Náttúrufræðingurinn - 1959, Blaðsíða 45

NÁTTÚRUFRÆÐIN GURl NN
203
£yrir teikningu og handavinnu, 6 fyrir kristinfræði, en til náms í
sérgrein ekki neitt.
Það eftirtektarverðasta um þennan samanburð er það, að Danir
nota af þessum 4 árum 18 vikustundir til sérnáms, en það eru 13%
af öllum námstímanum eða næstum jafnmikið og stærðfræðin og
náttúrufræðin til samans. Er þar með gert ráð fyrir því, að kenn-
arinn geti kennt eina grein sérstaklega, en ekki allar námsgreinar
jafnt, eins og hér er gert. Að minnsta kosti að þessu leyti standa
dönsku kennaraskólarnir framar þeini íslenzka.
Tillögur til úrbóta.
Þegar færa skal náttúrufræðikennsluna í íslenzkum skólum í
nútímahorf, verður auðvitað að byrja á upphafinu, þ. e. í barna-
skólunum. Það má segja, að með námsbókum þeim í grasafræði,
dýrafræði, eðlisfræði og efnafræði, sem notaðar eru í barnaskól-
unum nú, sé vel af stað farið. Þó þarf að auka svo kennsluna, að
unnt verði að fara vandlega yfir þessar bækur allar í 11 og 12 ára
bekkjum. Að sjálfsögðu verður að láta börnin kynnast hinum
ýmsu hlutum af eigin sjón svo vel sem unnt er, s. s. grösum og
dýrum, og útskýra fyrir þeim eðlisfræðina og efnafræðina með
tilraunum.
í 13 og 14 ára bekk (þ. e. 1. og 2. bekk gagnfræðaskóla) er nú
venjulega kennd áfram bæði dýrafræði og grasafræði, en aðeins
notaðar stærri bækur en í barnaskólanum. Þetta er ekki heppilegt.
í bókum þessurn er meira farið út í sérstæð smáatriði en skyldi, en
alltof lítill gaumur gefinn þeim meginatriðum, sem liggja til grund-
vallar allri líffræði. Þessu þarf að breyta. Þarna á að kenna al-
menna líffræði, stóra bók, sem tengir saman lífefnafræði, lífeðlis-
fræði, grasafræði og dýrafræði. Bók þessi á að byrja á lífefnafræði,
síðan á að taka við frumufræði, smásjárrannsóknir á einfrumung-
um og allskonar vefjum jurta og dýra, þá lífeðlisfræði, sérstaklega
með tilliti til mannsins, þá erfðafræði, þróunarsaga og jarðsaga.
Allt þetta á auðvitað að kenna með verklegum æfingum. Bók
til þessarar kennslu er ekki ennþá til á íslenzku, en á erlendum
málum eru slíkar bækur til, t. d. notaðar í Bandaríkjunum. í 13
ára bekk má gjarnan lesa vel upp eðlis- og el’nafræðina £rá vetrin-
um áður, en síðan ætti að kenna þar og í 14 ára bekk svokallaða
efnisfræði. Nemendurnir eiga þar að læra um hin ýmsu efni,