar
Eftir Ágúst Ólaf Ágústsson
Höfundur er varaformaður Samfylkingarinnar.