Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1997, Qupperneq 58

Náttúrufræðingurinn - 1997, Qupperneq 58
þáttur óbreyttur um fjölda kynslóða. Mendel flutti frjó milli plantna af hrein- ræktuðum afbrigðum garðertu, Pisum sat- ivum, og rakti erfðir fárra auðþekktra ein- kenna um nokkrar kynslóðir. Árangurinn setti hann fram sem tölfræðileg hlutföll. Mendel vissi ekki hvar í frumunum erfða- þættirnir væru, enda óvíst að hann hafi nokkurn tíma litið í smásjá. Þeir voru síðar kallaðir gen, og menn grunaði brátt að þau væru í litningunum, þráðum í kjörnum frumnanna. Bandarískir líffræðingar stað- festu þennan grun snemma á þessari öld, og oft er talið að Thomas Hunt Morgan (4. inynd) hafi lagt fram endanlega sönnun fyrir litningakenningunni um erfðir, að genin væri að finna í litningunum, með rannsóknum á bananaflugu, Drosophila melanogaster. Fyrir það hlaut Morgan nóbelsverðlaun í lífeðlisfræði 1933. ■ MICHURIN Ivan Vladimirovich Michurin (5. mynd) fæddist 1855 nærri Dolgoje í Rjazan- héraði, suðaustur af Moskvu, kominn af bændum sem höfðu mikinn áhuga á aldin- rækt. Við langafa hans voru kennd peru- afbrigði, michurinperur, og afi hans og faðir voru líka þekktir garðyrkjumenn. 5. mynd. l.V. Michurin, 1855—1935 (Michurin 1949). Sakir fátæktar komst Ivan ekki í háskóla en gekk í þjónustu Rjazan-Úral-járnbraut- arfélagsins. í frístundum rak hann gróðr- arstöð þar sem hann vann að kynblöndun á aldintrjám. Þar kom að liann hætti hjá járnbrautinni og helgaði sig kynbótunum. Michurin náði frábærum árangri f aldin- trjárækt. Á langri ævi framleiddi hann ein 300 ný yrki (ræktunarafbrigði) og kom aldintrjám til að vaxa þar sem þau höfðu aldrei fyrr þrifist. Hróður hans barst víða og á árunum 1911-1913 gerði Landbúnað- arráðuneyti Bandaríkjanna honum mörg tilboð um að starfa þar. Þessu hafnaði Michurin og neitaði einnig að selja Banda- ríkjamönnum safn sitt af fræjum og plönt- um. Samt bjó hann þá við kröpp kjör í heimalandi sínu og naut takmarkaðrar viðurkenningar. Til dæinis lýstu klerkar kynblöndunartilraunum hans þannig að hann „breytti aldingarði drottins í hóru- hús“. Michurin kynntist verkum Mendels en taldi niðurstöður hans aðeins eiga við um skammlífar lífverur eins og ertur, sem aldar væru við staðlaðar aðstæður svo áhrifa umhverfisins gætti ekki. Umhverfið næði hins vegar að móta aldintré á löngum lífsferli og áhrif þess gengju að erfðum. Auk þess sem Michurin ræktaði kyn- blendinga af fræi fékkst hann við ágræðslu, sem hann kallaði líka kynblöndun (vaxtar- blöndun, „vegetatíva" blöndun), þar sem grædd er grein af einu tré (græðikvistur) á stofn með rót af tré af annarri gerð. Hann taldi að fræ sem þroskuðust í blómum á græðikvistinum yrðu fyrir arfgengum áhrifum frá rótarstofninum og öfugt. „Læt ég lesendum eftir að dæma um það, hvort beitt verður í slíkum tilvikum hinum rómuðu ertulðgmálum Mendels, þar sem þessi austur- ríski munkur ákvarðar fyrirfram, út frá atliug- unum á kynblöndun tveggja afbrigða af erlum, fjölda kynblendinga sem líkjast öðru hvoru for- eldranna um líkamseinkenni... Aðeins algerir fáráðlingar á sviði kynbóta aldintrjáa myndu láta sig dreyma um að draga í því efni ályklanir af athugunum á erturn." (Michurin 1949, bls. 113.) „Mér er fjarri að gera lítið úr lögmáli Mendels. Ég bendi aðeins á nauðsyn þess að lagfæra það 104
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.