Morgunblaðið - 29.10.2008, Blaðsíða 6
6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 29. OKTÓBER 2008
HEIMSÓKNIR á mbl.is í annarri
viku októbermánaðar náðu sögu-
legu hámarki, en tæplega 380 þús-
und notendur skoðuðu vefinn þessa
vikuna. Þess má geta að Íslend-
ingar eru nú um 313 þúsund talsins.
Heimsóknir á fréttavefinn Vísi
sömu viku voru 287 þúsund en það
er sömuleiðis metnotkun hjá Vísi.
Fjármálakreppan hefur haft í för
með sér mikla aukningu í heim-
sóknum á vefsíður allra betri dag-
blaðanna á Bretlandi. Sama þróun
hefur orðið hér á landi. Mest var
notkunin á fréttavefnum mbl.is
þegar viðskiptabankarnir voru að
komast í þrot í byrjun mánaðarins.
Í annarri viku október voru stakir
notendur 379.585. Þessi tala end-
urspeglar allar þær tölvur sem not-
aðar voru til að skoða mbl.is þessa
vikuna. Þessa sömu viku voru heim-
sóknir á fréttavefinn 3.676,973.
Þetta þýðir að heimsóknir hvers
notanda voru 9,69 þessa vikuna.
Heimsóknir hvers notanda á visi.is
voru 7,67 í þessari sömu viku, en
það er sömuleiðis met. Talsverður
munur er því á notkun hvers not-
anda á þessum tveimur stærstu
fréttavefjum landsins.
! " #$"#
%
%
Nýtt met í
heimsókn-
um á mbl.is
SAMKVÆMT skoðanakönnun fyrir
Stöð 2, sem birt var í gærkvöldi,
sögðust 10% þeirra sem tóku af-
stöðu styðja Davíð Oddsson í stöðu
seðlabankastjóra. Um 90% svöruðu
því neitandi hvort þau styddu Davíð
í embættinu. Er spurt var eftir
stuðningi svarenda við stjórn-
málaflokk sagðist 21% kjósenda
Sjálfstæðisflokksins styðja Davíð,
3% stuðningsmanna Samfylkingar,
5% framsóknarmanna og 1% stuðn-
ingsmanna VG. Enginn þeirra sem
kvaðst styðja Frjálslynda flokkinn
sagðist styðja Davíð. 2.000 manns
voru í úrtakinu og 800 svöruðu.
10% styðja
Davíð áfram
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
HÆSTIRÉTTUR hefur hafnað
kröfu Valtýs Sigurðssonar ríkis-
saksóknara um að Jón Steinar
Gunnlaugsson hæstaréttardómari
víki sæti þegar mál gegn manni sem
sakaður er um nauðgun á salerni á
Hótel Sögu verður tekið fyrir í
Hæstarétti.
Ríkissaksóknari telur að grein
sem Jón Steinar ritaði í Lögréttu ný-
lega valdi því að ástæða sé til að efast
megi um að hann muni fylgja við-
urkenndum og eðlilegum leikreglum
við mat á sönnunargögnum. Draga
megi óhlutdrægni hans í efa og ef
fallist yrði á sjónarmið Jóns Steinars
myndi það væntanlega leiða til þess
að óhjákvæmilegt væri að sýkna í
flestum, ef ekki öllum kynferðis-
brotamálum, svo framarlega sem
ákærðu neituðu staðfastlega sök.
Tveir til frásagnar
Í bréfi til Hæstaréttar bendir Val-
týr á að kynferðisbrot séu meðal
þeirra mála sem hvað erfiðast sé að
sanna enda oft aðeins tveir til frá-
sagnar, þ.e. brotaþoli sem iðulega sé
barn, svo og ákærði. Framburður
þessara aðila hafi því mikla þýðingu
og mikið reyni á dómara að meta trú-
verðugleika þeirra. Þar að auki þurfi
dómarar að meta önnur sönnunar-
gögn, einkum óbein sönnunargögn. Í
þessu samhengi vísar Valtýr til 47.
greinar laga um meðferð opinberra
mála en þar segir að dómari meti það
eftir atvikum hvert sönnunargildi
þær staðreyndir hafi sem varða ekki
beinlínis það atriði sem sanna skal,
en ályktanir megi leiða af um það.
