Náttúrufræðingurinn - 1959, Blaðsíða 31

NÁTTÚRUFRÆÐIN GURINN
189
lirfunum í loft upp. Síðar hafa flugvélar veitt ungar tatarafiðrilda-
lirfur uppi í 600—700 m. hæð. Þessi staðreynd, að tekizt hefur að
veiða lirfur í háfa, net eða aðrar gildrur hátt í lofti, sýna að fjöldi
lirfa hlýtur að vera svífandi í loftinu. Þótt fátt veiðist e. t. v. í hvert
sinn, er þess að gæta, að aðeins örlítið rúmtak lofts leikur um gildr-
una. Collins sannaði síðar, að lirfur geta fokið eða sogast í einni
svipan a. m. k. 30 km út á sjó. Árið 1925 vakti Felt athygli á mikil-
vægi loftstraumanna í þessu sambandi; þeir gætu lyft skordýrunum
í geysihæð og borið þau hundruð eða jafnvel þúsundir kílómetra.
Bjóst Felt við, að venjulegir loftstraumar mundu valda meiru um
en stormar og óveður öðru hvoru. Sú staðreynd, að láglendisskor-
dýr finnast oft uppi í fjöllum og inn á jöklum, studdi mjög skoðun
hans. Líka hafa flugvélar og önnur loftför orðið vör vespa og blað-
lúsa hátt í lofti.
Á árunum 1926—1931 tóku Bandaríkjamenn mikið að rannsaka
skordýrasvifið í loftinu. Stundaði Glick slíkar veiðar yfir Fallulah
í Louisianafylki í Suðurríkjunurn. Veiddi hann m. a. skordýr í
4000—4600 m hæð. Næstu 12 árin leiddu margt nýtt í ljós og skal
hér drepið á nokkrar niðurstöður:
Magn eða fjöldi skordýranna fer minnkandi með vaxandi hæð.
Berland o. fl. greina milli tveggja loftlaga; þ. e. lægra lags frá jörð
og upp í 300—350 m hæð og efra lags þaðan og upp í rúmlega
5000 metra hæð. Glögg takmörk eru auðvitað ekki til. í neðra lag-
inu er mikið um vel fljúgandi skordýr (t. d. fiðrildi, mölflugur,
bjöllur, bíflugur, vespur, ýmsar stórar flugur o. s. frv.) — En í
efra laginu eru aðallega létt svifskordýr og skordýr með veikbyggða
vængi, t. d. blaðlýs, ýmsar smáflugur, kögurvængjur, sviflær o. s.
frv. Þessi léttu liðdýr þyrlast auðveldlega upp af loftstraumum
og berast með þeim, en geta lítið sjálf ráðið ferðum sínum eða hvar
þau lenda. Auðvitað er nokkuð „blandaður söfnuður" í báðum
loftlögunum, þótt mest beri á vissum tegundum í livoru lagi. Stór
skordýr finnast stundum hátt í lofti, t. d. eftir sviftibylji og óveður,
og svifskordýr eru algeng niður við jörð. Virðast stundum ógrynni
skordýra í loftinu, einkum í heitum löndum yfir gróðurríkri jörð.
Hardy og Milne áætluðu, að í loftsúlu, sem var ein ensk fermíla
að stærð, væru um 250 þúsund skordýr í 300—700 m. hæð og neð-
ar — milli 3ja og 350 m — væri nærri milljón skordýra í sömu loft-
súlu. Þetta var nálægt Hull í maí—október.