Morgunblaðið - 23.03.2008, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23. MARS 2008 27
Hjá ÞSSÍ er fólk á mun hærri laun-
um, svokallað fagfólk, sem kemur að
mestu úr röðum opinberra starfs-
manna.
Ég vil kalla þetta stofnanavæðingu
og ÞSSÍ gerir of mikið af því að búa
til stofnanir sem eiga jafnvel eftir að
verða skattbyrði á þegnum ríkjanna
sem aðstoðina þiggja í stað þess að
hugað sé að grunnþáttum efnahags-
lífsins, tekju- og atvinnusköpun.“
Opnari stjórnsýsla
– Gagnrýni þín á ÞSSÍ er allhörð.
Hvað er til ráða?
„Því miður einkennir þetta sem ég
hef sagt einnig ýmsar þróunarstofn-
anir í öðrum ríkjum sem vinna að
þessum málum. Mestu mistökin voru
þau að gera stofnunina að einhvers
konar friðarstóli fyrir gamlar stjórn-
málakempur sem voru orðnar víga-
móðar eftir átök stjórnmálanna. Ég
er ekki að gagnrýna stjórn-
málamennina sem þessari stöðu hafa
gegnt en báðir eru dugnaðarforkar
og góðir stjórnendur. Ég er að gagn-
rýna fyrirkomulagið því að með
þessu er búið að taka þetta starf
framkvæmdastjóra ÞSSÍ af vinnu-
markaði og eyrnamerkja litlum hópi
manna. Það er ekki gott fyrir ÞSSÍ
og til lengdar mun þetta draga stofn-
unina niður og einangra hana frá
þjóðinni eins og raunin hefur orðið að
mínu áliti.
Ég var í varastjórn stofnunarinnar
í mörg ár. Ég var einungis boðaður á
einn fund. Þar gagnrýndi ég ým-
islegt og var aldrei boðaður á fundi
eftir það auk þess sem fundagerðir
sem áður höfðu borist mér hættu að
koma. Skipulag stjórnar stofnunar-
innar er löngu úrelt. Það er bast-
arður sem heyrir bæði undir fram-
kvæmdavaldið og Alþingi í senn.
Stjórnin hefur ekkert boðvald og því
í raun áhrifalítil um stjórn stofnunar-
innar. Framkvæmdastjóri er skip-
aður af utanríkisráðherra og formað-
ur stjórnar einnig en aðrir
stjórnarmenn kosnir af Alþingi.
Tengslin við utanríkisráðuneytið eru
veik vegna stjórnarinnar sem þó hef-
ur ekkert vald. Hér vantar skýra
ábyrgð utanríkisráðherra á stofn-
uninni. Marghliðaaðstoðin er síðan í
hinum ýmsu ráðuneytum og á tvist
og bast um stofnanir ríkisins allt eftir
málefnum. Utanríkisráðuneytið
reynir að hafa heildarsýn en vegna
skipulagsins er það afar erfitt. Þarna
þarf að höggva á hnútinn og end-
urskipuleggja aðkomu okkar Íslend-
inga að þessum málaflokki í heild
sinni.
Meira samráð við þjóðina
Ég tel brýnt að koma þessu starfi
úr þeim farvegi sem það er í. Fjár-
munir, sem varið er til þessara mála,
nýttust mun betur væru fyrirtækin í
landinu fengin til samstarfs. Þá væri
hægt að stofna til ýmiss konar sam-
vinnu um þróunarverkefni þar sem
hagsmunir beggja væru hafðir að
leiðarljósi. Íslendingar geta komið að
málum eins og orkuvinnslu úr jarð-
hita og fallvötnum, fiskveiðum, land-
búnaði, flugmálum, ferðaþjónustu,
fjármálaþjónustu og almennri versl-
un, iðnaði og þjónustu. Allt ætti að
vera opið í þessu sambandi. Þetta
hefði í för með sér meiri viðskipti við
þróunarlöndin en þess óska þau
helst. Kaupið framleiðslu okkar og
þá vegnar okkur vel, segja menn þar.
Ölmusur geta jafnvel komið í veg fyr-
ir framfarir.“
Tillögur um úrbætur
Til þess að efla stofnunina hefur
Stefán lagt fram eftirfarandi tillögur:
 Nauðsynlegt er að endur-
skipuleggja þróunarsamvinnu Ís-
lendinga.
 Stækka snertifletina við íslenska
þjóð og virkja hana til samstarfs.
 Efla tvíhliða viðskipti við þróun-
arlöndin.
 Efla samstarf við íslenskt at-
vinnulíf. Samræma tvíhliða- og
marghliða þróunaraðstoð okkar.
 Tengja betur saman íslenska al-
þjóðapólitík og þróunaraðstoð okkar.