Grein Jóns Steinars sem var til-
efni kröfu Valtýs birtist í tímaritinu
Lögréttu, 2. hefti 2008 og ber yf-
irskriftina „Mál af þessu tagi.“ Til-
efni greinar Jóns Steinars var grein
sem Eiríkur Tómasson ritaði í
afmælishefti Úlfljóts um dóm
Hæstaréttar í kynferðisbrotamáli
frá árinu 2005. Í því máli staðfesti
meirihlutinn niðurstöðu héraðsdóms
en Jón Steinar skilaði sératkvæði. Í
greininni komst Eiríkur að þeirri
niðurstöðu að færa mætti rök fyrir
því að Jón Steinar hefði vikið frá
lagareglunni sem kveðið er á um í
fyrrnefndri 47. grein laga um með-
ferð opinberra mála.
Hefur ekki þýðingu
Valtýr bendir á að í svargrein Jóns
Steinars hafi verið sérstaklega vikið
að því að sakfelling hafi ekki verið
byggð á framburði brotaþola heldur
væri hún studd af framburði þriggja
annarra vitna um það sem brotaþoli
hafi tjáð þeim auk þess sem vísað
hefði verið til greinargerðar for-
stöðumanns Barnahúss. Taldi Jón
Steinar að vitneskja um slíkar frá-
sagnir gæti ekki sjálfstætt skipt
máli fyrir sönnunarfærsluna, nema
alveg sérstaklega stæði á, eins og
fram kom í sératkvæði hans. „Fram-
burður vitnanna þriggja hafði því að
mínu mati ekki þýðingu fyrir sönn-
unarfærsluna, hvorki beina né
óbeina …“ eins og þar sagði. Hið
sama mætti segja um greinargerð-
ina frá Barnahúsi en „svona grein-
argerð skipti að mínum dómi yf-
irleitt ekki máli fyrir sönnunar-
færsluna …“ eins og segir í grein
Jóns Steinars. Þá hafi Jón Steinar
vikið að rannsókn á „svonefndri
áfallastreituröskun hjá ætluðu fórn-
arlambi og taldi hann slíka mælingu
enn síður til þess fallna að sanna sök
sakborningsins.
Í andstöðu við lög
Valtýr segir í bréfinu til Hæsta-
réttar að þessi sjónarmið Jóns Stein-
ars hljóti með réttu að vekja upp
spurningar um hæfi hans til að skipa
sæti í umræddu máli þar sem Jón
Steinar haldi því fram fullum fetum
að tiltekin sönnunargögn í opinber-
um málum hafi almennt séð ekkert
vægi og að aðeins í undantekning-
artilfellum sé unnt að taka tillit til
þeirra. Slíka skoðun verði að telja í
andstöðu við viðurkennd sjónarmið
um sönnunarfærslu og sönnunarmat
í sakamálum, dómafordæmi Hæsta-
réttar og ákvæði 47. gr. laga um
meðferð opinberra mála.
Fátítt Krafa frá ríkissaksóknara um að hæstaréttardómari víki sæti af þessum sökum er, eftir því sem næst verður komist, einsdæmi eða a.m.k. afar fátíð.
Höfnuðu kröfu um að
Jón Steinar víki sæti
Ríkissaksóknari krafðist að Jón Steinar Gunnlaugsson víki úr dómi
í nauðgunarmáli Aðför að réttarríkinu ef fallist yrði á sjónarmið dómarans
Morgunblaðið/Sverrir
Jón Steinar
Gunnlaugsson
Valtýr
Sigurðsson
Í grein sinni í Lögréttu segir Jón
Steinar Gunnlaugsson að í seinni
tíð megi finna dæmi um áfellis-
dóma Hæstaréttar í kynferðis-
brotamálum „þar sem sönn-
unarfærsla er afar veik, svo ekki sé
meira sagt“ og vísar hann í til-
tekna dóma.
Valtýr Sigurðsson ríkissaksókn-
ari bendir á að Jón Steinar hafi að-
eins setið í dómi í einu þessara
mála þannig að mat hans hljóti í
aðalatriðum að vera byggð á lestri
hans á dómunum. Því megi ætla
að í þessu felist sú skoðun Jóns
Steinars að ekki eigi að taka tillit
til óbeinna sönnunargagna nema í
undantekningartilfellum. Sú skoð-
un sé í andstöðu við 47. grein laga
um meðferð opinberra mála, skýr
dómafordæmi Hæstaréttar og hafi
auk þess enga stoð í reglum þjóð-
arréttar. „Skoðun Jóns Steinars
um að sönnunarfærslan sé afar
veik „ svo ekki sé meira sagt“ í
þessum tilteknum dómum er því
alvarlegt mál enda myndi hún,
væri fallist á sjónarmið hans,
væntanlega leiða til þess að óhjá-
kvæmilegt yrði að sýkna í flestum,
jafnvel öllum, málum af þessu tagi
svo framarlega sem ákærðu neit-
uðu staðfastlega sök. Sú nið-
urstaða væri óásættanleg fyrir
ákæruvaldið í landinu, brotaþola
kynferðisbrota og beinlínis atlaga
að réttarríkinu,“ segir í bréfi Val-
týs til Hæstaréttar.
