Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1955, Blaðsíða 78

Náttúrufræðingurinn - 1955, Blaðsíða 78
184 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN sunnar dró. Telur Finnur nokkurn veginn öruggt, að nákuðungur hafi ekki verið kominn suður að Bæ 1940. Árið 1952 fann Finnur lifandi nákuðung við Skagaströnd. Nákuðungur er því aftur kominn á þær stöðvar, sem hann þreifst svo vel á í steinaldarlokin og á bronsöld, en yfirgaf að líkindum í hyrj- un járnaldar, og óvíst, að hann hafi komið þangað nokkurn tíma síðar, fyrr en nú. Þótt talið sé, að nákuðungurinn dreifist ekki sem svif á lirfustigi, virðist mér augljóst, að þessi afturkoma hans sé afleiðing þeirrar loftslagsbreytingar siðustu áratuga, sem gerir nú æ meira vart við sig í fugla- og sædýralífi fslands. Hefur Finnur Guðmundsson í ágætri ritgerð skýr’t frá breytingum á fuglalífi landsins, en breytingar á sæ- dýralífi eru aðeins að litlu leyti rannsakaðar, og er það þó merkilegt rannsóknarefni. SUMMARY The Nucella sliore line at Húnaflói in tlie light of tepliro- chronological and radiocarbon datings, by Sigurdur Thorarinsson. In papers published in 1906 and 1910 (cf. the List of References) G. G. Bárdarson proved a subsidence, the so-called Purpura subsidence, ot have taken place at Húna- flói in Northern Iceland after the sea level had sunk at least 2 m below the present level. During the maximum of this subsidence the shore line was about 4 m higher and the sea temperature somewhat higher than now as shown i. a. by the ample occurrence of the mollusc Nucella (Purpura) lapillus (L.) which at Bárdar- son’s time did not live on the coasts of Húnaflói, but was found on the S and W coasts of Iceland. Fig. 1 shows Bárdarson’s diagram of late- postglacical shore line development at Húnaflói. It has no time scale, as Bárdarson had no means of establishing such a scale. He, however, suggested that his Purpura subsidence was probably of the same age as the upper layer of birch trunks in the peat bogs of the Húnaflói region. In 1952 the present writer measured a section through the Nucella bar at Bæjará in Hrútafjördur, the locality most thoroughly investigated by Bárdarson, in order to establish the age of the subsidence by the tephrochronological method. Fig. 2 shows the section (cf. also Fig. 3) from which the writer concludes that the Nucella bar reached its maximum height hardly less than 100—200 years before the deposition of the Hekla tephra layer H4, and hardly more than 500 years before its deposition. Since then the Hekla tephra layers H3, H4 and H5 — the age of which had previously been estimated as respectively 2500—3000, c. 4000 and 7000—8000 years — have been radiocarbon dated by tho Geochronometric Laboratory of Yale University (H3) and the Carbon-14 Dating I aboratory, Copen- hagen (cf. Fig. 5). According to these datings the age of the maximum of the Purpura subsidence should be 4000—4400 years, probably nearer the higher
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.