Morgunblaðið - 13.11.2007, Blaðsíða 2

2 ÞRIÐJUDAGUR 13. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir frett@mbl.is Fréttastjórar Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Björn Jóhann
Björnsson, fréttastjóri, bjb@mbl.is Daglegt líf Anna Sigríður Einarsdóttir, annaei@mbl.is Menning menning@mbl.is Fríða Björk Ingvarsdóttir, ritstjórnarfulltrúi, fbi@mbl.is Umræðan | Bréf til blaðsins Guðlaug Sigurðardóttir, ritstjórnarfulltrúi,
gudlaug@mbl.is Minningar minning@mbl.is, Stefán Ólafsson, Arnór Ragnarsson Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp | Sjónvarp Hulda Kristinsdóttir, dagskra@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv.
Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
FLEST allra verstu óveður
á Norður-Atlantshafi síðast-
liðin fimm ár urðu umhverf-
is Ísland. Þá er verið að tala
um fárviðri með vindhraða
yfir 40 metra á sekúndu.
Þetta er samkvæmt bráða-
birgðaniðurstöðum athug-
unar norskra nemenda Har-
aldar Ólafssonar prófessors
í veðurfræði. Athugunin
byggðist á gögnum frá
gervitunglum sem greina vind yfir sjó og náði
hún til Norður-Atlantshafsins frá 62°N og
norður á pól.
Haraldur sagði í samtali við Morgunblaðið að
fyrirfram hafi verið talið að veðrin dreifðust
meira á svæðinu milli Íslands, Jan Mayen,
Svalbarða og Norður-Noregs. „Það kemur eitt
og eitt aftakaveður í norðurhöfum en langflest
af verstu veðrunum verða milli Íslands og
Grænlands, fyrir sunnan Ísland og fyrir austan
Ísland,“ sagði Haraldur. Flest aftakaveðrin
sem urðu milli Íslands og Grænlands voru
norðaustanveður. Við Ísland og fyrir sunnan og
austan landið voru veðrin ýmist af norðaustri,
suðvestri eða suðaustri. Fárviðranna er helst
von að vetrarlagi eða frá því í október og fram í
mars.
Niðurstaðan kom á óvart
„Niðurstaðan kom á óvart því það er mjög
útbreidd hugmynd í Skandinavíu að það verði
mjög slæm veður á hafsvæðunum milli Norður-
Noregs og Svalbarða. Þar verða vissulega vond
veður en þau verða bara ekki eins vond og hér.
Þau eru hins vegar þannig að það er ekki ólík-
legt að það sé erfiðara að spá þeim,“ sagði Har-
aldur.
Næsta skrefið í rannsókninni er að skoða
hvernig óveðrunum var spáð. Í framhaldi af því
verður reynt að greina hvað fór úrskeiðis í veð-
urspám, ef eitthvað fór úrskeiðis, og túlka nið-
urstöðurnar. Haraldur sagði að sér þætti afar
líklegt að öllum þessum veðrum hafi verið vel
spáð a.m.k. sólarhring fyrirfram. Ætlunin er að
athuga hvernig þau komu út í 2-3 daga spám.
Rannsóknum haldið áfram í vetur
Líklegt er talið að ferðum fjölgi um þetta
hafsvæði í framtíðinni. Haraldur sagði að
norska rannsóknarráðið ætli að styrkja rann-
sóknir á veðurfari og veðrum á þessum slóðum,
þ.e. á hafsvæðinu milli Grænlands, Noregs og
Íslands og í Barentshafi. Í febrúar í vetur verð-
ur rannsóknarflug frá Norður-Noregi svipað
og var hér í fyrravetur. Þá verður flogið út í
verstu veðrin til að mæla orkuskipti yfir sjó og
kortleggja þau. Norska veðurstofan og norskir
háskólar eru í fararbroddi þeirrar rannsóknar.
Verstu óveðrin á Norður-Atlantshafi
undanfarin fimm ár urðu við Ísland
Gerð verður athugun á því hversu nákvæmlega veðurspár sögðu fyrir um fárviðrin á hafinu















 