„Beinlínis atlaga að réttarríkinu“
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
TILLÖGUR bresku stjórnarinnar
um að frysta eigur Landsbankans í
landinu til trygg-
ingar fyrir inni-
stæðum Breta
voru samþykktar
í lávarðadeildinni
í gærkvöldi eftir
talsverðar um-
ræður þótt fáir
væru í salnum.
Nýr aðstoðarvið-
skiptaráðherra,
Myners lávarður,
mælti fyrir tillögunum sem þurftu
formlegt samþykki beggja deilda
þótt aðgerðirnar hafi tekið gildi fyrir
nokkru.
Flestir sem tóku til máls vörðu að-
gerðir stjórnvalda en gagnrýndu
samt margir að beitt skyldi umdeild-
um lögum sem m.a. beinast gegn
hryðjuverkum. Einnig var varpað
fram þeirri spurningu hvort farið
hefði verið offari gegn Kaupþingi og
loks bent á að Íslendingar rengdu
fullyrðingar um að þeir hefðu ekki
ætlað að standa við lagalegar skuld-
bindingar sínar. Sagði einn lávarð-
anna að Alistair Darling fjármálaráð-
herra stæði nú í „barnalegum deilum
við starfsbróður sinn á Íslandi um
það hver hafi sagt hvað og hvenær“.
Myners sagði að enn væri reynt að
leysa deilurnar með viðræðum við Ís-
lendinga. Hann rakti rök stjórnvalda
um að ekki hefðu fengist fullnægj-
andi svör frá íslenskum stjórnvöld-
um um að breskar innistæður yrðu
greiddar ekki síður en innistæður
bankans á Íslandi.
Óhjákvæmilegt hefði verið að nota
lög sem taka til hryðjuverka og ann-
arra glæpa sem ógnað gætu fjár-
hagslegum hagsmunum þjóðarinnar
en ráðherrann tók skýrt fram að
sjálfum hryðjuverkaákvæðum þeirra
hefði ekki verið beitt. Bretar litu alls
ekki á íslensku þjóðina sem hryðju-
verkamenn, þeir væru vinaþjóð sem
Bretar dáðu og virtu, þrátt fyrir
þessar deilur.
„Það var líka nauðsynlegt að koma
í veg fyrir að áhrifin [af yfirvofandi
hruni bankanna] breiddust út í fjár-
málakerfi Bretlands...Það getur vel
verið að þetta hafi ekki verið þokka-
fullt en þetta virkaði,“ sagði Myners.
Um Kaupþing sagði ráðherrann að
aðgerðirnar gegn þeim banka hefðu
byggst á áliti breska fjármálaeftir-
litsins sem hefði sagt að bankinn
gæti ekki lengur staðið við skuld-
bindingar sínar. Myners sagði að
breska stjórnin hefði ekki byggt að-
gerðir sínar á samtali við einn ís-
lenskan ráðherra heldur „fjölda sam-
tala við ráðherra og ýmsa embættis-
menn“ Íslendinga.
Noakes barónessa, sem er í
Íhaldsflokknum, gagnrýndi að um-
ræddum lögum gegn hryðjuverkum
skyldi beitt. Fullyrt væri nú að Ís-
lendingar hefðu ætlað að hundsa
skuldbindingar sínar gagnvart Bret-
um. „En íslenska ríkisstjórnin hefur
birt texta símtals milli breska fjár-
málaráðherrans og þess íslenska
sem sýnir að þetta virðist ekki vera
algerlega satt,“ sagði Noakes. Hún
spurði hver hefði þá verið grundvöll-
ur aðgerðanna og jafnframt hvort
Myners teldi í ljósi þessa að viðeig-
andi hefði verið að beita frysting-
unni.
Beiting hryðjuverkalaga gagnrýnd
Myners lávarður.
Virðuleiki Salur bresku lávarða-
deildarinnar í London.