Morgunblaðið - 03.02.2008, Blaðsíða 28
líf og starf
28 SUNNUDAGUR 3. FEBRÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
H
ún er í hárauðum
jakka, litglöð í
skammdeginu og
lætur sig litlu skipta
þótt síminn hringi,
afgreiðir snaggaralega hvert málið
á eftir öðru meðan blaðamaður
kemur sér fyrir og býr sig undir
að viðtalið hefjist. Ingibjörg Rann-
veig Guðmundsdóttir er varafor-
seti Alþýðusambands Íslands, for-
maður Landsambands íslenskra
verzlunarmanna og reyndar líka
sóknarnefndarformaður Neskirkju.
Langur titill sem augljóslega felur
í sér mikið annríki og amstur á
stundum.
„Ég neita því ekki að mikið er
að gera núna, en þó eru viðræður
varla komnar af stað að neinu
gagni,“ segir Ingibjörg og setur
símanum sínum það fyrir um
stund að vera þögull.
Hún fæddist í Reykjavík 1949
og átti röskum sex árum eldri
systur, Maríu, sem gift var í
Bandaríkjunum en lést 1980. Ingi-
björg á tvo stráka, Bjarna og
Andrés, sem eru orðnir upp-
komnir.
„Við eigum svo tvo hunda, ég
ólst upp við samskipti við dýr.
Foreldrar mínir, Helga Eiríks-
dóttir húsmóðir og Guðmundur
Jónssson efnisvörður hjá Raf-
magnsveitunni, bjuggu lengst af á
Starhaga, þar sem ég og strák-
arnir mínir búum enn,“ segir Ingi-
björg.
Hún reynist hafa verið lukk-
unnar pamfíll í æsku en fer svolítið
hjá sér þegar spurt er um fyrstu
endurminningu.
„Ég pota aldrei í börn, ég man
eftir mér lasinni á handlegg móður
minnar og einhver gestur var að
kjá framan í mig og potaði aðeins í
mig. Ég kunni ekki við þetta þótt
lítil væri. Ég hef verið mjög lítil
þegar þetta var,“ segir hún mitt á
milli glettni og alvöru.
Hún hefur vafalaust orðið að
mynda harða skel í öllum þeim
bardaga sem samningaviðræður
um kjaramál eru á stundum.
„Ég vandist snemma miklum
samgangi við fólk. Það voru gestir
heima hjá okkur alla daga, bæði í
mat og kaffi. Mamma hafði nóg að
gera þótt hún ynni ekki úti. Það
fóru tveir dagar í þvotta, annan
daginn þvoði hún og hinn dagurinn
fór í að ganga frá þvottinum. Verk
húsmæðra þeirra tíma voru miklu
umfangsmeiri en nú er af marg-
víslegum orsökum,“ segir hún.
„Á heimili okkar voru móðurfor-
eldrar mínir auk okkar systra og
foreldra okkar. Amma og afi voru
bæði austan af Síðu og voru fædd
upp úr 1880. Móðurbróðir minn,
Jón, var líka til heimilis hjá okkur
af og til. Ég var aldrei pössuð af
utanaðkomandi en María systir
einu sinni – sólarhringinn sem ég
fæddist. Ég veit að pabbi vildi
eignast heilt fótboltalið af strákum
en svo komu bara tvær stelpur.“
– En hvernig var að alast upp á
Starhaganum?
„Það var ákaflega skemmtilegt
og viðburðaríkt. Það voru þarna
fleiri en 30 krakkar en svo bjó Vil-
helm G. Kristinsson, fyrrverandi
fréttamaður, með fjölskyldu sinni í
sama húsi og við í 18 ár og það var
opið á milli, mér finnst hann hafa
að hluta alist upp með okkur
systrum. Starhaginn var sveit á
þessum tíma. Svo langt þótti þetta
frá bænum að það þurfti á mínum
sokkabandsárum að útskýra fyrir
leigubílstjórum hvar Starhaginn
væri í bænum. Í nágrenni við okk-
ur voru kindur og fjós með kúm,
við fengum að heyja fyrir kind-
urnar með eigendum þeirra. Á
svæðinu var fiskvinnsla og sút-
unarverksmiðja. Alliance átti þetta
svæði og var með starfsemi. Inn á
milli alls þessa voru góð útivist-
arsvæði fyrir krakka að leika sér
á. Mjög mörg úr þessum hópi hitt-
ust fyrir tveimur árum og það var
skemmtileg stund.
Ég, systir mín og pabbi vorum
mikið fyrir dýr en mamma var
ekki jafnhrifin. Við lokkuðum
pabba til að leyfa okkur að hafa
kanínur, skjaldbökur og fleiri dýr
en ég var orðin vel fullorðin þegar
mér tókst að koma hundi inn á
heimilið. Nú eigum við strákarnir
sem fyrr sagði tvo hunda og þeir
eru í miklu uppáhaldi, annar er
Tíbet Spaníel og hinn Pomer-
anian.“
– Er það satt að það þurfi að
berja hund einu sinni til að hann
virði húsbónda sinn?
„Það á aldrei að berja hund.
Gyðingar segja held ég að það eigi
aldrei að berja börn með neinu
stærra en skóreimunum þínum og
það er eins með hunda – ef fólk
lemur hunda lemur það úr þeim
eitthvað sem er mjög mikilvægt að
varðveita. Ef þú vilt eiga hund að
vini þá lemur þú hann ekki – ekki
frekar en aðra vini þína. Hundarn-
ir okkar eru ólíkir, Tíbet Spaníel-
inn er mjög sjálfstæður – dálítið
líkur mér,“ segir Ingibjörg og
hlær.
