Morgunblaðið - 27.09.2008, Qupperneq 16

Morgunblaðið - 27.09.2008, Qupperneq 16
16 LAUGARDAGUR 27. SEPTEMBER 2008 MORGUNBLAÐIÐ FRÉTTIR Eftir Helga Bjarnason helgi@mbl.is Hrútafjörður | Mikið var að gera í Staðarskála fyrsta daginn í nýja söluskálanum. Iðnaðarmenn voru að vinna við frágang húss og lóð- ar og gamlir viðskiptavinir litu inn til að sjá hvort gamli Stað- arskálaandinn hefði ekki örugg- lega komið með vestur yfir ána. Starfsfólkið vildi gera sitt til að fólkið upplifði breytinguna þann- ig. Framandi réttir með kjötsúpunni Nýr vegur um Hrútafjarð- arbotn var opnaður fyrr í vikunni og beint í kjölfar þess var nýr Staðarskáli opnaður. Hann kem- ur í stað skálanna á Stað og Brú, Brúarskáli hefur verið rifinn en Staðarskáli fluttist úr alfaraleið með breytingum á veginum. „Við vonumst til að enn fleiri komi við hjá okkur. Við getum sinnt við- skiptavinunum betur í þessari nýju aðstöðu,“ segir Kristinn Guðmundsson, stöðvarstjóri hjá N1 í Staðarskála. Staðarskáli hefur lengi verið einn af helstu viðkomustöðum ferðafólks á leiðinni milli Reykja- víkur og Akureyrar. Þar hefur veitingastaðurinn verið í aðal- hlutverki en einnig bensín- afgreiðsla og sjoppa. Lögð hefur verið áhersla á íslenskan heim- ilismat. Kristinn segir að haldið verði í þessa hefð en möguleik- arnir sem skapast með stækkun veitingastaðarins verði nýttir, meðal annars til að bjóða upp á nýja og framandi rétti með kjöt- súpunni og ástarpungunum sem verið hafa með vinsælustu rétt- unum í Staðarskála. Í nýjum Staðarskála er aukið pláss fyrir verslunina. Hún er nú rekin undir merkjum Nestis sem flestir þekkja. „Þetta er erill og mikil vinna. En vinnan er skemmtileg, maður hittir margt fólk og kynnist skemmtilegum persónuleikum,“ segir Kristinn. Akureyrarrútan kemur við í Staðarskála og marg- ir vöruflutningabílstjórar, auk vegfarenda á eigin bílum. Vöru- bílstjórarnir sýndu hug sinn til staðarins þegar þeir þeyttu flaut- ur bíla sinna framan við Stað- arskála til að kveðja gamla skál- ann. Kristinn segir ekki endanlega ákveðið hvernig húsnæði gamla skálans á Stað verður notað nú þegar hlutverki þess er lokið. Segir hann uppi hugmyndir um að hafa þar aðstöðu fyrir starfs- fólk. Morgunblaðið/Helgi Bjarnason Opið Það var nóg að gera í nýja Staðarskála strax við opnun. Húsnæðið er rúmgott og góð aðstæða bæði fyrir gesti og starfsfólk. Gamli Staðarskálaand- inn fylgir yfir í nýtt hús Nýr Staðarskáli með Nesti hefur opnaði dyr sínar vestan við Hrútafjarðará Í HNOTSKURN »Bræðurnir á Stað,Magnús og Eiríkur Gíslasynir, hófu ásamt Báru Magnúsdóttur, konu Magnúsar, veitingasölu í Staðarskála 1960. Fjöl- skyldan hefur alla tíð séð um reksturinn, Vilborg Magnúsdóttir fram- kvæmdastjóri og Kristinn Guðmundsson maður hennar. »Umfang rekstrarinshefur aukist mjög á þessum tíma, með aukinni umferð um þjóðveginn. Gisting hefur verið í boði frá því byggt var við Stað- arskála 1971 og nýtt gisti- hús var opnað 1994. »Kaupfélag Hrútfirð-inga byggði lítinn söluskála í nágrenni við símstöðina í Brú árið 1954. Hann var stækk- aður og