Náttúrufræðingurinn - 1959, Blaðsíða 21

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
179
tekur til flokkunarinnar. Ég tel rétt að leggja á það áherzlu, að ekk-
ert virðist vera því til fyrirstöðu, að þessi flokkun og sú jarðvegs-
lýsing, sem henni er samfara, sé gerð það ítarlega, að jarðvegskort,
sem grundvallast á flokkuninni hafi fullt gildi um langa framtíð
og þurfi ekki að endurvinnast, nema þá á smærri svæðum, þar sem
sérstakrar nákvæmni í lýsingu er þörf. Þetta starf má þannig vinna
í dag fyrir langa framtíð, þó að því fari víðs fjarri, að efna- og eðl-
iseiginleikar jarðvegsins, hæfni hans til ræktunar, áburðarþörf og
hagfelldustu ræktunaraðferðir séu þekkt. En aðstaða til að rann-
saka þessi margslungnu atriði batnar mjög við það, að jarðvegskort
verða handbær.
Sá hluti jarðvegslýsingarinnar, er nefna mætti hinn kvantítatífa
hluta hennar, er sjálf kortagerðin, sem eins og fyrr var nefnt er
eina ráðið til að fá viðhlítandi landlýsingu. Þessi hluti lýsingarinn-
ar kostar að vísu mikla vinnu, bæði á víðavangi og í sambandi við
teikningar og prentun, en eftir að flokkun jarðvegsins er ákveðin
er sjálf kortagerðin ekkert vandamál frá fræðilegu sjónarmiði. Þó
þarf allmikla æfingu, bæði við greiningu jarðvegsflokkanna, en þó
sérstaklega við að teikna á loftmynd það, sem fyrir augun ber.
Það er þannig ekkert því til fyrirstöðu, að unnt sé að gera áreið-
anleg eða góð jarðvegskort í dag. Hins er ekki að vænta, að með því
einu fáist fullkomnar upplýsingar um ræktunareiginleika hinna
ýmsu jarðvegstegunda eða jarðvegsflokka eða innbyrðis mat á rækt-
unargildi þeirra. Slíkar upplýsingar fást ekki á skömmum tíma; til
þess þurfa að koma víðtækar ræktunartilraunir um langt árabil og
margvíslegar efna- og eðlisrannsóknir í því sambandi. En eftir því
sem upplýsingar um þessi atriði safnast, eykst jafnt hin hagnýta
þýðing jarðvegskortanna. Og sú kemur tíð, að unnt verður að leggja
hagfræðilegt mat á hinar ýmsu jarðvegstegundir og gera á þeim tölu-
legan, hagfræðilegan samanburð. Þá geta ráðunautarnir sagt bænd-
unum á grundvelli jarðvegskortsins og þeirra upplýsinga annarra,
sem fyrir liggja, hvaða jarðveg borgi sig bezt að rækta í hverju ein-
stöku tilfelli og hvernig skuli með hann farið, hvað í hann skuli
borið og hverju sáð. Handahófið og fálmið, sem í dag einkennir ís-
lenzka jarðrækt, mun smám saman verða að draga sig í hlé.
Ekkert jarðvegskort hefur enn verið gefið út hér á landi og veld-
ur því fyrst og fremst fjárskortur. Er raunar óséð, hvernig úr þessu
vandamáli rætist. En talsverð útivinna hefur þegar verið lögð í