Morgunblaðið - 22.12.2007, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ SATURDAY 22. DECEMBER 2007 21
MENNING
ÞESSAR svokölluðu teiknimynda-
sögur eru einfaldlega dónalegt
drasl,“ sagði dauðhneykslaður gagn-
rýnandi bókmenntatímaritsins Ga-
teway um Avoid us eftir Hugleik
Dagsson, enska útgáfu Forðist okkur
sem var fyrsta bókin í okkur-
flokknum sem nú telur fimm titla.
Gagnrýnandinn hefur svo svakaleg
orð um verk Hugleiks að þau missa í
raun algjörlega marks, breytast úr
gagnrýni í spennandi hól – að
minnsta kosti fyrir suma. „Höfund-
urinn er gæddur álíka miklum teikni-
hæfileikum og hundurinn minn og
textarnir eru eins ógeðfelldir og
hugsast getur,“ heldur gagnrýnand-
inn áfram og yfirhalninguna endar
hann á því að benda á að Hugleikur
sé sagður vera frægasti myndasögu-
höfundur á Íslandi og hann bætir við:
„Guð hjálpi íslensku þjóðinni ef það
er satt!“
Þetta er líklega einmitt sá dómur
sem Hugleikur vildi fá um bók sína,
enda nánast allt satt og rétt sem seg-
ir í honum. Útgefandi Hugleiks hefði
ekki getað orðað kynningartexta bet-
ur. Dómurinn er því birtur á kápu
nýjustu bókar Hugleiks, Kaupið okk-
ur.
Teikningar Hugleiks eru smekk-
lausar, groddalegar, viðbjóðslegar,
dónalegar, níðingslegar jafnvel, dýrs-
legar! En þær eru líka á köflum
svakalega hlægilegar. Og stundum er
mikill broddur í þeim.
Kaupið okkur er kannski beittasta
bók Hugleiks til þessa. Heitið bendir
til þess að neyslumenningin sé um-
fjöllunarefnið og það er rétt en Hug-
leikur nálgast það með forvitnilegum
hætti. Það er í raun ekki hin eiginlega
neysla sem er í brennidepli heldur úr-
gangurinn, það sem gengur af, eink-
um niður af okkur, eftir neysluæðið.
Hugleikur lýsir úrgangsmenning-
unni, afgangssamfélaginu, því sem
neyslan skilur eftir sig, því sem ligg-
ur eftir okkur sem erum háð neysl-
unni. Og neyslan verður að sóun,
mengun, ekki bara umhverfisins
heldur einnig hugarfarsins.
Og einhvern veginn tekst Hugleiki
að birta þessa sorglegu niðurstöðu,
þennan niðurgang samfélagsins, með
meinhæðnum en auðskiljanlegum,
einföldum hætti. Þrálátur þarma-
söngurinn gæti reynst einhverjum
um megn og kannski má segja að þeir
sem ekki sjá skoplegu hliðina á kápu-
textanum ættu að fá sér annað les-
efni.
Niðurgang-
ur sam-
félagsins
Hugleikur Dagsson
BÆKUR
Myndasaga
Eftir Hugleik Dagsson, JPV-útgáfa 2007.
Kaupið okkur
Þröstur Helgason
ÞAÐ mætti segja að þessi fyrsta barnabók um
einkaspæjarann Fjóla Fífils sé nokkurs konar
grínútgáfa af Da Vinci-lyklinum sem hefur veitt
svo mörgum rithöfundum andagift seinustu ár.
Sagan hefst á því að dýrmætu gullúri er stolið af
heimsminjasafni, og Fjóli leggur af stað í leit að
þjófunum ásamt aðstoðarfólki sínu. Það eru of-
vitinn Fornfríður heimsminjvörður og snaróður
suðrænn hamstur, Pedró Almarilló. Eltingaleik-
urinn berst til framandi heims-
hluta þar sem þau lenda í ýmsum
hættum.
Þótt Fjóli fáist við ráðgátu sem
gengur alveg upp og fræðast má
af um forvitnilega menningar-
heima, þá er aðal bókarinnar
grín. Aðalsöguhetjurnar, sem og
aðrar persónur, gætu vel átt
heima í skrípó-bókmenntum,
enda mjög ýktar týpur bæði í út-
liti og karakter. Fjóli er hálfgerð
andhetja, enda ekki sá allra gáf-
aðasti. Það er ekki spurning að
stundum verða lesendur á undan
honum að átta sig á aðstæðum,
sem skapar enn meira grín, og
það eru skemmtileg áhrif fyrir þenn-
an aldurshóp. Stíllinn er hraður og
bókin hefst á miklu sprelli og látum
á fyrstu blaðsíðu, svo maður spyr sig
hvort höfundi muni takast að halda
dampi alveg út í gegn. Það tekst með
glæsibrag og það er hvergi slakað á
allan tímann.
Grín og gaman í hverri setningu
og oft ansi gott grín, fjarstæðukennt
á köflum, sem féll í kramið hjá und-
irritaðri.
Það munu lesendur á aldrinum 8-
11 ára áreiðanlega taka undir.
BÆKUR
Barnabók
Texti: Kristjana Friðbjörnsdóttir.
Myndir: Ingi Jensson.
JPV-útgáfa 2007. 136 bls.
Fjóli Fífils: Skuggaúrið
Hildur Loftsdóttir
Kristjana
Friðbjörnsdóttir
Fyndin fleygiferð um heiminn
Fréttir á SMS