Í stjórn VR í kjölfar
deilna á vinnustað
Hún rekur að svo mæltu skóla-
vist sína.
„Ég var í Ísaksskóla, Melaskóla,
Hagaskóla og svo Verzlunarskóla
Íslands og tók þaðan stúdentspróf
í gamla fyrirkomulaginu. Ég ætl-
aði að fara í háskóla en svo tók
vinnan minn tíma allan. Ég tel
brýna nauðsyn fyrir fólk að læra
það sem það vill læra og tryggja
það að halda sér þannig við að það
geti unnið fyrir sér og fylgst með.
Margt af því sem ég vann við áður
fyrr þarf háskólamenntun í nú.
Tímarnir hafa breyst mjög mikið
að þessu leyti.“
– Ætlaðir þú svo snemma að
verða verslunarmanneskja?
„Ég ætlaði aldrei að vinna inni.
Ég byrjaði 16 ára að vinna í far-
þegadeild Eimskipafélags Íslands
með skóla og vann þar svo þar til
ég fór að vinna hjá Flugleiðum
1973. Um tvítugt lét ég mig
dreyma um að fara til sjós og var
um tíma búin að fá boð hjá skip-
stjóra um vinnu uppi á dekki á
einu Eimskipsskipanna. Ég setti
þetta til hliðar því strákarnir í
greininni voru atvinnulausir. Mér
finnst yndislegt að vera á sjó – á
stórum skipum – úti á ballarhafi.
Ég hef fengið útrás fyrir þetta í
margvíslegum ferðalögum.“
– En hvað með félagsmálin, hve-
nær komu þau til sögunnar?
„Árið 1975 var uppi deila í deild-
inni sem ég vann í hjá Flugleiðum
sem endaði með því að við köll-
uðum til fulltrúa frá VR, okkur til
aðstoðar. Í kjölfarið var ég beðin
um að taka sæti í stjórn Verzl-
unarmannafélags Reykjavíkur,
sem ég gerði vorið 1976. Árið 1989
var ég beðin að taka við sem for-
maður Landssambands íslenskra
verzlunarmanna, sem ég gerði og
hef verið formaður síðan.
Þetta er mikil vinna, mismikil þó
eftir tímabilum. Fundasetur eru
miklar. Lengi vel var ég í hluta-
starfi og vann á Flugleiðum á
móti. Þar mætti ég miklum velvilja
sem gerði þetta mögulegt. Frá
haustinu 2002 hef ég verið hér í
fullu starfi. Formennskan hér felur
í sér umtalsvert erlent samstarf.
Auka þarf menntun-
verslunarfólks
Ég er einnig varaforseti Alþýðu-
sambands Íslands, hef verið það í
nokkur ár, þannig að ég hef oftast
mjög mikið að gera. Það að vera
varaformaður í ASÍ og formaður
Landssambands íslenskra verzl-
unarmanna er á vissan máta línu-
dans. Það þarf að taka tillit til um-
hverfisins.“
– Er skrifstofufólk fleira en
starfsfólk verslana í Lands-
sambandi íslenskra verzl-
unarmanna?
„Innan okkar vébanda er skrif-
stofufólk fyrir löngu orðið stærsti
hópurinn, starfsfólk í verslunum er
í minnihluta. Ætli um 30% félags-
manna séu ekki við verslunarstörf.
Þróunin er að það er vöxtur í
skrifstofuvinnu og ýmsum
þjónustustörfum en fækkun í röð-
um afgreiðslufólks í verslunum.
Þetta gera m.a. hinar stóru kjör-
búðir með fáu starfsfólki. Birgjar
koma líka í auknum mæli inn með
vörur sjálfir, en starfsfólk þar er
almennt innan okkar vébanda. Við
höfum lagt mikla áherslu á að
útbúið verði nám fyrir starfsfólk
verslana, það hefur leitt til versl-
unarfagnáms sem fram fer í Mími
– símenntun og á Akureyri en
byrjaði í Verzlunarskólanum. Þetta
nám eflir fólk í vinnu og eykur
möguleika á að fá betra starf. Það
er geysimikil starfsmannavelta í
verslunum og það hefur verið
áhugamál okkar að gera þetta fag-
legra.“
Vonbrigði að ekki tókust
samningar
– Nú standa yfir kjarasamningar
– hvernig gengur?
„Kjarasamningaviðræðurnar eru
ekki komnar alveg á fullt skrið
ennþá. Það voru auðvitað von-
brigði að ekki skyldi ganga saman
hvað varðaði tillögu þær sem ASÍ
lagði fram í upphafi.“
– Nú eru blikur á lofti í efna-
hagsmálum – hefur það ekki áhrif
Þetta er línudans
Árvakur/Golli
Félagsmálamanneskja Ingibjörg Rannveig Guðmundsdóttir hefur mikið umleikis í störfum sínum.
Í ölduróti efnahagsóvissu
og pólitískra hræringa í
borgarmálum sitja
fulltrúar launafólks og at-
vinnurekenda og ræða
kjaramál. Guðrún Guð-
laugsdóttir spurði Ingi-
björgu R. Guðmunds-
dóttur, varaforseta ASÍ
og formann Lands-
sambands íslenskra
verzlunarmanna, um
horfur í kjaramálum auk
þess sem hún fékk hana
til að segja svolítið frá
„hinni hliðinni“ á sjálfri
sér.
Ég tel að okkar sam-
félag gangi af því að
við erum áræðin og
miklum ekki fyrir okkur
hvað gæti gerst. Við
teljum okkur geta allt –
og getum það fyrir
bragðið.