Morgunblaðið - 23.03.2008, Blaðsíða 18

18 SUNNUDAGUR 23. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
K
ínverskir ráðamenn
reyna að gera sem
minnst úr því en það
dylst engum sem
fylgist með hernaðar-
uppbyggingunni í Kína að áherslan
er á að efla varnir landsins hratt og
örugglega og gera herinn í stakk
búinn til að heyja hátæknistríð.
Drekahagkerfið hefur þanist út
undanfarin ár og hagvöxtur verið
um og yfir tíu prósentin, þróun
sem veitt hefur verið mun meiri at-
hygli en það svigrúm sem slíkur
auður skapar til hernaðaruppbygg-
ingar: Árið í ár er það tuttugasta í
röðinni sem útgjöld Kínverja til
hermála aukast um að minnsta
kosti tíu prósent.
Tölurnar tala sínu máli (sjá súl-
urnar til hliðar). Árið 1998 námu
uppgefin útgjöld til hermála 11,3
milljörðum dala, nú tíu árum síðar
er ráðgert að 58,75 milljörðum dala
verði varið í hermál, eða sem svar-
ar 3.887 milljörðum króna á nú-
virði. Og ekki nóg með það, banda-
rísk hermálayfirvöld áætla að hin
raunverulegu útgjöld Kínverja til
hersins séu tvöfalt hærri (sumir
segja þrefalt), sem þýðir að þau
munu í ár nema að minnsta kosti
yfir 7.000 milljörðum króna.
Fyrir slíkar upphæðir má kaupa
mikið af hergögnum og greiða gríð-
arlegum fjölda hermanna laun,
enda launakostnaður miklum mun
lægri en t.a.m. í Bandaríkjunum.
Gera lítið úr
umsvifum sínum
Venju samkvæmt reyna kínversk
stjórnvöld að gera sem minnst úr
fjárhæðunum og segja að rekja
megi aukninguna til himinhás olíu-
verðs og hækkandi launakostnaðar.
Útgjöld sem hlutfall af vergri þjóð-
arframleiðslu séu lægri en í Banda-
ríkjunum, Bretlandi, Frakklandi og
Rússlandi, hinum fastafulltrúunum
í öryggisráði Sameinuðu þjóðanna.
Þá má ekki gleyma því að
Bandaríkjastjórn ver enn sem
komið er miklu hærri fjárhæðum
til hermála og er skammt síðan
stjórn Bush forseta fór fram á 515
milljarða dala fjárveitingu til hers-
ins, að frátöldum aukafjárveiting-
um til stríðsrekstursins í Írak og
Afganistan.
Og þrátt fyrir að kínverska hag-
kerfið fari líklega senn fram úr því
bandaríska að stærð og umfangi er
áætlað að samanlögð stærð hag-
kerfa aðildarríkja Efnahags- og
þróunarstofnunarinnar, OECD,
verði um 105 billjarðar Bandaríkja-
dala (milljón milljónir dala) árið
2030, það kínverska 63 billjarðar
dala miðað við kaupmáttarjöfnuð,
PPP, í bandarískum dölum, í spá
OECD og Economist Intelligence
Unit fyrir 2005-30. Samkvæmt
sömu spá muni útgjöld til varn-
armála í Kína nema 238 billjörðum
dala árið 2030 en 1,398 billjörðum
dala í OECD-ríkjunum.
Því telur G. John Ikenberry,
prófessor við Princeton-háskóla, í
nýlegri grein í Foreign Affairs að
það sé einföldun að stilla dæminu
upp á þann veg að vöxtur kín-
verska hagkerfisins þurfi að vera
ógn við valdajafnvægið í heiminum.
Og þá má ekki gleyma því að
miklu varðar hvernig hinn Asíuris-
inn, Indland, þróast með tilliti til
varnarmála á næstu áratugum.
Endurnýja kjarnavopnin
En hvert stefnir Kínaher?
Til að leita svara við þessari
spurningu leitast bandarísk her-
málayfirvöld við að greina áhersl-