rekinn undir heit- inu Veitingaskálinn Brú. ÍSLENSKA ríkið og Landsvirkjun hafa með dómi Héraðsdóms Reykja- víkur verið sýknuð af kröfu landeig- anda við Þjórsá. Þess var krafist að viðurkennt yrði að vatnsréttindi í landi Skálmholtshrauns, sem Títan- félagið afsalaði til ríkisins árið 1952, yrðu felld niður á grundvelli laga frá 1952 um lausn svonefndra ítaka í jörð- um. Lögmenn landeiganda íhuga að áfrýja dóminum til Hæstaréttar og kæra þann hluta þess sem vísað var frá dómi. Til vara krafðist landeig- andinn, Daniela Schmitz, viðurkenn- ingar á því að hafa eignast að nýju vatnsréttindi Skálmholtshrauns fyrir hefð. Til þrautavara var krafist við- urkenningar á að vatnsréttindi ríkis- ins væru fallin niður fyrir vangeymslu og tómlæti en til þrautaþrautavara að vatnsréttindi ríkisins heimiluðu ekki virkjunaráform Landsvirkjunar. Á stefnandi land að Urriðafosslóni. Voru ríkissjóður og Landsvirkjun sýknuð af aðalkröfu, varakröfu og þrautavarakröfu og þrautaþrauta- varakröfu var vísað frá dómi, m.a. á þeim forsendum að landeigandinn ætti ekki aðild að þeim þætti málsins og um væri að ræða hugsanlega fram- tíðarnýtingu vatnsréttinda. Kristjana Jónsdóttir héraðsdómari kvað upp dóminn. Frávísunin kærð Atli Gíslason er annar lögmanna landeigandans. Hann sagðist í samtali við Morgunblaðið eiga eftir að ræða við skjólstæðing sinn og fara betur yf- ir dóminn. Fyrstu viðbrögð sín væru vonbrigði með niðurstöðuna, ekki síst frávísunina sem væntanlega yrði kærð. „Talað er í dóminum um hugsanleg framtíðaráform Landsvirkjunar. Það er nánast bjargföst vissa fyrir því að Landsvirkjun ætlar í þessar fram- kvæmdir. Stefnandinn á jörð sem liggur að Urriðafosslóninu, eða Heið- arlóninu, og land sem verður nokkr- um metrum undir vatnsyfirborði lónsins. Það er mín skoðun að Hæsti- réttur eigi að taka á málinu, það er bæði lögfræðilega, sagnfræðilega og pólitískt mjög áhugavert,“ segir Atli. Þórður Bogason, lögmaður Lands- virkjunar, segir fullnaðarsigur hafa náðst og niðurstaðan sé mjög skýr. Dómurinn taki undir nánast öll sjón- armið hinna stefndu, m.a. um að lög frá 1952 um lausn ítaka í jörðum eigi ekki við um vatnsréttindi. Um þau réttindi sé fjallað í öðrum lögum. bjb@mbl.is Tapaði fyrir ríkinu Landeigandi við Þjórsá íhugar áfrýjun margt var að breytast og menn mis- ánægðir með þær. Sigurður gengur út frá því að Snorri Sturluson sé höf- undur Heimskringlu og þar birtist því pólitískar skoðanir hans. Allir eru bundnir af lögum Snorri aðhylltist þá stefnu að ein- staklingurinn hefði frelsi til athafna innan marka laganna og vildi geta beitt mótstöðurétti ef nauðsyn bæri til. Allir væru bundnir af lögum, kóng- ar jafnt sem kotkarlar og þjóðhöfð- ingjar ættu því ekki að vera rétthærri hinum almenna íbúa. Snorri var því að mörgu leyti einstaklingshyggjumaður og á móti mörgum af þeim breyt- ingum sem voru að ryðja sér til rúms í lagaumhverfi heimsins. Mörg dæmi eru um það í Heimskringlu, að mati Sigurðar, að Snorri Sturluson var hlynntur fornu lögunum. Hann vildi Eftir Birnu G. Konráðsdóttur Reykholt | Pólitískar hugmyndir Snorra Sturlusonar byggðust meðal annars á einstaklingshyggju, lægri sköttum og minna konungsvaldi. Þetta sagði Sigurður Líndal, prófess- or við Viðskiptaháskólann á Bifröst í fyrirlestri í Reykholti, en fyrirlest- urinn er í röð minningarfyrirlestra um Snorra. Fullt var út úr dyrum í Snorrastofu í Reykholti. Hann fjallaði um stjórnspeki Snorra, eins og hún birtist í Heims- kringlu. Stjórnspeki er í raun annað heiti á pólitískum hugmyndum. Sig- urður taldi að samkvæmt Heims- kringlu hefði Snorri verið einstak- lingshyggjumaður sem var á móti öflugu konungsdæmi og skattálögum. Sigurður útskýrði þær væringar sem voru í Evrópu á tímum Snorra, en ekki of öflugt konungdæmi eða skattaálögur. Það væri hægt að gefa konungum gjafir, en þá réði gefand- inn hvað og hversu mikið væri gefið. Frjáls maður gæfi gjöf, ánauðugur greiddi skatta. Snorri er tortrygginn gagnvart konungsvaldinu sem hann taldi geta leitt til ofríkis. Hann hamp- ar því hinum gömlu góðu konungum í Heimskringlu, hinu forna konungs- valdi. Með því gefur hann til kynna andstöðu sína við það formi sem var að ryðja sér til rúms, þrátt fyrir að vera hirðmaður konungs. Spurður um þetta efni sagði Sig- urður að Snorri hefði vel getað stutt konung þótt hann væri á móti nýjum straumum. Það hefði ekkert verið öðruvísi í pólitíkinni þá en nú; menn væru í sama stjórnmálaflokki þótt þeir væru ekki um allt sammála. Hann hefði þó gagnrýnt Hákon kon- ung í Noregi, sem á þessum tíma seildist mjög til valda á Íslandi. Spyrja mætti hvort það jafngilti póli- tísku sjálfsmorði. Það væri alla vega furðu djarft í ljósi allra aðstæðna á þessum tíma og gæti hafa leitt til þess að Snorri var höggvinn í Reykholti 23. september 1241. Einstaklingshyggjumaðurinn Snorri sem vildi lága skatta Ljósmynd/Birna Konráðsdóttir Fyrirlestur Sigurður Líndal. ÞAÐ má draga þá ályktun af fyrirlestri Sig- urðar Líndal að Snorri Sturlu- son, einn fræg- asti íbúi Reyk- holts í Borgar- firði, hefði líklega verið í Sjálfstæðis- flokknum ef hann væri uppi í dag. Hann er hlynntur frelsi einstaklingsins til valda og at- hafna og vill ekki of mikil afskipti æðstu stjórn- valda. Hann hræðist einnig auknar skattaálögur ef vald þjóðhöfðinga yrði of mikið, ásamt því að vera fastheldinn á ríkjandi ástand í þjóð- félaginu sem honum hugnaðist vel. Snorri var stjórn- málamaður og rit- höfundur á 13. öld. Snorri í Sjálfstæðis- flokknum? „ÉG vona að það verði hægt að ná upp sömu stemningunni hér,“ segir Bára Magnúsdóttir í Staðarskála. Hún hefur unnið í Staðarskála frá upp- hafi, var eiginlega orðin hluti af innréttingunni. Hún var komin á nýja staðinn. „Já, ég verð hérna eitthvað,“ segir hún um framhaldið. „Ætli það sé ekki þjónustan og persónulegt viðmót sem fólk fær. Við ætlum að reyna að halda því hér,“ segir Bára þegar leitað er eftir skýr- ingum á vinsældum Staðarskála. „Það er orðið gríðarlega mikið að gera allt árið, þótt mest sé á sumrin. Ég vona að það haldist,“ segir Bára. Orðin hluti af innréttingunni

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.