Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1959, Page 34

Náttúrufræðingurinn - 1959, Page 34
28 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN gerð: Einstakar bakteríur voru einangraðar í dropum af næringar- vökva, þar sem hægt var að fylgjast með þeim undir smásjá. í hvert skipti, sem baktería skipti sér í tvennt, var önnur bakterían tekin burt, þannig að alltaf var aðeins ein í hverjum dropa. Einnig var við og við gengið úr skugga um það, hvort nokkrar bakteríu- ætur fyndust í dropunum. Það kom í ljós, ef fylgzt var nógu lengi með hinum einstöku bakteríum, að ein og ein þeirra leystist í sundur annað slagið. Við það fylltist dropinn af bakteríuætum. Seinna uppgötvuðu menn, að hægt var að láta allar bakteríurnar leysast í sundur samtímis og gefa frá sér bakteríuætur, ef þær voru geislaðar eða ákveðnum efnum blandað í vökvann. Af þessum og mörgum öðrum tilraunum var dregin sú ályktun, að sérhver baktería í gróðrinum hefði að geyma vísi að bakteríu- ætu, sem gæti leynzt inni í bakteríunum í langan tíma, án þess að gera þeim tjón. Veiruvísarnir eru sennilega kjarnasýrusameindir úr bakteríuætum, sem einhverntíma hafa komizt inn í bakteríurn- ar. Veirukjarnasýran hagar sér þar eins og ný gen, sem bætzt hafa við litþræði bakteríunnar og fjölgar á sama hátt og þeim og jafnhratt. Allt í einu og af óþekktum ástæðum breytast veiruvís- arnir í sumum bakteríunum. Þeim byrjar að fjölga með miklum hraða, og þær verða að fullgerðum bakteríuætum, sem sprengja bakteríuna. Slíkar bakteríuætur geta ekki sýkt þær bakteríur, sem innihalda veiruvísa. Hins vegar sýkja þær skylda bakteríustofna og haga sér þá að öllu leyti eins og hinar illkynjuðu bakteríuætur, sem áður var lýst. Margt bendir til þess, að allar bakteríuætur standi þannig í sam- bandi við að minnsta kosti tvo bakteríustofna. í öðrum þeirra fjölgar þeim með miklum liraða, en þær drepa um leið allar bakt- eríurnar. Með því að útrýma bakteríunum, sem þær sníkja á, eiga þær líka á hættu að útrýma sjálfum sér. Það, sem fyrirbyggir þetta, er hæfileiki þeirra til að geymast sem gen eða kjarnasýrusameindir inni í bakteríum af öðrum stofni. Hér geta þær lifað af hin óhag- stæðustu skilyrði, eins og til dæmis mikinn hita. Einnig er dreif- ing þeirra tryggð, og þær koma alltaf við og við í snertingu við viðkvæman bakteríustofn. Er sennilegt, að slíkt friðsamlegt sam- býli milli veiru og frumu sé eins algengt og hin samskiptin, sem hafa í för með sér útrýmingu frumanna.

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.