Náttúrufræðingurinn - 1959, Blaðsíða 17

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
11
8. mynd. Ljósmynd af plasmaþræði í hringlaga plasmahylki.
er mjög óstöðugur og hættir til að rofna eða slást út í veggi íláts-
ins. Auk þess eru endar hans í snertingu við rafskautin svo að
hitatap er mikið til beggja enda. Til þess að koma í veg fyrir þetta
hitatap, var gasið síðan haft í hringlaga hylki án rafskauta. Með
því að koma hylkinu fyrir eins og vafningi á spennubreyti, má
senda rafstraum hringinn í hylkinu án þess að hann þurfi að
snerta nokkurn fastan hlut. Við það myndast plasmaþráður, sem
svífur í lausu lofti innan í hylkinu, en hann er engu stöðugri en
áður og getur aðeins haldizt í örstutta stund. Það má draga úr
óstöðugleika þráðarins með segulsviði, sem hefur sömu stefnu og
rafstraumurinn og er í gasinu áður en straumnum er hleypt á. Kraft-
línur þessa segulsviðs verða samgrónar plasmanu og dragast saman
þegar plasmaþráðuiinn mjókkar, en við það verður þráðurinn stinn-
ari og rofnar síður. Hann verður þá heldur ekki eins mjór og hitn-
ar því ekki eins mikið við samþjöppun og annars yrði. Ekki hefur
þó ennþá tekizt að fá plasmaþráðinn fullkomlega stöðugan á þenn-
an hátt, og hætt er við að erfitt reynist að ná mjög háu hitastigi með
þessari aðferð, þar sem upphitun rafstraumsins þverr eftir því sem
plasmað hitnar.
Tæki af þessu tagi hafa verið byggð bæði í Bandaríkjunum,
Bretlandi og Rússlandi. Einna þekktast er hið svokallaða Zeta-