Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Náttúrufræðingurinn - 1983, Qupperneq 216

Náttúrufræðingurinn - 1983, Qupperneq 216
riti um Náttúru íslands ætti auðvitað að vera sérstakur kafli um náttúruvernd. Broslegt er að sjá hvernig útgefendur hafa kosið að endurnýja kafla Jóns Ey- þórssonar um veðurfar og jökla. Þeir hafa fengið Hlyn Sigtryggsson og Helga Björns- son til að rita viðauka við kaflana, og verður þetta hálf böngulegt. Veðurfar á íslandi mætti setja í víðara samhengi en þarna er gert, tengja það við skil milli hlýrra og kaldra loftmassa, braut- ir lægða og annað þess háttar. Teiknaðar skýringarmyndir mættu vera mun fleiri með báðum köflunum. Enn eitt endurskoðunarklambrið getur að líta í kafla Sigurjóns Rist um vötn. Hann er út af fyrir sig vel og skemmtilega skrifaður og árnar gæddar miklum per- sónutöfrum, en kaflinn er e. t. v. of ein- skorðaður við straumvötn. Stöðuvötn virð- ast lítið annað en flatarmál og dýpi í aug- um höfundar, og Sigurjón minnist ekki á tilraunir, sem gerðar hafa verið til að flokka þau. Sigurjón rekur fornar heimildir um dýpi Mývatns, en skv. þeim grynnist vatnið um u. þ. b. 2,5 sm á ári. Þetta á ekki við rök að styðjast, en var mikið hampað á sínum tíma til að réttlæta byggingu Kísil- iðjunnar. Einn og hálfur mm á ári eða 15 sm á öld er mun nær sanni. Bjarni Helgason skrifar „mola um jarð- vegsfræði og jarðveg á íslandi“. Það er ef til vill táknrænt, að þessi kafli er nokkuð tyrfinn. Dæmi: ,,Lífrœn efni jarðvegsins eru að uppruna til nœstum eingöngu meira eða minna rotnaðar jurtaleifar. Ferskt loft og hvernig það nœr að leika um jurtaleif- arnar veldur að öðru jöfnu mestu um starf- semi rotnunargerlanna og hve hratt þessar leifar rotna eða eftir atvikum safnast fyrir, sem gerist, ef loftleysi hindrar rotnun". Mig grunar, að of iítið sé gert úr þætti jarðvegsdýra í þessum orðum eins og ann- ars staðar í kaflanum. Þá er ekki vikið að myndun þúfna, rústa og frostsprungureita, og er það miður. í ritskrána vantar einnig tilvísanir í rit um þetta efni. Kafii Eyþórs Einarssonar um grös og gróður er lítið eitt lagfærður kafli fyrri útgáfunnar. Sem kafli um háplöntur er hann allgóður og auk þess vel skrifaður. Lágplöntur, þ. e. þörungar, mosar, svepp- ir og fléttur, fá hins vegar allt of lítið rúm. Æskilegast hefði verið að sérstakir kaflar fjölluðu um þessa plöntuflokka, enda frá nógu að segja. Þá saknaði ég þess, að getið væri nýlegrar bókar um kísilþörunga á Is- landi. Kafli Ingva Þorsteinssonar um gróður- eyðingu og endurheimt landgæða er þarft innlegg í umhverfismálaumræðu hér á landi. Höfundur ræðir lítillega um fram- ræslu votlendis og mælir henni bót en lætur undir höfuð leggjast að ræða ókosti henn- ar. Það er t. d. eftirtektarvert, að bændum ber saman um að mófuglum hafi fækkað á síðustu áratugum, og heyrir til undantekn- inga ef þeir kenna ekki minknum um. Þeim yfirsést jafnan, að á þessum tíma hafa þeir sjálfir valdið stórfelldri röskun á votlendinu, en mýrarnar eru einmitt und- irstaða fuglalífsins. Kafla Ingimars heitins Óskarssonar um dýralíf á landi og í vötnum hefur lítið verið breytt í nýju útgáfunni. Árangurinn er úr- eltur kafli með lélegum myndum, sem á ekkert erindi til náttúruunnenda nú á tím- um. Það er engu líkara en að dýrafræðing- ar hafi lagt upp laupana fyrir þremur ára- tugum og engar rannsóknir verið gerðar á fuglastofnum, vatnalífi, skordýrum og ferskvatnsfiskum og að vistfræðileg við- horf hafi ekki náð fótfestu hér á landi. Ritskráin gefur hið sama til kynna: Veröld- in í vatninu eftir Helga Hallgrímsson; rit Landverndar um Villt spendýr, Fugla og Votlendi; rit Lindroths o. fl. um dýralíf á Suðurlandi og fjöldi styttri ritgerða, — það er eins og þetta hafi aldrei séð dagsins ljós. Það sem höfundur segir um uppruna og aðflutning landfánunnar og dýrategundir sem lifað hafa af ísöld er úrelt, og er lesandanum hollast að hlaupa yfir þá kafla. Svo er að skilja, að litarafbrigði refsins séu ráðgáta. Um það gilda þó einfaldar erfðafræðireglur þannig að hvíta litaraf- brigðið er víkjandi fyrir hinu mórauða. Ekki verðskuldar rebbi heldur að vera kallaður óþurftardýr, eins og Ingimar ger- ir. Hann er löngu hættur að valda mönnum búsifjum, og er með öllu óskiljanlegt það 196
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200
Qupperneq 201
Qupperneq 202
Qupperneq 203
Qupperneq 204
Qupperneq 205
Qupperneq 206
Qupperneq 207
Qupperneq 208
Qupperneq 209
Qupperneq 210
Qupperneq 211
Qupperneq 212
Qupperneq 213
Qupperneq 214
Qupperneq 215
Qupperneq 216
Qupperneq 217
Qupperneq 218
Qupperneq 219
Qupperneq 220
Qupperneq 221
Qupperneq 222
Qupperneq 223
Qupperneq 224
Qupperneq 225
Qupperneq 226
Qupperneq 227
Qupperneq 228
Qupperneq 229
Qupperneq 230

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.