Náttúrufræðingurinn - 1939, Blaðsíða 18

110 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
skutullinn nam við hann, þýtur hann af stað á bandið og var al-
lifandi þegar við handsömuðum hann.
Það kom oftsinnis fyrir, aðallega fyrir og um stytzta skamm-
degið á veturna, þegar ég var á sjó, að selur rak upp hausinn sem
snöggvast í kjölfari bátsins, lét sig aftur síga niður, og sást ekki
úr því. Einkum fannst mér brögð að þessu í frostum. Það var t. d.
einu sinni, að ég þurfti að fara sjóveg inn í eyjar, en um daginn
hafði verið kalt veður og fallið lognsnjór í að minnsta kosti þrjár
stundir, svo að yfirborð sjávarins var morandi af krapi, sem erfitt
var að komast í gegn um. Skammt fyrir aftan bátinn, í vökinni,
sem myndazt hafði í kjölfarinu, kemur svo upp láturselur, sem
auðsjáanlega hefir verið skammt undir yfirborðinu. Hann stakk
trýninu rétt upp úr sjónum, en seig svo niður aftur, og sá ég hann
ekki eftir það. Ég beið þarna langan tíma, og er varla hugsanlegt
að selurinn hafi í einu kafi getað synt mér úr sýn, þar sem skyggni
var hið bezta, og sjórinn alhvítur allt í kring. Ég hefi einu sinni
heyrt sögu um það, að Andrés heitinn á Hvítárvöllum hafi einu
sinni að vetrarlagi verið á selveiðum í góðu veðri, en talsverðu
frosti, og hafi þá lent á stað, þar sem hann átti sela von, en enga
veiði séð. En um leið og hann réri burt, sá hann tvo seli liggja á
botninum, skammt frá staðnum. Annar trúverðugur maður, alinn
upp á selveiðijörð á Breiðafirði, kvaðst kunna að segja svipaða
sögu, frá selakróun þar, og þá, sem ég greindi hér að framan.
Útselur. Að lokum langar mig til þess að minnast nokkuð á
útselinn, og kynningu mína við hann. Hann fer að eðla sig litlu
eftir að urtan hefir fætt kópinn og er einn brimill um margar
urtur, svo að tegundin lifir í fjölkvæni. — Meðan urtan
er að ala upp kópinn, heldur brimillinn sig á staðnum við ból
kópsins. Urtan er þá oft hjá honum í sjónum, stendur þar beint
upp á endann, treður marvaða og horfir stöðugt upp til kópsins,
en brimillinn liggur flatur á sjónum, þannig að aðeins vatnar yfii’
hrygginn, svo að einungis rönd af afturhreifunum stendur upp
úr og sömuleiðis efsti hluti hauskúpunnar, og ber hæst á nösun-
um. Þarna liggur hann og blæs hátt og drynjandi. Beri nú aðra
brimla að garði, rennir hann sér á móti þeim í þessum stelling-
um með blæstri miklum, og bægir þeim frá. Vilji þeir ekki góð-
mótlega víkja, þá er þrifið ómjúkt í þá, svo að báðir færast í
kaf, en afturendarnir koma við og við upp úr sjónum með hörð-
um sviptingum. Ef leiknum lýkur með sigri heimabrimilsins, tekur