Náttúrufræðingurinn - 1938, Side 54

48
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
.I■ III1111111111■ 111IIIII M111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 ■ 11111111|11111111111111111111111111111111111111111111111111 |ii)|
hinni alkunnu nákvæmni hins þýzka vísindamanns kynnt sér
mjög ítarlega eldri heimildir um þetta efni. Þetta tvennt, víð-
tækar eigin rannsóknir og þrautgóð þekking allra eldri heim-
ilda, gerir höf. þess megnugan öðrum fremur, að vinna það
verk, sem hann hér hefir tekið sér fyrir hendur, en það er að
skrifa handbók um íslenzka fugla á þeim grundvelli, sem nýj-
ustu viðhorf og rannsóknir í þessari grein dýrafræðinnar hafa
skapað. —
Fyrsta hefti þessa rits, sem hér kemur fyrir almennings
sjónir, skiptist í 3 kafla. Fyrst er all-langt sögulegt yfirlit yfir
íslenzkar fuglarannsóknir, allt frá landnámsöld fram á vora
daga. Er þar tínt til allt það helzta, sem skrifað hefir verið um
íslenzka fugla og einhverju máli skiptir. Yrði of langt mál að
skýra nánar frá efni þessa kafla hér, þó freistandi væri. Þó skal
getið þremenninganna, sem íslenzk fuglafræði á vafalaust mest
að þakka: Danans Frederik Fabers, Þjóðverjans Bernhard
Hantzsch, sem höf. tileinkar rit sitt, og dr. Bjarna Sæmundssonar.
Þessi kaíli hefir ekki hvað sízt menningarsögulegt gildi, og á
því skilið athygli fleiri en náttúrufræðinga einna. Annar kafli
fjallar um nytjar þær, sem menn hafa af villtum fuglum hér
á landi. Er þar lýst bjargfuglatekju og hagnýtingu bjargfugls,
lýst veiðiaðferðum o. s. frv. Ennfremur er skýrt ítarlega frá
æðarvarpi og dúntekju, rjúpnaveiði o. fl. í þriðja kaflanum er
rakin þróun fuglafriðunar hér á landi.. Er þar t. d. drepið á
fyrirmæli þau um fuglafriðun, sem finnast í Grágás og Jónsbók,
og loks eru prentuð í þýðingu fuglafriðunarlög þau, sem nú eru
í gildi. — Auk þessara þriggja kafla er í hefti þessu all-langur
inngangur með almennum upplýsingum um landið og náttúru
þess, landslag, loftslag, o. s. frv.
Það verður ekki annað sagt en að höf. fari vel af stað við
samning rits þessa. Stíllinn er léttur og lipur og frásögnin skýr
og víða krydduð tilvitnunum úr eldri ritum um Island, svo bókin
er á köflum beinlínis skemmtileg aflestrar. Ef áframhaldið upp-
fyllir þær kröfur, sem gera verður til slíks rits, í jafn ríkum mæli
og þetta fyrsta hefti, sem engin ástæða er til að efast um, þá
verður rit þetta mikill fengur fyrir íslenzk náttúruvísindi. Eg
tel það vel farið, að Vísindafélag Islendinga skuli hafa séð sér
fært að gefa ritið út. Einmitt þess vegna verður það á vissan
hátt tengt íslenzkri vísindastarfsemi, enda þótt hér hafi verið
erlendur maður að verki. F. G.