Náttúrufræðingurinn - 1939, Blaðsíða 48

140 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
um stöðum en í Yztakletti, er slæðingur af henni í Stórhöfða,
Klifi og Dalfjalli. Leit að litlu sæsvölunni hagaði eg þannig:
1. Gróf upp sæsvöluholur (um 100).
2. Veiddi sæsvölur á nóttunni í uppistöðunet (um 30).
3. Veiddi, sæsvölur í háf (um 100).
4. Á haustin, frá því í sept. fram í nóv., hefi ég fengið
unga, sem flogið hafa inn yfir bæinn (um 20).
Ástæðuna til þess, hversu lítil vitneskja fram að þessu hefir
fengizt um litlu sæsvöluna í Vestmannaeyjum, tel ég vera þá,
að fræðimenn hafa aldrei dvalið nógu lengi á varpstöðvunum,
og aldrei eða sjaldan að nóttu til. Veiðimönnum hefir heldur
aldrei verið sýndur mismunurinn á sæsvölunum, og þeir hafa
aðeins verið beðnir að grafa þær út, en aldrei verið beðnir að
fara um varpstöðvarnar og veiða þær í háfa á ýmsum stöðum.
Ég var orðinn uppgefinn við holugröftinn og nærr.i búinn að
missa alla von og trú um árangur af leit minni. Þá datt mér
í hug að gjöra herferð á svölurnar með háfum, og nóttina 25.
—26. ágúst 1939 framkvæmdi ég þessa hugmynd mína með
hjálp nokkurra unglinga, sem dvöldu hjá veiðimönnum í Ell-
iðaey. Við vorum 6. Þær sæsvölur, sem veiddust, voru settar
í poka, til þess að ég gæti athugað þær allar er við hættum.
Á þennan hátt veiddum við 33 sæsvölur á klukkutíma. Við
höfðum þá farið yfir nokkuð af norðurhluta eyjarinnar. Eftir
að ég kom í tjald mitt athugaði ég hverja sæsvölu og merkti.
Þegar merkin þraut, lét ég mér nægja að athuga hverja sæ-
svölu, um leið og ég sleppti henni. Þegar ,ég kom með 21. sæ-
svölunaí hendinni upp úr pokanum, varð ég agndofa af undr-
un og hrifningu, því að út úr hnefanum stóð hið bogstýfða stél
litlu sæsvölunnar.
Mér fannst, er ég hafði fuglinn í hendi minni, að jafn smá-
vaxinn fugl og veikbyggður næði eigi að grafa inn úr hinum
þétta og gróskumikla grassverði túnvingulsins (Festuca rubra,
L.), sem er aðalgras þurru hólanna, barðanna og hryggjanna,
sem stóra frænka hennar grefur holur sínar í. Mér flaug þá
í hug, að einn af hjálparmönnum mínum, Ingólfur Guðjóns-
son, hafði sagt mér, að hann hefði veitt sérlega smávaxna
svölu ofan við svonefnda Skápa.Fyrir aftan kofann í Elliðaey
er jarðfall. Jarðfallið er uppgróin urð í botninn, en barmar
þess eru rúm mannhæð þar sem þeir eru hæstir. Mest áberandi