„Álitlegasta leiðin er sú,“ segir
Stefán „að ÞSSÍ bjóði út framkvæmd
verkefna sinna. ÞSSÍ lætur nú
starfsmenn sína inna öll verk af
hendi. Sárasjaldan er leitað til einka-
geirans. Þetta hefur leitt til þess að
íslensk fyrirtæki hafa litla eða enga
reynslu af verkefnum í þróunarlönd-
unum og eiga því mjög erfitt upp-
dráttar með að bjóða í verkefni sem
boðin eru út af ýmsum alþjóðaþróun-
arbönkum svo sem NDF (Norræna
þróunarsjóðnum). Útboð verkefna
ÞSSÍ er góð leið til að breyta þessu
auk þess sem allir kostir útboða eru
líklegir til að auka afköst, árangur og
gæði verkefna ÞSSÍ.“
Stofnun þróunarlánasjóðs
Stofnaður verði sérstakur íslensk-
ur þróunarlánasjóður sem hluti fjár-
veitinga Alþingis til þróunarsam-
vinnu renni í auk framlaga frá
fyrirtækjum og fjármálastofnunum.
Að sjóðnum standi auk stjórnvalda
bankar, verðbréfafyrirtæki, Samtök
atvinnulífsins, samtök launþega o.fl.
Hlutverk sjóðsins verði að lána fé til
arðbærra verkefna í þróunarlönd-
unum sem íslensk fyrirtæki væru að-
ilar að, annaðhvort sem eignaraðilar
eða framkvæmdaaðilar.
Með þessu móti gætu íslensk fyr-
irtæki, og þar með talin fjármálafyr-
irtæki, stundað arðbær viðskipti í
þróunarlöndunum með stuðningi ís-
lenskra stjórnvalda.
„Ég fer ekki nánar út í smáatriði
um rekstur slíks sjóðs, lánaflokka,
fjárfestingar, óafturkræf fjárframlög
o.s.frv,“ segir Stefán, „en vil að lok-
um vekja athygli á að nú hafa fram-
lög Íslendinga til þróunarmála verið
aukin mjög. Vænta má þess að nýt-
ing fjármagnsins yrði mun betri með
stofnun slíks lánasjóðs og gagn-
kvæmum samvinnuverkefnum ís-
lenskra og erlendra fyrirtækja.
Nú þegar eru boðin út á vegum al-
þjóðasamtaka verkefni í þróun-
arlöndum og skipta verðmæti þeirra
hundruðum milljóna dollara. Íslensk
fyrirtæki eiga ekki greiðan aðgang
að fjármagni sem er í boði því að Ís-
land á hvorki aðild að Þróunarbanka
Asíu né Afríku.
Það er kominn tími til að Íslend-
ingar hasli sér í alvöru völl á þessu
sviði. Á þann hátt getum við orðið
meðbræðrum okkar og -systrum í
þróunarlöndunum að mestu liði.“
Lífsgleði Börnin leika með sjáv-
arfang á ströndinni í Tombua þorp-
inu í Angola, þar sem Nýsir hefur
verið í samstarfi við heimamenn.
Aflaskip Quo Vadis HF-23 kemur með góðan afla að landi í Laayoune í
Vestur-Sahara, en þar fyrir utan eru gjöful fiskimið.
» Stjórnin hefur ekk-
ert boðvald og því í
raun áhrifalítil um
stjórn stofnunarinnar.
Framkvæmdastjóri er
skipaður af utanrík-
isráðherra og formaður
stjórnar einnig en aðrir
stjórnarmenn kosnir af
Alþingi. Tengslin við ut-
anríkisráðuneytið eru
veik vegna stjórn-
arinnar sem þó hefur
ekkert vald.
Fáðu fréttirnar
sendar í símann þinn
Rómantíska leiðin í Þýskalandi er sennilega vinsælasta hjólaleið landsins,
enda er leiðin tiltölulega auðveld að hjóla, á góðum og vel merktum
hjólastígum. Leiðin liggur um stórbrotið landslag þar sem gamli og nýji
tíminn mætast í fallegum og vel varðveittum bæjum. Eftir flug til Frankfurt
er farið með rútu til Würzburgar þar sem hjólaferðin sjálf hefst daginn
eftir. Hjólað er til Bad Mergentheim, Rothenburg ob der Tauber, þar sem
sagan drýpur af hverju strái, Dinkelsbühl, Augsburgar, Wies sem er með
fallegustu barokkirkjum Þýskalands og svo er endað í ævintýrabænum
Füssen þar sem höllin Neuschwanstein gnæfir yfir. Í Füssen gistum við í 2
nætur í lokin svo hægt sé að taka því rólega og skoða kastalann áður en
farið er til München og flogið heim á leið. Frábær hjólaleið í fallegu
umhverfi sem verður stórbrotnara eftir því sem sunnar dregur. Í þessari
ferð þarf að sigrast á nokkrum brekkum, hjólað er 40 - 70 km á dag og
hentar því ferðin öllum sem áhuga hafa á hjólaferðum.
Fararstjóri: Rúnar Helgason
Verð: 169.700 kr. Spör
-
Ra
gn
he
ið
ur
In
gu
nn
Á
gú
st
sd
ót
tir
s: 570 2790 www.baendaferdir.is
b o k u n @ b a e n d a f e r d i r . i s
5. - 15. júní
Rómantíska leiðin
HJÓLAFERÐIR