Haraldur Ólafsson
veðurfræðingur
GUÐNÝ Halldórsdóttir kvikmyndaleikstjóri hlaut í
gær Íslensku bjartsýnisverðlaunin árið 2007. Það var
Ólafur Ragnar Grímsson forseti Íslands sem afhenti
henni verðlaunin, ásamt ávísun að upphæð 1.000.000
kr., í Iðnó við hátíðlega athöfn.
Þetta var í 27. sinn sem verðlaunin eru afhent en þau
voru áður kennd við danska athafnamanninn Peter
Brøste sem veitti þau í fyrsta sinn árið 1981. Garðar
Cortes varð fyrstur til að hljóta Bjartsýnisverðlaunin
en í fyrra hlaut Hörður Áskelsson orgelleikari þau.
Alcan á Íslandi er bakhjarl bjartsýnisverðlaunanna.
Á myndinni má sjá verðlaunahafann Guðnýju Hall-
dórsdóttur með blómvönd, aðrir á myndinni eru, frá
vinstri, Halldór Þorgeirsson, eiginmaður Guðnýjar,
Vigdís Finnbogadóttir, Rannveig Rist og Ólafur Ragn-
ar Grímsson.
Morgunblaðið/Kristinn
Guðný hlaut bjartsýnisverðlaunin
Eftir Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
HJÖRLEIFUR B. Kvaran, for-
stjóri Orkuveitu Reykjavíkur, seg-
ir að stækkun Hellisheiðarvirkjun-
ar og bygging Bitruvirkjunar og
Hverahlíðarvirkjunar séu til að
mæta orkusölu til Alcans vegna ál-
versins í Straumsvík og til Norður-
áls vegna álvers í Helguvík. Gangi
samningarnir ekki eftir við Alcan
séu nægir kaupendur að orkunni,
en Ragnar Guðmundsson, forstjóri
Norðuráls, segir að Norðurál haldi
sínu striki í sambandi við Helgu-
vík.
Jákvæðar niðurstöður
Í samningunum eru fyrirvarar
um að OR fái jákvæða niðurstöðu í
umhverfismati og að næg orka
finnist á svæðinu, að sögn Hjör-
leifs. Hann segir að vandræðalaust
ætti að vera að finna orku vegna
stækkunar Hellisheiðarvirkjunar
en framkvæmdir vegna hinna
virkjananna séu skemmra á veg
komnar. Tilraunaboranir hafi farið
fram en bora þurfi meira til að
finna út úr því hvort hægt sé að
virkja á svæðinu. Hins vegar séu
niðurstöður frekar jákvæðar.
90 MW til Norðuráls
á Grundartanga
Hellisheiðarvirkjun var tekin í
notkun í fyrra og þar eru nú fram-
leidd 90 MW. Síðar í þessum
mánuði verður 35 MW bætt við
framleiðsluna. Haustið 2008 bæt-
ast enn við 90 MW og segir Hjör-
leifur að búið sé að ráðstafa þeim
til Norðuráls á Grundartanga. 90
til 100 MW bætast síðan við 2010.
Bitruvirkjun á að vera allt að 135
MW jarðvarmavirkjun og Hvera-
hlíðavirkjun allt að 90 MW. Hjör-
leifur segir að 90 MW virkjun kosti
um 15 milljarða króna. Ráðgert er
að þessar tvær virkjanir komist í
gagnið seint á árinu 2010 og fyrri
hluta árs 2011. Það er í samræmi
við samningana við Alcan og Norð-
urál, að sögn Hjörleifs, en sam-
kvæmt áætlunum á að afhenda
orkuna á síðasta ársfjórðungi 2010
og fyrri hluta árs 2011.
Fjárfesting Orkuveitu Reykjavíkur vegna 90 MW jarðvarmavirkjunar nemur um 15 milljörðum króna
Fyrirhugaðar framkvæmdir
og orkusala haldast í hendur
Hjörleifur B.
Kvaran
Ragnar
Guðmundsson
FARÞEGUM í strætó fjölgaði und-
anfarna tólf mánuði um 13,65%, eða
úr 711.176 í 808.242, sem er 97.066
fleiri farþegar en árið á undan. Árið
áður hafði farþegum fjölgað um
10,52%, eða um 67.718 farþega.
Í tilkynningu frá Strætó kemur
fram að fjölgunin nær til allra leiða í
leiðakerfi fyrirtækisins. Þar kemur
einnig fram að það megi ætla að
meðal námsfólks hafi notkunin á
þjónustu strætó aukist um u.þ.b.
30% á milli ára sem bendi til að
áhrifa skólakortanna sé tekið að
gæta svo um munar, en sem kunnugt
er fá námsmenn nú frítt í strætó.
Sem dæmi um tilteknar leiðir þá
flutti leið 1, Hafnarfjörður-Reykja-
vík, um 88.426 farþega í ár miðað við
73.608 í fyrra, en þetta er aukning
um 20,12%. Ennfremur flutti leið 6,
milli Grafarvogs og Hlemms, nú
81.281 farþega miðað við 49.745 far-
þega í fyrra, en það er aukning upp á
63,40% á milli ára. Mest varð aukn-
ingin þó á leið 28, sem er innanbæj-
arleið í Kópavogi, en hún flutti nú
16.253 farþega í stað 9.345 í fyrra,
sem er aukning upp á 65,87%.
Farþegum
í strætó fer
fjölgandi
Áhrifa skólakorta
tekið að gæta
HÆSTIRÉTTUR hefur fellt úr
gildi ákvörðun dómsmálaráðherra
frá því 8. október sl. um framsal 18
ára litháísks ríkisborgara. Ekki var
samstaða meðal dómara Hæstarétt-
ar og skilaði Hjördís Hákonardóttir
sératkvæði þar sem fram kemur að
hún telji að staðfesta hefði átt úr-
skurð Héraðsdóms Reykjavíkur.
Í framsalsbeiðninni sem barst
dómsmálaráðuneytinu snemma í
september kemur fram að pilturinn
sæti rannsókn vegna fimm þjófn-
aðarbrota sem hann er grunaður
um að hafa framið. Dómsmálaráð-
herra ákvað að fallast á beiðni lithá-
ískra stjórnvalda en verjandi pilts-
ins kærði úrskurðinn til
Héraðsdóms Reykjavíkur sem aftur
synjaði kröfu verjandans um að
ógilda ákvörðun ráðherra.
Í dómi Hæstaréttar er vísað í lög
um framsal sakamanna, en í 10 gr.
laganna segir m.a. að bann sé lagt
við framsali „ef hér á landi er til
meðferðar mál fyrir annan verknað
en þann sem hann óskast fram-
seldur fyrir og sem getur varðað
minnst 2 ára fangelsi“. Til með-
ferðar eru hins vegar fjögur mál
vegna ætlaðra brota piltsins hér á
landi, m.a. vegna þjófnaðar og fíkni-
efnabrota.
Hæstiréttur
synjar fram-
salsbeiðni