urnar í þróun heraflans og meta
hver markmiðin eru út frá þeim
hergögnum sem keypt eru hverju
sinni.
Þessi nálgun er uppistaðan í ár-
legri skýrslu bandaríska varnar-
málaráðuneytisins til Bandaríkja-
þings (sjá heimildaskrá).
Þar segir að hraði og umfang nú-
tímavæðingar kínverska hersins
hafi aukist á síðustu árum. Keypt
hafi verið þróuð vopn frá öðrum
ríkjum og haldið áfram á braut
mikillar fjárfestingar í vopnafram-
leiðslu- og hertækniðnaði landsins.
Þróunin breyti hernaðarjafnvæginu
í Austur-Asíu og hafi áhrif utan álf-
unnar.
Margt skýrir hin auknu áhrif.
Kjarnorkuvopnabúrið hefur verið
nútímavætt og net gagnflauga,
bæði langdrægra og skammdrægra
verður sífellt þéttriðnara, og má
þar nefna flaugar sem hafa 1.500
km drægni og beina má gegn her-
skipum, að viðbættum flaugum til
að granda gervihnöttum í geimnum.
Reuters
Hervörður Hermaður stendur vörð við Torg hins himneska
friðar. Ásjóna Maó formanns gnæfir enn yfir torginu.
Reuters
Á annarri æfingu Ungir hermenn taka þátt í æfingu við her-
stöðina í Shenyang, Liaoning-héraði, fyrr í mánuðinum.
AP
Stór Kínverskir hermenn í Hong Kong ganga í takt í tilefni af
heimsókn forsetans. Herinn er sá fjölmennasti í heimi.
Drekahagkerfið vígvæðist
 Stjórnvöld sögð búa sig undir auðlindastríð  Leitast við að leyna raunverulegum hernaðarmætti sínum
VARNARMÁL»
AP
Leiðtoginn Hu Jintao Kínaforseti gengur hjá röð hermanna í Hong Kong sl. sumar. Tíu ár voru þá liðin frá því Bretar afhentu Kínverjum Hong Kong.
Bretar tóku yfir nokkrar af helstu höfnum Kína á 19. öld á niðurlægingarskeiði landsins. Kína er nú auðugra en breska heimsveldið nokkru sinni var.
Í HNOTSKURN
»Fjárfestingarbankinn Gold-man Sachs telur líkur á að
hagkerfi Brasilíu, Rússlands, Ind-
lands og Kína verði samanlagt
orðin stærri en hagkerfi Þýska-
lands, Frakklands, Ítalíu, Japans,
Bretlands og Bandaríkjanna árið
2050.
»Árið 2004 tóku Kínverjarákvörðun um að byggja upp
olíubirgðir landsins, úr 100 milljón
tunnum 2008 í hálfan milljarð
tunna á næsta áratug.
»Meðal ríkja sem Kínverjarhafa fjárfest í eru Angóla,
Lýðveldið Kongó, Túrkmenistan
og Nígería.
»Þá hafa Kínverjar gert samn-inga við Írana um kaup á gasi
fyrir hundruð milljarða króna.
»Kínverski herinn er sá fjöl-mennasti í heimi.
»Taívanar hyggjast efla hereyjarinnar á næstu árum.
»Langdrægar DF-31, DF-31Aog JL-2 flaugar auka getu Kín-
verja til kjarnorkuárása verulega,
drægni DF-31A er frá 11.200 km,
sem nær yfir öll Bandaríkin.


    


 
      
 

  

 
 
  
 


  !"

 

         



  

  
   !




"" " " "" #$%!&'()*+,-./01221
3(4/25)*+6#62173*11819:1;3()*+,23,*-./<,2<90',00392=
>>/,2918<)=2:625./<:<.0?733,<0122<>+)=9290"
Varnarmál | Gífurlegur efnahagsuppgangur í Kína, fjölmennasta ríki heims, hefur aukið svigrúm kommúnista-
stjórnarinnar til að endurnýja heraflann. Knattspyrna | Staða meistaranna frá Manchester er vænleg þegar átta
umferðir eru óleiknar í ensku úrvalsdeildinni. Sjónvarp | Leikaranum Martin Clunes líður vel í hlutverki nafna síns læknisins í Cornwall.
VIKUSPEGILL»