Náttúrufræðingurinn - 1939, Qupperneq 29

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 121
11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111
orðinn fisk, og fer að lifa uppi undir yfirborði, þar sem Ijósmagnið
er meira, breytast augun einnig og fá venjulegri lögun.
5. Fisklirfur. Þegar við höfum
nú minnzt á fisklirfur, þá það vel við,
að við virðum fyrir okkur þann mikla
mun, sem oft og einatt er á hinni full-
orðnu tegund og lirfunni. Við þyrft-
um nú reyndar ekki að „fara yfir ána 7. mynd. Höfuð af álslirfu, sem
til þess að sækja vatn“, því í hafinu lifir ' djúPu vatni, með „sjón-
kringum landið okkar er hægt að auka-augu
finna nóg af dæmum um þetta. Þannig eru lirfur löngunnar, keil-
unnar, skötuselsins og margra annarra íslenzkra fiska allt öðru-
vísi en fullorðnu fiskarnir og það svo mjög, að ógjörningur væri
að sjá nokkurn ættarsvip, ef við þekktum ekki þróunarferil þessara
tegunda. Þá má ekki gleyma þeim íslenzka fiskinum, sem frægast-
ur er fyrir myndbreytingar sínar, en það er állinn. 1 margar aldir
vissu menn alls ekki að litlu fiskarnir, sem voru eins og hnífsblað
í laginu og fundust úti í Atlantshafinu (Leptocephalus brevirostris),
ættu neitt skilt við álinn (An-
guilla vulgaris), sem allir
þekktu úr ánum á landi. En
nú vita menn að þetta er ekk-
ert annað en sami fiskurinn í
tveimur mismunandi mynd-
um. Og fiskafræðin getur
nefnt mörg hliðstæð dæmi.
Lítum t. d. á fisklirfuna, sem
sýnd er á 8. mynd. Hún er
ekki stór, aðeins 6 cm. á lengd,
en einkennileg er hún í lög-
un. Sérstaka athygli vekja
augun, því að þau eru ekki
inni í höfðinu, eins og við eig-
um að venjast, heldur á löng-
um leggjum út úr höfðinu.
Þessi lirfa er víða í svifi heitu
hafanna, og menn héldu að hér væri um sérstaka fisktegund að
ræða (Stylopthalmus paradoxus). En á Dönu-leiðangrinum, sem
8. mynd. Lirfa (Stylophthalmus para-
doxus) djúpfisks (Idiacanthus). Ein-
kennileg að því leyti, að augun eru á
mjög löngum leggjum.